Ngay sau khi có Quyết định số 1067/QĐ-UBND ngày 04/3/2009 của UBND thành phố Hà Nội về việc thành lập Đội công tác xã hội tình nguyện cấp xã, phường, thị trấn, bám sát các văn bản hướng dẫn của UBND thành phố, Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội quận đã tham mưu cho UBND quận ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn triển khai đối với việc thành lập Đôi công tác xã hội tình nguyện đến các phường, đồng thời tham mưu ban hành Quyết định thành lập Đội công tác xã hội tình nguyện cấp phường

Ban chỉ đạo 138 các phường đã  rà soát, thực hiện các quy trình, thủ tục thành lập, kiện toàn theo đúng cơ cấu và hướng dẫn; xây dựng kế hoạch, chương trình hoạt động của Đội công tác xã hội tình nguyện, Đội thường xuyên tổ chức giao ban, đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ của theo quy chế đề ra. Tổ chức tọa đàm, trao đổi kinh nghiệm công tác giữa các tình nguyện viên để công tác tuyên truyền, vận động ngày càng đạt hiệu quả.

Hàng năm, Phòng Lao động - TB&XH tham mưu quận ban hành các văn bản chỉ đạo UBND các phường nâng cao hiệu quả hoạt động của Đội công tác xã hội tình nguyện trên địa bàn. Đồng thời đôn đốc UBND các phường làm tốt công tác phòng chống tệ nạn xã hội, chú trọng công tác cai nghiện và quản lý sau cai phù hợp với đặc thù địa phương, phát huy tiềm năng thế mạnh của từng phường.

Các phường thường xuyên thực hiện kiện toàn Đội công tác xã hội tình nguyện, thực hiện đúng  Đề án số 21 - ĐA/ TU ngày 16/9/2019 của Ban Thường vụ Thành ủy về sắp xếp, bố trí, kiêm nhiệm các chức danh người hoạt động không chuyên trách ở cấp Phường, tổ dân phố trên địa bàn thành phố Hà Nội. Thành phần tham gia TNV chủ yếu là Tổ trưởng, tổ phó Tổ bảo vệ dân phố, Hội viên Hội cựu chiến binh, Hội phụ nữ và đoàn viên Đoàn thanh niên các phường.  Ban chỉ đạo 138 phường tổ chức giao ban định kỳ hàng quý, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ và đề ra phương hướng, nhiệm vụ trong thời gian kế tiếp. Tổ chức các buổi họp giao ban theo định kỳ 01 tháng/lần, đánh giá tình hình tệ nạn ma túy, mại dâm, phòng chống HIV/AIDS và phòng chống mua bán người, di biến động của người nghiện, kết quả tiếp cận, tuyên truyền, vận động, cảm hóa, giúp đỡ đối tượng tại địa bàn được phân công. Các buổi giao ban có sự tham gia của thành viên Ban chỉ đạo 138 phường để chỉ đạo hoạt động và tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động của Đội.

Xác định công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục phòng ngừa là một nhiệm vụ cơ bản nên Đội công tác xã hội tình nguyện trên địa bàn các phường đã tích cực, chủ động phối hợp với các ngành, đoàn thể, Tổ dân phố để tổ chức triển khai tuyên truyền đến quần chúng nhân dân và trực tiếp đến nhà các đối tượng người nghiện, người sau cai nghiện, người nghi hoạt động mại dâm, người bị nhiễm HIV… để chia sẻ, động viên và hỗ trợ. Trong giai đoạn 2012 - 2022, Đội công tác xã hội tình nguyện các phường đã tư vấn trực tiếp hơn 5.000 lượt người nghiện, tư vấn gián tiếp cho 3.800 lượt người nghiện, phát 35.500 tờ rơi tại các khu dân cư, viết hơn 1500 tin, bài viết có nội dung liên quan đến ma túy, công tác cai nghiện bắt buộc, những nguy cơ và tác hại của ma túy, mại dâm đối với cộng đồng và xã hội, chống kỳ thị với người nhiễm HIV/AIDS, cách phòng, chống ma túy từ gia đình, vận động người nghiện sử dụng Methadone…  Phối hợp tuyên truyền trong 1270 cuộc họp tổ dân phố với hơn 11.300 lượt người tham dự. Trong đó tập trung vào tọa đàm, thảo luận về các biện pháp phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS và phòng chống tái nghiện, cách nhận biết đối tượng sử dụng ma túy, kiến thức phòng, chống ma túy trong học đường.

