Tài xế giảm nửa thu nhập, doanh nghiệp "tiến thoái lưỡng nan"

Đã hai tháng kể từ khi quy định siết chặt thời gian lái xe có hiệu lực, nhiều tài xế than phiền thu nhập sụt giảm mạnh. Anh Đặng Thanh Tú, tài xế tuyến Hà Nội - Hà Giang, cho biết, lương của anh đã giảm gần một nửa.

"Lái xe không chỉ trên cao tốc mà còn qua nội đô, kẹt xe, tốc độ hạn chế, nhưng tất cả thời gian đó vẫn bị tính vào tổng giờ lái. Nhiều khi mới đi được 200km đã hết giờ, phải đổi ca, khiến thu nhập giảm đáng kể", anh Tú chia sẻ.

Tương tự, anh Duy Long, tài xế tuyến Hà Nội - Nam Định, gặp khó khi hết thời gian lái trên cao tốc mà không có trạm dừng nghỉ. "Chúng tôi buộc phải nghỉ giữa chừng, làm chậm tiến độ, bị khách phàn nàn. Mỗi đánh giá xấu đều bị nhà xe phạt, dù phần lớn không phải do chất lượng phục vụ mà vì thời gian di chuyển lâu hơn dự kiến", anh Long nói.

Anh Minh Đức (Đông Anh, Hà Nội) cho biết, với hơn 10 năm kinh nghiệm lái xe đầu kéo, thu nhập của nghề tài xế phụ thuộc nhiều vào số giờ cầm lái. Anh đồng tình với việc siết chặt quy định về thời gian lái xe để đảm bảo an toàn giao thông. Tuy nhiên, theo anh, nếu áp dụng cứng quy định 48 giờ lái xe mỗi tuần, việc tuân thủ sẽ gặp nhiều khó khăn bởi tình trạng ùn tắc, xe đứng yên vẫn bị tính giờ lái.

Không chỉ tài xế, nhiều doanh nghiệp vận tải cũng lo lắng trước tác động của quy định giới hạn thời gian lái xe.

Ông Nguyễn Trọng Khánh, Giám đốc Công ty TNHH X.E Việt Nam cho biết, hơn hai tháng qua, công ty liên tục tuyển dụng để bù đắp lượng tài xế thiếu hụt. Tuy nhiên, việc tuyển người gặp nhiều khó khăn do nhiều lái xe nghỉ việc vì thu nhập giảm 20 - 25% so với trước.

Với vận tải hàng hóa, ông Khánh chia sẻ, trước đây, một chuyến Hà Nội - TP HCM chỉ mất 32 tiếng. Nay, do giới hạn thời gian lái 48 tiếng/tuần, mỗi tài xế chỉ chạy 7 tiếng/ngày, khiến thời gian giao hàng kéo dài lên 2,5 ngày, ảnh hưởng lớn đến tiến độ và lợi nhuận doanh nghiệp.

Giám đốc một công ty vận tải tại Đông Anh (TP Hà Nội) cho biết, tình trạng ùn tắc kéo dài tại các điểm nóng trong nội đô khiến quy định này khó khả thi. Tài xế thường phải chờ đợi nhiều giờ trong tình trạng ùn tắc, nhưng thời gian đó vẫn bị tính vào giới hạn lái xe liên tục, dẫn đến nguy cơ vi phạm ngay cả khi họ không di chuyển.

"Chúng tôi bị đẩy vào thế tiến thoái lưỡng nan, hoặc vi phạm, hoặc ngừng hoạt động", vị đại diện này chia sẻ.

Tương tự, ông Văn Thập, một giám đốc doanh nghiệp vận tải tại Vĩnh Phúc cho hay, công ty sở hữu 50 xe đầu kéo, nhưng hiện chỉ vận hành 20 chiếc vì thiếu tài xế. "Nếu không tính đến thực tế giao thông, gần như toàn bộ tài xế của tôi đều bị phạt vì vi phạm giờ lái liên tục", ông lo ngại. Nhiều tài xế đã bỏ nghề vì không còn muốn gắn bó với công việc.

Kiến nghị nâng thời gian lái xe

Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam chỉ ra nhiều vấn đề ảnh hưởng đến thời gian lái xe của tài xế như hệ thống đường bộ chưa đồng bộ, hay xảy ra ùn tắc. Một số tuyến cao tốc chưa có trạm dừng nghỉ, xe phải chạy liên tục, đến khi ra khỏi cao tốc mới có thể tìm được điểm dừng nghỉ.

Theo đại diện Hiệp hội Logistics TP HCM, nhiều doanh nghiệp đang đối mặt với tình trạng thiếu lái xe, nhất là tài xế có bằng FC. Hiệp hội này cho rằng, nên điều chỉnh số giờ làm việc của lái xe theo hướng không quá 12 giờ/ngày và không quá 70 giờ/tuần.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Văn Quyền cho biết, mới đây Hiệp hội Vận tải ô tô đã có kiến nghị nâng thời gian lái xe tối đa trong một tuần lên 70 giờ.

Theo ông Quyền, đa số các quốc gia trên đều có chất lượng hạ tầng giao thông tốt hơn Việt Nam, thời gian được phép lái xe đều cao hơn 48 giờ mỗi tuần.

Căn cứ vào chất lượng hạ tầng giao thông của Việt Nam, hiệp hội kiến nghị nâng thời gian lái xe, đồng thời chỉ xử phạt khi thời gian lái xe liên tục và trong một ngày vượt quá 10% quy định.

Trước những tranh cãi về quy định giới hạn thời gian lái xe, ông Đỗ Văn Bằng, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội cho rằng, trong khi chờ cơ quan chức năng xem xét điều chỉnh, các doanh nghiệp cần tăng cường giám sát thời gian làm việc, sức khỏe tài xế và đảm bảo an toàn giao thông.

Ông Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia, nhấn mạnh: "Doanh nghiệp vận tải phải đặt an toàn lên hàng đầu. Lái xe không chỉ làm việc 8 tiếng/ngày mà còn chịu áp lực lớn về trí lực, thần kinh, cơ bắp, cần được giám sát chặt chẽ".

Đồng quan điểm, một chuyên gia giao thông cho biết, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng lái xe liên tục quá 4 tiếng hoặc làm việc hơn 10 tiếng/ngày dễ dẫn đến mệt mỏi, buồn ngủ, gia tăng nguy cơ tai nạn. Ông nhận định: "Dù có ảnh hưởng đến doanh nghiệp và tài xế, quy định này giúp đảm bảo sức khỏe, hạn chế tình trạng bị vắt kiệt sức trong cao điểm lễ, Tết, từ đó nâng cao an toàn giao thông".

Chuyên gia cũng khuyến nghị các doanh nghiệp vận tải cần cân đối thời gian làm việc, đảm bảo thu nhập cho tài xế, đồng thời thể hiện trách nhiệm xã hội trong việc kéo giảm tai nạn giao thông.

Trịnh Hải