Trong những năm kháng chiến chống Mỹ, Bình Định là mảnh đất chịu nhiều hậu quả do bom đạn máy bay Mỹ trút xuống và cũng là nơi diễn ra nhiều trận giao tranh ác liệt giữa quân giải phóng và lực lượng quân đội Mỹ cùng tay sai. Chiến tranh đã lùi xa gần nửa thế kỷ, nhưng hậu quả bom mìn, vật nổ để lại vẫn rất nặng nề, trực tiếp đe dọa tính mạng, sự an toàn của nhân dân nhiều huyện, thành phố của tỉnh Bình Định. Theo thống kê, hiện nay, 100% xã, phường, thị trấn của tỉnh Bình Định được xác định đều bị ô nhiễm bom mìn, vật nổ. Diện tích ô nhiễm bom mìn, vật nổ cập nhật đến năm 2023 là hơn 231.256 ha, chiếm 38,12% diện tích tự nhiên của tỉnh.

Thời gian qua, với sự hỗ trợ của Chính phủ các nước và các Tổ chức quốc tế, tỉnh Bình Định đã và đang nỗ lực thực hiện hỗ trợ sinh kế cho các gia đình có nạn nhân bị ảnh hưởng bởi bom mìn, vật liệu nổ, giúp họ giảm bớt khó khăn, vươn lên trong cuộc sống.

Thông qua Dự án Hợp tác Việt Nam - Hàn Quốc khắc phục Hậu quả Bom mìn sau chiến tranh (thực hiện tại Quảng Bình và Bình Định) do cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc (KOICA) hỗ trợ từ năm 2018 đến 2021, tỉnh Bình Định đã có gần 6.000 ha đất được làm sạch và bàn giao cho các địa phương; 67.842 bom mìn, vật nổ các loại được thu hồi và tiêu hủy. Dự án đã tổ chức tập huấn kỹ thuật chăn nuôi và lập kế hoạch sinh kế cho nạn nhân bom mìn; tổ chức khóa đào tạo cán bộ quản lý công tác xã hội đối với nạn nhân bom mìn cho cán bộ công chức công tác tại xã huyện, thị xã, thành phố và các cơ sở trợ giúp xã hội trên địa bàn tỉnh; phối hợp với bệnh viện chỉnh hình và phục hồi chức năng Quy Nhơn tiến hành khám sàn lọc cho 974 nạn nhân, thực hiện hỗ trợ 133 dụng cụ trợ giúp cho 121 người, tiến hành phẫu thuật, chỉnh hình cho 06 nạn nhân. Dự án cũng đã tổ chức ngày hội truyền thông phòng tránh bom mìn tại 84 trường học của 34 xã trọng điểm trên địa bàn tỉnh, dưới chiến dịch “Trường học an toàn bom mìn”; tuyên truyền trực quan về phòng tránh tai nạn bom mìn; tổ chức nhiều cuộc thi kiến thức giáo dục phòng tránh tai nạn bom mìn…

Mới đây, với sự viện trợ của Chính phủ Hàn Quốc, Việt Nam đang triển khai Dự án "Hành động bom mìn vì làng hòa bình Việt Nam-Hàn Quốc" (KVPVP) do Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam làm chủ, được triển khai tại 3 tỉnh Thừa Thiên-Huế, Bình Định và Quảng Ngãi từ tháng 5/2024-12/2026, nhằm khắc phục hậu quả bom, mìn sau chiến tranh, bảo vệ người dân, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội tại địa phương, phục vụ việc xây dựng các cộng đồng nông thôn hài hòa, an toàn, thịnh vượng, có khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu tại Việt Nam.

Dự kiến đến cuối năm 2026, sẽ có thêm 15.000 héc-ta được khảo sát và khoảng 6.000 héc-ta sẽ được rà phá. Dự án KVPVP dự kiến sẽ hỗ trợ 10.500 nông dân tại các khu vực mục tiêu áp dụng nông nghiệp thông minh thích ứng với khí hậu. Đồng thời, 400 nhà an toàn chống bão lũ và 50 trạm y tế xã sẽ được xây mới hoặc nâng cấp cho người dân địa phương.

Cuối tháng 5/2024, Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Bình Định tổ chức lễ bàn giao Trạm Y tế thích ứng biến đổi khí hậu tại xã Phước Thành (huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định). Đây là hoạt động thuộc Hợp phần phát triển nông thôn thuộc Dự án “Làng Hòa bình Việt Nam - Hàn Quốc” (1 trong 4 dự án hợp phần của Dự án “Hành động bom mìn vì làng hòa bình Việt Nam - Hàn Quốc”). Bày tỏ niềm vui mừng tại buổi tiếp nhận, bà Hồ Thị Lệ Thu, Trưởng Trạm Y tế xã Phước Thành, cho biết: “Nhờ có nguồn hỗ trợ, xã đã xây dựng được Trạm Y tế mới khang trang, đầy đủ thiết bị y tế, gồm 1 phòng khám chữa bệnh từ xa, 1 phòng dân số - kế hoạch hóa gia đình và 1 phòng xét nghiệm. Công trình được đưa vào sử dụng sẽ đáp ứng việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, tiếp cận các dịch vụ tốt, chất lượng và giảm áp lực cho cơ sở tuyến trên”.

Thuộc diện thụ hưởng từ Dự án “Làng Hòa bình Việt Nam - Hàn Quốc”, gia đình bà Cao Thị Xuân Hồng (hộ nghèo ở xã Phước Thành, huyện Tuy Phước) đã được hỗ trợ 100 triệu đồng để xây dựng nhà ở chống lũ. “Hoàn cảnh gia đình tôi rất khó khăn khi cả chồng và con đều mắc bệnh hiểm nghèo. Cả nhà chỉ trông vào đám chuối trong vườn để bán lá, nên thu nhập bấp bênh, không đủ tiền để lo thuốc thang cho chồng, con. Căn nhà ở cũng đã xuống cấp từ lâu mà không có điều kiện để sửa chữa. Nay được sự hỗ trợ từ Dự án, gia đình tôi đã có điều kiện để sửa chữa lại ngôi nhà cho an toàn, để ổn định cuộc sống” – Bà Hồng chia sẻ.

Trong năm 2023, Hợp phần phát triển nông thôn cũng đã triển khai thành công hoạt động hỗ trợ nông dân áp dụng kỹ thuật canh tác lúa tiên tiến (3 giảm, 3 tăng) thích ứng với biến đổi khí hậu tại xã Tây Vinh và hỗ trợ nông dân thực hiện sản xuất đậu phụng theo tiêu chuẩn VietGAP tại xã Tây Giang, thuộc huyện Tây Sơn, Bình Định.

Với nhiều hoạt động hỗ trợ được triển khai trên địa bàn tỉnh Bình Định đã giúp nâng cao nhận thức cho người dân, cộng đồng về cách phòng tránh tai nạn bom mìn; đồng thời, hỗ trợ cho nạn nhân bom mìn để sớm hòa nhập cộng đồng, giảm bớt gánh nặng cho gia đình và xã hội./.