Tuyên truyền về phòng, chống ma túy

Theo Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội quận Đống Đa, đến nay, Đội công tác xã hội tình nguyện của 21 phường đã thực hiện quản lý, giúp đỡ hơn 2480 lượt người sau cai nghiện ma túy theo Hướng dẫn số 338/HD - SLĐTB&XH. Phân công đội viên phụ trách từng địa bàn cụ thể để theo dõi, quản lý người nghiện và các đối tượng sau cai nghiện. Qua đó nắm bắt kịp thời mọi biến động cũng như hoạt động của các đối tượng. Vận động và phối hợp với gia đình thực hiện xét nghiệm người nghi nghiện, nghi tái nghiện. Vận động đối tượng tự giác khai báo về tình trạng nghiện của bản thân và người thân; tổ chức ký cam kết giao ước thi đua về phòng, chống tội phạm, tệ nạn ma túy đến 100% tổ dân phố, cơ quan, đơn vị, trường học và gia đình có người nghiện.

Đội công tác xã hội tình nguyện các phường còn phối hợp chặt chẽ với các Hội đoàn thể, cảnh sát khu vực lập danh sách người nghiện, nghi tái nghiện, báo cáo Ban chỉ đạo 138 phường để tổ chức tiếp cận, vận động, tuyên truyền và xét nghiệm ma túy. Kết quả, trong giai đoạn 2012-2022, đã phát hiện 22 người nghiện mới và 87 người tái nghiện. Tiếp cận, tư vấn cho 2.902 lượt người, trong đó có 246 người đã có chuyển biến tích cực như tự giác đi cai nghiện tự nguyện, tìm việc làm hoặc không tái nghiện sau 1 năm. Đội cũng đã cung cấp1.564 tin liên quan đến tệ nạn ma túy, mại dâm cho lực lượng Công an phường. Phối hợp kiểm tra 1060 lượt cơ sở kinh doanh dịch vụ, tham gia 1.890 buổi tuần tra rà soát địa bàn công cộng góp phần quan trọng trong đảm bảo an ninh trật tự xã hội trên địa bàn các phường.

Đặc biệt, trong những năm qua, Đội đã tích cực tham gia thực hiện các chương trình kinh tế- xã hội như xóa đói, giảm nghèo, dạy nghề, tạo việc làm, bình đẳng giới, giảm kỳ thị và phân biệt đối xử, tiếp cận các dịch vụ y tế, xã hội, giúp đỡ người nghiện ma túy sau cai nghiện, người bán dâm hoàn lương, nạn nhân bị mua bán trở về ổn định đời sống, hòa nhập cộng đồng. Trong 10 năm qua, Đội đã phối hợp với Tổ vay vốn phường giới thiệu hỗ trợ trên 1500 lượt hộ gia đình có người nghiện, người sau cai nghiện ma túy vay vốn giải quyết việc làm với tổng số 35.000 triệu đồng. Nguồn vốn chủ yếu từ Ngân hàng chính sách và Quỹ Đồng cảm giúp cho nhiều người quản lý sau cai nghiện, hộ gia đình có người nghiện tại phường Cát Linh, Trung Liệt, Nam Đồng… có vốn sản xuất, tạo việc làm, ổn định cuộc sống. Đội công tác xã hội tình nguyện còn liên hệ với các tổ chức, cá nhân hỗ trợ dạy nghề và tạo việc làm cho trên 1400 người, giúp họ ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng.

Thực hiện chỉ đạo của UBND các phường, Đội công tác xã hội tình nguyện các phường trên địa bàn quận Đống Đa còn tích cực lồng ghép nhiệm vụ với công tác xây dựng phong trào: “Toàn dân phòng, chống ma túy”, “Xây dựng phường lành mạnh không có tệ nạn ma túy, mại dâm” và rất nhiều hoạt động có ý nghĩa thiết thực khác nhằm ngăn chặn, đẩy lùi tệ nạn ra khỏi đời sống xã hội, góp phần giữ vững an ninh trật tự xã hội tại địa phương.

Suốt giai đoạn 2012-2022, Đội công tác xã hội tình nguyện các phường trên địa bàn quận Đống Đa đều nhiệt tình, tâm huyết với công việc, là người dân bản địa nên gặp thuận lợi trong việc tiếp cận, quản lý giúp đỡ người nghiện. Đồng thời, có sự phối hợp chặt chẽ với các ngành, hội đoàn thể cơ sở nên công tác tuyên truyền, vận động gặp nhiều thuận lợi. Nội dung tuyên truyền phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm, vận động người nghiện được lồng ghép vào những hội nghị do đoàn thể tổ chức như Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh… Điều này góp phần nâng cao nhận thức của người dân về công tác phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm và quản lý người nghiện, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn./.