Hàn Quốc, quốc gia từng được mệnh danh là "con rồng châu Á" với nền kinh tế phát triển vượt bậc, đang đối mặt với một thực tế đáng báo động, chất lượng cuộc sống của người dân đang có dấu hiệu suy giảm, kéo theo đó là sự gia tăng đáng lo ngại về tỷ lệ tự tử và sự suy giảm niềm tin xã hội. Báo cáo mới nhất từ Cơ quan Thống kê Hàn Quốc vừa công bố đã vẽ nên một bức tranh ảm đạm về "hạnh phúc quốc dân", khiến nhiều người không khỏi giật mình.
Theo báo cáo "Chất lượng Cuộc sống Quốc dân 2024", mức độ hài lòng cuộc sống trung bình của người dân Hàn Quốc trong năm 2024 đã giảm xuống còn 6,4 điểm, đánh dấu lần suy giảm đầu tiên sau 4 năm liên tục tăng trưởng. So với các quốc gia phát triển khác, Hàn Quốc đang lép vế khi chỉ xếp thứ 33 trong số 38 quốc gia thành viên OECD (Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế) về chỉ số này, thuộc nhóm "đội sổ" của thế giới, chỉ cao hơn một số ít quốc gia như Thổ Nhĩ Kỳ, Colombia, Hy Lạp, Hungary và Bồ Đào Nha.

Nhìn lại quá khứ, mức độ hài lòng cuộc sống của người Hàn từng có xu hướng cải thiện dần từ năm 2013 đến 2018. Tuy nhiên, từ năm 2019, chỉ số này bắt đầu chững lại và thậm chí có dấu hiệu đi xuống. Đến năm 2024, sự suy giảm trở nên rõ rệt hơn, cho thấy một xu hướng đáng lo ngại về chất lượng cuộc sống của người dân xứ sở kim chi.
Báo cáo chỉ ra rằng, thu nhập và độ tuổi là những yếu tố then chốt ảnh hưởng đến mức độ hài lòng cuộc sống. Những hộ gia đình có thu nhập thấp, đặc biệt là dưới 1 triệu won/tháng, thường cảm thấy ít hài lòng với cuộc sống hơn. Ngược lại, những người có thu nhập cao hơn, đặc biệt là trên 6 triệu won/tháng, có xu hướng hài lòng hơn. Xét về độ tuổi, nhóm người trung niên từ 40 đến 49 tuổi có mức độ hài lòng cuộc sống cao nhất, trong khi người cao tuổi trên 60 tuổi lại có xu hướng ít hài lòng hơn.
Bức tranh "hạnh phúc" của Hàn Quốc càng trở nên ảm đạm hơn khi nhìn vào tỷ lệ tự tử. Năm 2023, Hàn Quốc ghi nhận tỷ lệ tự tử trên 100.000 dân là 27,3 người, mức cao nhất kể từ năm 2014. Mặc dù tỷ lệ tự tử từng có xu hướng giảm sau đỉnh điểm năm 2011, nhưng từ năm 2023, nó lại tăng vọt trở lại, phá tan mọi nỗ lực cải thiện trước đó. Đáng chú ý, tỷ lệ tự tử ở nam giới (38,3 người/100.000 dân) cao gấp đôi so với nữ giới (16,5 người/100.000 dân). So với các quốc gia OECD, Hàn Quốc đang "đội sổ" về tỷ lệ tự tử, vượt xa các quốc gia khác. Theo số liệu so sánh quốc tế của OECD, năm 2021 tỷ lệ tự tử của Hàn Quốc là 24,3 người trên 100.000 dân, đứng đầu các nước OECD, cao hơn nhiều so với vị trí thứ hai là Litva (18,5 người) và thứ ba là Slovenia (15,7 người).
Đáng nói, không chỉ mức độ hài lòng cuộc sống, tỷ lệ tự tử, nhiều chỉ số khác về chất lượng cuộc sống của người Hàn Quốc cũng cho thấy sự suy giảm. Mức độ hài lòng về quan hệ gia đình, niềm tin giữa người với người, niềm tin vào các tổ chức xã hội, và thời gian rảnh rỗi đều có xu hướng giảm xuống trong năm 2023.
Mặc dù báo cáo ghi nhận những cải thiện nhất định về kinh tế, giáo dục và giải trí, nhưng những tiến bộ này dường như không đủ sức bù đắp cho sự suy giảm về các chỉ số hạnh phúc chủ quan và sức khỏe tinh thần của người dân. Chính phủ Hàn Quốc đang đứng trước bài toán khó, làm thế nào để vực dậy tinh thần dân tộc, nâng cao chất lượng cuộc sống và ngăn chặn đà gia tăng của tỷ lệ tự tử, vốn đang đe dọa tương lai của đất nước. Báo cáo khuyến nghị chính phủ cần tăng cường đầu tư vào các dịch vụ sức khỏe tâm thần, an sinh xã hội và giảm bất bình đẳng, đồng thời xây dựng các chính sách cụ thể hơn để cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân.
Lê Nguyên