Theo UBND tỉnh Lào Cai, hiện toàn tỉnh có khoảng 8.227 hộ gia đình người có công, thân nhân liệt sĩ và hộ nghèo, cận nghèo còn khó khăn về nhà ở; chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; 413 hộ người có công với cách mạng, hộ thân nhân liệt sĩ, 7.814 hộ nghèo, cận nghèo còn khó khăn về nhà ở (nhà ở tạm, nhà dột nát) có nhu cầu được hỗ trợ làm mới và sửa chữa.
Ngày 3/7/2024, Tỉnh ủy Lào Cai đã ban hành Nghị quyết số 50-NQ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về hỗ trợ làm nhà cho hộ người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ; hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh Lào Cai đến năm 2025.
Nhằm kịp thời cụ thể hóa chủ trương của Tỉnh ủy, thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội, đáp ứng với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, ngày 22/8/2024 HĐND tỉnh Lào Cai đã thông qua Nghị quyết số 15/2024/NQ-HĐND quy định chính sách hỗ trợ về nhà ở cho hộ người có công với cách mạng, hộ thân nhân liệt sĩ, hộ nghèo và hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2024 -2025.
Nghị quyết được thông qua giúp hỗ trợ cải thiện nhà ở cho người có công, thân nhân liệt sĩ có khó khăn về nhà ở và xoá nhà tạm, nhà dột nát hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh; kịp thời động viên tinh thần đối với người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ, hộ nghèo, hộ cận nghèo nói riêng, toàn xã hội nói chung, thể hiện được truyền thống cao đẹp của dân tộc Việt Nam “uống nước nhớ nguồn, đền ơn đáp nghĩa” và "lá lành đùm lá rách" của dân tộc ta.
Theo đó, chính sách hỗ trợ nhà ở bao gồm: Hỗ trợ trích đo bản đồ địa chính, xây mới hoặc sửa chữa nhà ở cho hộ người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ. Cụ thể, hộ gia đình người có công với cách mạng, hộ thân nhân liệt sĩ sẽ được hỗ trợ nhà ở bao gồm: Người hoạt động cách mạng trước ngày 1.1.1945; Người hoạt động cách mạng từ ngày 1.1.1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945; Bà mẹ Việt Nam Anh hùng; Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; Anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến; Thương binh, bao gồm cả thương binh loại B được công nhận trước ngày 31.12.1993; người hưởng chính sách như thương binh, bệnh binh; người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học; người hoạt động cách mạng, kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế bị địch bắt tù, đày; người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế; người có công giúp đỡ cách mạng; thân nhân liệt sĩ (trừ những hộ gia đình đã được hỗ trợ theo các nguồn vốn: Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg ngày 26.4.2013 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở; Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 18.1.2022, Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14.10.2021 của Thủ tướng Chính phủ).
Hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2021-2025 được quy định tại Nghị định số 07/2021/NĐ-CP ngày 27.1.2021 của Chính phủ về quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025; có tên trong danh sách hộ nghèo, cận nghèo được phê duyệt theo quy định, do UBND cấp xã quản lý tại thời điểm Nghị quyết có hiệu lực thi hành (trừ những hộ gia đình đã được hỗ trợ bằng các nguồn vốn: Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 18.1.2022, Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14.10.2021 của Thủ tướng Chính phủ).
Mức hỗ trợ đối với trích đo địa chính, ngoài các hộ được hưởng chính sách hỗ trợ theo quy định tại khoản 8 Điều 16 của Luật Đất đai năm 2024, hỗ trợ các hộ còn lại theo chi phí thực tế nhưng không quá 1 triệu đồng/1 thửa đất/1 hộ gia đình; hộ gia đình người có công với cách mạng, hộ thân nhân liệt sĩ được hỗ trợ xây mới 60 triệu đồng/1 hộ gia đình; hỗ trợ sửa chữa 30 triệu đồng/1 hộ gia đình; hộ nghèo, hộ cận nghèo được hỗ trợ xây mới 44 triệu đồng/1 hộ gia đình; Hỗ trợ sửa chữa 22 triệu đồng/1 hộ gia đình.
Đối với các hộ được cấp có thẩm quyền phê duyệt hỗ trợ nhà ở năm 2024, đến thời điểm Nghị quyết này có hiệu lực nhưng chưa hoàn thành nghiệm thu, thanh toán thì được thực hiện theo Quy định này. Kinh phí thực hiện từ nguồn ngân sách; nguồn vận động Quỹ Xóa nhà tạm địa phương và Trung ương phân bổ; Quỹ Đền ơn đáp nghĩa và các nguồn huy động hợp pháp khác (không bao gồm Quỹ Vì người nghèo).
Thực hiện theo chủ trương của UBND tỉnh, các sở, ngành đã tích cực phối hợp trong công tác triển khai thực hiện hỗ trợ làm nhà ở cho hộ người có công, hộ thân nhân liệt sĩ có khó khăn về nhà ở. Các địa phương đã tập trung chỉ đạo các cơ quan liên quan, UBND các xã, phường, thị trấn thực hiện nghiêm túc việc rà soát hộ người có công, hộ thân nhân liệt sĩ có khó khăn về nhà ở có nhu cầu hỗ trợ; Đẩy mạnh việc triển khai thực hiện hỗ trợ người có công làm nhà ở.
Qua rà soát, toàn tỉnh Lào Cai có 282 hộ đề nghị hỗ trợ nhà ở, trong đó: Làm mới: 119 hộ, sửa chữa: 163 hộ. Tính đến ngày 20/11/2024, toàn tỉnh có 38 nhà đã làm xong (làm mới 17 nhà, sửa chữa 21 nhà); 65 nhà đang làm (làm mới 26 nhà, sửa chữa 39 nhà); 179 nhà chưa làm (làm mới 76 nhà, sửa chữa 103 nhà).
Chương trình hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người có công với cách mạng, thân nhân liệt sỹ và các hộ nghèo, cận nghèo là một chủ trương thiết thực, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương đối với những đối tượng gặp khó khăn. Qua đó góp phần cải thiện đời sống, phát triển kinh tế - xã hội ở các địa phương vùng sâu, vùng xa của tỉnh Lào Cai, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và văn minh hơn.
Trong thời gian tới, tỉnh Lào Cai tiếp tục đẩy mạnh công tác triển khai hỗ trợ hộ gia đình người có công, thân nhân liệt sĩ có khó khăn về nhà ở. Các huyện, thị xã, thành phố sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát tiến độ thực hiện và đảm bảo công tác hỗ trợ diễn ra thuận lợi, hiệu quả. Mặt khác, các địa phương sẽ tiếp tục rà soát và xác định những hộ gia đình khó khăn nhất để kịp thời hỗ trợ. Đảm bảo 100% hộ gia đình người có công, hộ thân nhân liệt sĩ hoàn thành xây dựng, sửa chữa nhà ở xong trước ngày 31/12/2024./.
Trần Huyền