Theo Luật Việc làm, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN) hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp; cứ đóng đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 3 tháng TCTN, sau đó cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 1 tháng TCTN nhưng tối đa không quá 12 tháng. Thời hạn giải quyết là trong 20 ngày kể từ ngày Trung tâm Dịch vụ việc làm (DVVL) tại địa phương tiếp nhận đủ hồ sơ, cơ quan nhà nước có thẩm quyền ra quyết định hưởng TCTN và sẽ trả lời bằng văn bản cho NLĐ trong trường hợp không đủ điều kiện để hưởng chế độ TCTN.

Theo báo cáo của các địa phương, từ ngày 01/01/2025 đến ngày 30/6/2025, tổng số người được tư vấn, giới thiệu việc làm trên địa bàn cả nước là 966.267 lượt người, giảm 14,5% so với cùng kỳ năm 2024 (1.130.193 lượt người); tổng số người được giới thiệu việc làm từ đầu năm đến nay là 82.397 người, giảm 1,3% so với cùng kỳ năm 2024 (83.500 người); tổng số người nộp hồ sơ hưởng TCTN là 429.166 người, giảm 14,9% so với cùng kỳ năm 2024 (504.592 người), trong đó tổng số người có quyết định hưởng TCTN là 382.156 người, giảm 18% so với cùng kỳ năm 2024 (466.268 người). Số người có quyết định hỗ trợ học nghề là 10.123 người, giảm 11,4% so với cùng kỳ năm 2024 (11.431 lượt người).

Tuy nhiên, việc thực hiện chính sách BHTN gắn với mục tiêu đưa NLĐ trở lại thị trường lao động của Trung tâm Dịch vụ việc làm cũng gặp một số khó khăn nhất định như NLĐ chưa thực sự hiểu rõ về chính sách BHTN. Theo quy định, nếu NLĐ có việc làm mới sẽ chấm dứt ngay việc hưởng TCTN, số tháng hưởng TCTN còn lại sẽ được bảo lưu. Tuy nhiên, nhiều NLĐ vừa có việc làm mới vừa hưởng TCTN mà không tự động khai báo. Đây cũng là trường hợp điển hình và phổ biến nhất trong trục lợi quỹ BHTN. Vì vậy, tình trạng NLĐ dù có việc làm nhưng vẫn nhận TCTN diễn ra khá phổ biến. Chỉ đến khi doanh nghiệp tham gia BHXH cho NLĐ thì Trung tâm mới phát hiện được và điều này khiến việc thu hồi tiền trợ cấp gặp nhiều khó khăn.

 Nhận thức của một số NLĐ còn hạn chế, nhiều người chưa hiểu rõ quyền và trách nhiệm của mình, chưa biết điều kiện để được hưởng BHTN, chỉ quan tâm đến quyền lợi, chưa quan tâm đến trách nhiệm của mình. Số người được hỗ trợ học nghề so với số người có quyết định hưởng TCTN còn rất thấp, đa số NLĐ sau khi hoàn thành khóa học đều được Trung tâm giới thiệu việc làm phù hợp với ngành nghề mà họ đã học, tuy nhiên đa số NLĐ sau khi hoàn thành khóa học đều không có nguyện vọng tìm công việc mới mà kinh doanh tại gia đình.

Thêm nữa, một số người sử dụng lao động và NLĐ thực hiện chính sách pháp luật về BHTN không đúng theo quy định, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của NLĐ trong việc hưởng TCTN. Hiện nay số người nộp hồ sơ hưởng TCTN trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công quốc gia chiếm tỷ lệ cao nên khối lượng công việc tăng lên rất cao, tạo ra nhiều áp lực trong xử lý công việc chuyên môn đối với cán bộ của các Trung tâm. Phần mềm BHTN không hoạt động, cán bộ phải nhập thủ công trên bảng excel gây mất thời gian, thiếu tính chính xác. Công tác thu hồi tiền hưởng TCTN sai quy định gặp nhiều khó khăn đối với trường hợp NLĐ không còn làm việc tại các doanh nghiệp.

Để tạo thuận lợi cho NLĐ nhanh chóng tiếp cận chính sách BHTN, một trong những giải pháp quan trọng hiện nay vẫn là đẩy mạnh công tác tư vấn, tuyên truyền một cách đồng bộ, thường xuyên. Qua đó, góp phần phổ biến sâu rộng, làm chuyển biến nhận thức của các cấp, ngành, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp, không ngừng nâng cao hiểu biết về quyền lợi, nghĩa vụ của NLĐ và người sử dụng lao động về chính sách BHTN.