Cách đây tròn 73 năm, vào chiều ngày 27/7/1947, “Ngày Thương binh toàn quốc” được mở đầu bằng cuộc mít tinh lớn tổ chức tại gốc đa xóm Bàn Cờ, xã Hùng Sơn, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Tại sự kiện này, với sự tham gia của 300 cán bộ, bộ đội và đại diện các tầng lớp nhân dân địa phương đã được nghe công bố bức thư­ của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ghi nhận sự ra đời Ngày Thương binh - Liệt sĩ ở nước ta.

Đây cũng chính là bức thư­ đầu tiên Ngư­ời gửi cho anh em thương bệnh binh. Trong thư Bác viết: “Thương binh là những người đã hy sinh xương máu để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ đồng bào, vì lợi ích của Tổ quốc, của đồng bào mà các đồng chí đó bị ốm yếu…”; “…Vì vậy, Tổ quốc và đồng bào phải biết ơn, phải giúp đỡ những người con anh dũng ấy…”.   Nơi đây diễn ra nhiều sự kiện văn hóa - xã hội có ý nghĩa 

Sở dĩ Bác Hồ chọn nơi đây để tuyên bố sự ra đời Ngày Thương binh - Liệt sỹ bởi huyện Đại Từ là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, đồng thời là nơi chứa đựng những tình cảm sâu nặng của con người với con người. Khi đất nước có chiến tranh, nhân dân địa phương đã dấy lên phong trào ủng hộ thương binh rất rầm rộ.

Có nhiều tấm gương sáng, điển hình như bà Nguyễn Thị Đích (thường gọi là bà Bá Huy). Cuối năm 1947, Phòng Thương binh - Cục Chính trị, Bộ quốc phòng về đóng trụ sở ở nhà bà, quân số lên đến gần 100 người, chỗ ăn, chỗ ở, chỗ chữa bệnh gặp rất nhiều khó khăn.

Nhận được sự khuyến khích, động viên rất lớn của ông Lê Thành Ân, lúc đó là quyền Trưởng Phòng Thương binh - Bộ quốc phòng, bà Bá Huy đã giúp thương binh 3 mẫu ruộng, 3 tấn thóc, 1 con trâu, vận động nhân dân trong xóm, trong làng làm 10 gian nhà tre và các nguyên vật liệu khác để lập Trại An dưỡng đường, gọi là Trại An dưỡng đường số I để nuôi dưỡng, chăm sóc thương binh.

Noi gương bà Bá Huy, những gia đình có nhà rộng rãi đều nhường chỗ để anh em thương binh có chỗ ăn, chỗ ở, có nơi làm nhà văn hóa để anh em vui chơi, giải trí. Những nhà có thương binh nặng tuy có khó khăn hơn nhưng ai cũng xem việc giúp thương binh là một cách góp phần mình cùng Chính phủ lo kháng chiến.

Để ghi nhớ công lao to lớn của Bác Hồ vĩ đại và các anh hùng liệt sỹ đã ngã xuống vì độc lập, tự do cho Tổ quốc, ngày 3/2/1997, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã tiến hành khởi công xây dựng Nhà tưởng niệm, trư­ng bày truyền thống, khuôn viên di tích với tổng diện tích 3.000m2.

Cùng với đó là Bia kỷ niệm với nội dung được khắc trên Bia: "Nơi đây, ngày 27 tháng 7 năm 1947, 300 cán bộ, bộ đội và đại diện các tầng lớp nhân dân địa phương họp mặt nghe công bố bức thư của Bác Hồ, ghi nhận sự ra đời của Ngày thương binh, liệt sĩ". Công trình được hoàn thành đưa vào sử dụng trong dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ 27/7/1997 và được nâng cấp vào năm 2007, năm 2013. Năm 1997 được Bộ Văn hóa cấp Bằng công nhận là Khu di tích lịch sử quốc gia.Đây là "địa chỉ đỏ" giáo dục truyền thống

Khu di tích lịch sử quốc gia 27/7 là công trình văn hoá lịch sử có ý nghĩa to lớn, đáp ứng nhu cầu của du khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan và tưởng nhớ công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các anh hùng liệt sĩ, thưởng ngoạn cảnh quan một vùng đất địa linh, sơn thuỷ hữu tình.

Khu di tích là công trình văn hóa lịch sử có ý nghĩa to lớn, là “địa chỉ đỏ” để giáo dục tryền thống yêu nước, truyền thống anh hùng cách mạng và đạo lý “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam. Đây cũng là điểm nối với tuyến tham quan khu du lịch hồ Núi Cốc và các khu di tích lịch sử cách mạng là An toàn khu ATK Định Hoá và Tân Trào - Tuyên Quang.

Ông Phạm Quang Anh, Chủ tịch UBND huyện Đại Từ cho biết, nhân dân Thái Nguyên nói chung, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân thị trấn Hùng Sơn nói riêng, rất đỗi tự hào bởi nơi đây là cội nguồn, nơi phát tích ra đời Ngày Thương binh – Liệt sỹ 27/7 – ngày có ý nghĩa lịch sử, chính trị xã hội sâu sắc, thể hiện truyền thống “hiếu nghĩa bác ái”, lòng quý trọng và biết ơn của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đối với những người đã hy sinh, cống hiến vì độc lập, tự do và thống nhất của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân; qua đó phát huy tinh thần yêu nước, củng cố và bồi đắp niềm tin vào sự nghiệp cách mạng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn./.