Lý Tiểu Long đã làm thay đổi cách cả thế giới nhìn nhận về kung fu. Ông được ca ngợi như một chiến binh bất bại, một võ sĩ có tốc độ ánh sáng và sức mạnh phi thường. Nhưng liệu tất cả những điều này có thực sự phản ánh sự thật? Hay chỉ là lớp sương mờ của những câu chuyện được thêu dệt qua năm tháng? Bài viết này sẽ bóc tách từng huyền thoại, tìm hiểu những sự thật ẩn giấu phía sau ánh hào quang của Lý Tiểu Long.

Lý Tiểu Long sinh năm 1940 tại San Francisco, lớn lên ở Hong Kong và sớm bộc lộ tài năng võ thuật, đặc biệt với triết lý Jeet Kune Do (Triệt quyền đạo) do ông sáng lập. Ông trở thành ngôi sao quốc tế qua các bộ phim như The Big Boss và Enter the Dragon, góp phần đưa võ thuật Trung Hoa ra thế giới. Năm 1973, ông qua đời đột ngột ở tuổi 32, để lại di sản to lớn trong điện ảnh và võ thuật cùng những câu chuyện đầy tính huyền thoại.

Một trong những quan niệm phổ biến nhất là Lý Tiểu Long bất bại trong các trận đấu thực tế. Nhiều người tin rằng ông có thể đánh bại bất kỳ võ sĩ nào trong thế giới thực. Tuy nhiên, theo Matthew Polly, tác giả cuốn Bruce Lee: A Life (2018), không có nhiều bằng chứng cho thấy Lý Tiểu Long từng tham gia các trận đấu chuyên nghiệp hoặc thi đấu trong các giải đấu võ thuật lớn.

Theo Polly, trận đấu thực tế nổi tiếng nhất của Lý Tiểu Long là cuộc đối đầu với Wong Jack Man năm 1964. Wong Jack Man (1941–2018) là võ sư người Trung Quốc theo trường phái Bắc Thiếu Lâm và các môn võ truyền thống Trung Hoa như Hồng Gia Quyền và Trường Quyền. Tuy nhiên, có nhiều lời kể khác nhau về trận đấu này và không có bằng chứng video để xác minh chi tiết. Trận đấu này không phải là một cuộc thi võ thuật chính thức, mà là một trận giao đấu để kiểm tra khả năng chiến đấu thực tế.

Một số người cho rằng Lý Tiểu Long có thể đánh bại các võ sĩ hiện đại như những nhà vô địch UFC hoặc quyền Anh hạng nặng. Trong thực tế, mặc dù Lý Tiểu Long có tốc độ và kỹ thuật tuyệt vời, nhưng ông có thể gặp bất lợi trước những võ sĩ chuyên nghiệp ngày nay. Theo trang ESPN, Lý Tiểu Long chỉ nặng khoảng 61 kg, trong khi các võ sĩ MMA hoặc quyền Anh hạng nặng có thể nặng hơn 90 kg và được huấn luyện theo phương pháp khoa học hiện đại.

Ngoài ra, các võ sĩ hiện đại phải trải qua hàng nghìn giờ tập luyện thực chiến với đối thủ thực sự, trong khi Lý Tiểu Long tập trung nhiều vào lý thuyết và luyện tập với học trò. Điều này không phủ nhận tài năng của ông nhưng đặt ra câu hỏi về khả năng đối đầu với các võ sĩ chuyên nghiệp hiện nay.

Một số người tin rằng Lý Tiểu Long là cha đẻ của võ tổng hợp Mixed Martial Arts (MMA) nhưng điều này không chính xác. Trong khi Lý Tiểu Long có tư tưởng cởi mở và phát triển Jeet Kune Do, một phong cách võ thuật không bị giới hạn bởi khuôn khổ truyền thống, MMA thực sự đã tồn tại từ lâu trước khi ông ra đời.

Theo trang tin điện ảnh Screenrant, Lý Tiểu Long đã đưa ra một số khái niệm mà MMA ngày nay sử dụng, như việc kết hợp nhiều phong cách võ thuật khác nhau. Tuy nhiên, sự phát triển của MMA hiện đại là kết quả của nhiều võ sĩ và nhà huấn luyện, đặc biệt là từ Brazil (Brazilian Jiu-jitsu) và Nhật Bản (Judo, Karate).

Một trong những huyền thoại phổ biến nhất là cú "one-inch punch" (cú đấm một inch) của Lý Tiểu Long có thể hạ gục đối thủ ngay lập tức. Cú đấm này thực sự là một kỹ thuật ấn tượng về mặt cơ học và sức mạnh phát lực từ khoảng cách rất ngắn. Tuy nhiên, theo tạp chí võ thuật Falling Leaves Kung Fu, cú đấm này không phải là một chiêu thức có thể sử dụng hiệu quả trong thực tế. Nó chủ yếu mang tính biểu diễn và kiểm soát năng lượng cơ thể hơn là một kỹ thuật thực chiến.

Một số tài liệu cho thấy rằng Lý Tiểu Long từng bị đánh bại hoặc ít nhất là gặp khó khăn trong một số cuộc giao đấu. Cuốn sách của Polly ghi chép rằng Lý Tiểu Long từng có một trận đấu ngắn ngủi với Gene LeBell - một võ sĩ Judo nổi tiếng. LeBell đã quật ngã và khống chế Lý Tiểu Long bằng đòn siết cổ, điều này cho thấy Lý không hoàn toàn bất bại trước các võ sĩ có nền tảng grappling (vật) tốt.

Lý Tiểu Long không chỉ là một võ sĩ mà còn là một người truyền cảm hứng và thay đổi cách nhìn về võ thuật trên toàn thế giới. Ông đã giúp phổ biến kung fu và tạo ra ảnh hưởng sâu rộng đối với nhiều thế hệ võ sĩ. Tuy nhiên, cần phải phân biệt giữa huyền thoại và thực tế.

Những người thần tượng hóa Lý Tiểu Long thường quên rằng ông không phải là một võ sĩ thi đấu chuyên nghiệp và chưa từng tham gia các giải đấu MMA hoặc quyền Anh hiện đại. Điều đó không làm giảm giá trị của ông, nhưng cũng không nên cường điệu hóa khả năng thực chiến của ông đến mức siêu nhiên.