Đất nước ta đã thống nhất được gần 50 năm, nhưng theo thống kê hiện nay vẫn còn khoảng 500.000 liệt sĩ chưa xác định được danh tính, trong đó 200.000 hài cốt chưa quy tập và 300.000 hài cốt đã an táng nhưng thiếu thông tin. Đây là nỗi day dứt của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta. Chính vậy, việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ là công việc, nhiệm vụ hết sức nhân văn, thể hiện lòng tri ân sâu sắc với các thế hệ đi trước, những người đã hy sinh vì hòa bình, độc lập của dân tộc.

Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (QLHC về TTXH), Bộ Công an đang triển khai dự án triển khai Luật Căn cước, trong đó, xây dựng Cơ sở dữ liệu Căn cước có dữ liệu thông tin ADN nhằm phát huy đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” của dân tộc đối với công lao to lớn của các anh hùng liệt sĩ. Bộ Công an đã đề xuất Chính phủ về chủ trương thực hiện phân tích thông tin ADN cho toàn bộ thân nhân liệt sĩ chưa xác định thông tin, tạo lập kho dữ liệu lớn về ADN của thân nhân liệt sĩ để đối sánh, tìm kiếm thông tin hài cốt liệt sĩ chưa xác định thông tin (dự kiến thực hiện mỗi gia đình là 2 mẫu với tổng thân nhân khoảng 1 triệu mẫu). Với kho dữ liệu phổ quát này chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng rằng việc tìm kiếm và xác minh thân nhân sẽ dễ dàng và hiệu quả hơn.

Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, Cục Cảnh sát QLHC về TTXH, Bộ Công an cho biết, thực hiện Kế hoạch của Bộ Công an ngày 17/7/2024 về triển khai thu nhận mẫu ADN cho thân nhân của liệt sĩ chưa xác định được danh tính, ngày 23/7/2024, trên nền tảng, “bệ đỡ” của Cơ sở Dữ liệu quốc gia về dân cư, Đề án 06, Cục Cảnh sát QLHC về TTXH đã phối hợp với Cục Người có công, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội tổ chức Hội nghị Tri ân người có công với cách mạng năm 2024 và ra mắt Ngân hàng gen (ADN) liệt sĩ chưa xác định được thông tin và thân nhân liệt sĩ. Tại sự kiện này, Thủ tướng Chính phủ và đại diện các ban, bộ, ngành và thân nhân gia đình liệt sĩ đã bấm nút kích hoạt triển khai chương trình.

Cũng theo Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh, để đảm bảo công tác triển khai kế hoạch, Cục Cảnh sát QLHC về TTXH đã phối hợp với các đơn vị chức năng liên quan ban hành những nội dung cụ thể trong việc rà soát thân nhân liệt sĩ chưa xác định thông tin như: Xác định các thân nhân theo mức độ ưu tiên gần kề. Với nội dung này sẽ tiếp cận ngân hàng gen ở các đầu mối như: Mẹ đẻ liệt sĩ; Mẹ đẻ của mẹ đẻ (bà ngoại ruột) của liệt sĩ; Anh chị em cùng mẹ đẻ với liệt sĩ; Bác, cậu, dì là anh, chị, em ruột của mẹ liệt sĩ (cùng mẹ đẻ); Anh, em, con của chị gái, em gái mẹ đẻ liệt sĩ; Con của chị gái, em gái của liệt sĩ để thực hiện thu mẫu thông qua người hưởng trợ cấp hàng tháng của liệt sĩ.

Cục Cảnh sát QLHC về TTXH đã gửi mẫu phiếu thu thập thông tin và hướng dẫn quy trình, phần mềm thực hiện đồng bộ thực hiện sau ngày 27/7/2024. Riêng đối với Công an tỉnh, thành phố: Hà Nội, Nam Định, Hưng Yên, Đà Nẵng, Quảng Nam, TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, đã thực hiện thu mẫu trước ngày 27/7/2024 cho thân nhân liệt sĩ.

Thông tin về công tác triển khai xây dựng “Ngân hàng ADN”, Trung tá Nguyễn Thành Lâm, Trưởng Phòng Cảnh sát QLHC về TTXH, Công an TP Hà Nội cho biết: Luật Căn cước quy định cụ thể về việc “thu thập, cập nhật, điều chỉnh, quản lý, kết nối, chia sẻ, khai thác thông tin trong Cơ sở dữ liệu Căn cước” liên quan đến thông tin AND.

Hiện nay, Bộ Công an đã triển khai xây dựng Cơ sở dữ liệu Căn cước phục vụ triển khai luật, trong đó đảm bảo lưu trữ dữ liệu sinh trắc học AND của công dân khi công dân tự nguyện cung cấp. Đối với dữ liệu AND (mtADN) của công dân là thân nhân liệt sĩ chưa xác định được thông tin, Bộ Công an sẽ thực hiện lưu trữ tập trung tại Cơ sở dữ liệu Căn cước để đối sánh, xác minh, tìm kiếm thông tin liệt sĩ đảm bảo khai thác dữ liệu công dân đồng bộ, hiệu quả, tiết kiệm.