Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh Hòa Bình hiện có 2.820 doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, trong đó có 2.780 đơn vị đã tham gia chính sách bảo hiểm thất nghiệp; Có trên 67.2080 người có giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc. Trong năm 2019, Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh đã tiếp nhận hơn 4.400 hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp, trong đó số người đã có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp là 4.415 người, với tổng số tiền chi trả trợ cấp thất nghiệp hơn 48,4 tỷ đồng. Số người được tư vấn, giới thiệu việc làm là 4.482 người.

Ông Nguyễn Đức Cường, Phó Giám đốc Sở Lao động – TBXH tỉnh Hòa Bình cho biết: Chính sách bảo hiểm thất nghiệp có hiệu lực từ đầu năm 2009. Đây là chính sách có liên quan mật thiết đến cải thiện điều kiện việc làm, về lâu dài đảm bảo an sinh xã hội, là động lực thúc đẩy sự tiến bộ xã hội nhằm bù đắp một phần thu nhập cho người lao động bị mất việc làm, thông qua các hoạt động đào tạo nghề, tư vấn, giới thiệu việc làm, sớm đưa người thất nghiệp trở lại thị trường lao động. Triển khai thực hiện chính sách, ngay từ đầu năm 2019, Sở đã tổ chức tập huấn Luật Việc làm cho gần 600 cán bộ làm công tác Lao động – TBXH các cấp, trong đó tập trung giải thích, hướng dẫn những điểm mới về chính sách bảo hiểm thất nghiệp, qua đó góp phần nâng cao nhận thức về chính sách bảo hiểm thất nghiệp cho cán bộ quản lý Nhà nước. Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh duy trì 03 văn phòng tiếp nhận hồ sơ về bảo hiểm thất nghiệp tại 03 huyện có nhiều doanh nghiệp và có đông lao động để tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động trong việc nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp; Bám sát theo các văn bản hướng dẫn thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp nhằm hỗ trợ kịp thời cho người lao động đến đăng ký nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp khi bị mất việc làm theo đúng quy định.

Ngoài ra, hàng tháng, quý, Sở đều cử lãnh đạo, cán bộ Phòng Việc làm đến Trung tâm Dịch vụ việc làm để kiểm tra, nắm bắt tình hình thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp tại trung tâm; bàn bạc tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện; hướng dẫn Trung tâm thực hiện các quy định mới về bảo hiểm thất nghiệp; Thường xuyên trao đổi thông tin với BHXH tỉnh để việc thực hiện chính sách về bảo hiểm thất nghiệp được đầy đủ, đúng thời gian vả chính xác hơn.

Trong năm 2019, Trung tâm Dịch vụ việc làm tiếp tục thực hiện chính sách Bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của Luật Việc làm và các văn bản hướng dẫn, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan trong việc tiếp nhận hồ sơ, thẩm định, đăng ký trình Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội hội ra quyết định, theo đúng trình tự thủ tục quy định. Trung tâm tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền bằng nhiều hình thức thông tin quảng cáo qua báo, đài, tờ rơi... về chế độ chính sách BHTN. Phối hợp với các tổ chức đoàn thể, tổ chức các lớp tập huấn chính sách BHTN cho các cơ quan, doanh nghiệp và người lao động nắm và hiểu rõ về chính sách BHTN. Tuyên truyền để người lao động nắm được khi tham gia BHTN, người lao động mất việc làm thì quỹ BHTN sẽ có những chế độ trợ cấp đảm bảo cho người lao động. Quan trọng hơn là các biện pháp hỗ trợ người lao động tham gia học nghề để nâng cao trình độ kỹ năng hoặc chuyển đổi nghề nghiệp, người lao động sẽ được tư vấn, giới thiệu việc làm để người thất nghiệp nhanh chóng tìm được việc làm mới và người thất nghiệp sẽ được hưởng bảo hiểm y tế. Nhờ có những chính sách đó, trong những năm gần đây, nhiều trường hợp người lao động đến trung tâm giao dịch việc làm đã được tư vấn thông tin giới thiệu việc làm để quay trở lại thị trường lao động và không nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Chúng tôi có mặt ở Bộ phận tư vấn ban đầu của Trung tâm Dịch vụ việc làm vào 8h đã thấy khá đông người đến làm thủ tục BHTN. Phan Thị Chức, ở xóm Tre Thị, xã Trung Bì (Kim Bôi) chia sẻ: Từ năm 2009, em làm công nhân ở Công ty Panasonic ở Hà Nội. Trong quá trình làm việc ở đó, em được công ty đảm bảo đầy đủ các chế độ BHXH, BHYT, BHTN. Đến tháng 9 vừa qua em xin nghỉ việc. Em đến đây để làm thủ tục hưởng chế độ BHTN. Theo thời gian đóng BHTN 8 năm, em được hưởng trợ cấp thất nghiệp 9 tháng với số tiền trên 3 triệu đồng/tháng.

Cũng làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp, em Bùi Thị Thợi, xóm Sáng Trong, xã Đú Sáng (Kim Bôi) lại đến đây để hoàn thiện việc thông báo về việc tìm kiếm việc làm của tháng hưởng trợ cấp thất nghiệp thứ 2. Từ tháng 6/2017 - 6/2018 (1 năm), Thợi làm công nhân Công ty TNHH Doosung Tech Việt nam ở KCN Lương Sơn. Sau khi nghỉ việc, Thợi được hưởng trợ cấp thất nghiệp 3 tháng với mức trên 2,2 triệu đồng/tháng. Hàng tháng, Thợi đều phải đến Trung tâm thông báo tình hình tìm kiếm việc làm. Đến đây, Thợi được cán bộ Bộ phận tư vấn ban đầu tư vấn về các đơn hàng việc làm, học nghề để em có thể tìm kiếm việc làm và nghề phù hợp với điều kiện, khả năng của bản thân.

Qua phân tích số liệu tổng hợp cho thấy, năm 2019 số người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp và số người có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp trên địa bàn tỉnh Hòa Bình đều tăng so với năm 2018; 100% số người đến nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp đều được tư vấn về việc làm và học nghề. Nguyên nhân thất nghiệp chính là do người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động. Trong các ngành nghề, số người thất nghiệp trong các doanh nghiệp lắp ráp điện tử chiếm tỷ lệ cao nhất với 38%, may mặc 18%. Sở Lao động - TBXH đã chỉ đạo Trung tâm Dịch vụ việc làm thực hiện cơ chế một cửa chính sách bảo hiểm thất nghiệp, niêm yết công khai các thủ tục về bảo hiểm thất nghiệp để người lao động thực hiện. Phòng Bảo hiểm thất nghiệp đã xây dựng kế hoạch, mô hình tiếp nhận xử lý hồ sơ bảo hiểm thất nghiệp, bộ phận tư vấn ban đầu theo thủ tục hành chính quy định.

Ngoài ra, Phòng Bảo hiểm thất nghiệp còn thường xuyên phối hợp với Phòng Chính sách của Bảo hiểm xã hội trong việc thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp giúp quá trình hoàn thiện hồ sơ của người lao động và việc chi trả trợ cấp thất nghiệp, thẻ BHYT đảm bảo về thời gian cũng như thủ tục hành chính. Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Hòa Bình cũng đẩy mạnh công tác tư vấn giới thiệu việc làm, hỗ trợ học nghề cho người lao động thất nghiệp; thường xuyên tìm ra phương pháp mới nhằm nâng cao hiệu quả, phối hợp với các cơ sở dạy nghề trên địa bàn tỉnh cập nhật các ngành nghề đào tạo cũng như thời gian mở khóa học nghề để tư vấn cho người lao động.

Để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người lao động, Trung tâm đã cử cán bộ thực hiện chính sách BHTN xuống 3 văn phòng đại diện tại huyện Lương Sơn, Yên Thủy và Lạc Sơn. Đây là những địa bàn tập trung đông người lao động của tỉnh. Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn về điều kiện làm việc, đi lại, sinh hoạt nhưng cán bộ ở các văn phòng luôn thực hiện tốt nhiệm vụ được giao nhằm giảm bớt khó khăn cho người lao động trong việc nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp. Bên cạnh đó, từ tháng 5/2018, Bộ phận tư vấn ban đầu được thành lập và đặt tại Trung tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động đến làm thủ tục BHTN. Đến đây, người lao động được cán bộ Bộ phận tiếp nhận ban đầu đón tiếp, tư vấn tận tình để nắm bắt khả năng, nhu cầu. Sau đó có những tư vấn chuyên sâu về kỹ năng thi tuyển, phỏng vấn, tự tạo việc làm hay tìm việc làm trong và ngoài nước. Tư vấn học nghề đối với người lao động có nhu cầu lựa chọn nghề, nơi đào tạo, trình độ đào tạo phù hợp. Bên cạnh đó, đối với những lao động chưa có nhu cầu trở lại thị trường lao động sẽ tư vấn, giải quyết chế độ, chính sách BHTN theo quy định.

Cũng theo ông Nguyễn Đức Cường, Phó Giám đốc Sở Lao động – TBXH tỉnh Hòa Bình, có được kết quả trên là nhờ địa phương làm tốt công tác tuyên truyền, tư vấn cho người lao động khi đến thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Đặc biệt là quan tâm đến chính sách hỗ trợ cho những người lao động trong giai đoạn mất việc làm và tìm kiếm việc làm mới bị mất việc làm, đang đi tìm việc làm mới. Người lao động còn được tư vấn về tìm kiếm việc làm mới. Nhiều trường hợp sau khi được tư vấn về việc làm, đã quay lại thị trường lao động. Bên cạnh đó là tư vấn cho người lao động chuyển đổi nghề nghiệp phù hợp với trình độ, năng lực và nhu cầu của bản thân khi tái hòa nhập thị trường lao động. Đối với những lao động thất nghiệp, được Trung tâm tư vấn, giới thiệu việc làm, nhưng bản thân người lao động chưa có nhu cầu tìm việc mới thì đơn vị tiếp nhận hồ sơ, thẩm định và giải quyết chế độ chi trả trợ cấp cho người lao động kịp thời, đúng theo quy định.

Thời gian tới, Sở Lao động - TBXH tỉnh tiếp tục tổ chức và đa dạng hóa các hình thức thông tin, tuyên truyền các chế độ, chính sách bảo hiểm thất nghiệp  trên các phương tiện thông tin đại chúng. Đồng thời tăng cường công tác phối hợ giữa các cơ quan  liên quan trong việc thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp, nhất là ngành Lao động - TBXH, Bảo hiểm xã hội nhằm đảm bảo cho người lao động đủ điều kiện đều được tham gia bảo hiểm thất nghiệp. Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật lao động, phát tài liệu, tờ rơi. Tổ chức tập huấn pháp luật lao động nói chung và bảo hiểm thất nghiệp nói riêng tới chủ sử dụng lao động và người lao động. Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác bảo hiểm thất nghiệp, đặc biệt là kỹ năng tư vấn cho người lao động trong tìm kiếm việc làm, học nghề.

Bên cạnh đó, theo quy định tại Khoản 3, Điều 46 của Luật Việc làm thì: “tổ chức bảo hiểm xã hội thực hiện việc chi trả trợ cấp thất nghiệp cho người lao động trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp”. Nhưng thực tế hiện nay cơ quan Bảo hiểm xã hội chi trả trợ cấp qua Bưu điện nên thời gian chi trả rất chậm, không theo đúng quy định trên, có trường hợp gần 02 tháng sau khi có quyết định người lao động mới được lĩnh trợ cấp thất nghiệp tháng đầu tiên. Vì vậy, Sở Lao động - TBXH tỉnh Hòa Bình đề nghị Cục Việc làm đề nghị Bảo hiểm xã hội Việt Nam chi trả kịp thời chế độ bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động; Có văn bản đề nghị Bảo hiểm xã hội Việt Nam phối hợp thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp, nhất là khâu chốt sổ bảo hiểm xã hội và chi trả tiền trợ cấp thất nghiệp cho người lao động; Đồng bộ thực hiện phần mềm bảo hiểm thất nghiệp giữa các trung tâm dịch vụ việc làm trên toàn quốc; Sớm kết nối dữ liệu giữa bảo hiểm thất nghiệp với bảo hiểm xã hội trên toàn quốc; Cục Việc làm sớm xây dựng quy trình giải quyết chính sách bảo hiểm thất nghiệp chung cho các địa phương; Quan tâm hơn nữa trong công tác đào tạo tập huấn nâng cao trình độ, nghiệp vụ, trình độ giao tiếp, kỹ năng tư vấn cho đội ngũ cán bộ thực hiện nhiệm vụ bảo hiểm thất nghiệp./.