Chiều ngày 10/9/2021, Tổng cục Giáo dục nghề nghề nghiệp (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) phối hợp với Chương trình Đổi mới giáo dục nghề nghiệp tại Việt Nam (GIZ-TVET) tổ chức hội thảo chuyên đề về “Kinh nghiệm quốc tế trong thành lập các trung tâm đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao”.

Tham dự hội thảo trực tuyến có sự tham gia của các diễn giả, các chuyên gia từ các quốc gia Đức, Singapore, Úc, Hàn Quốc; các chuyên gia đến từ tổ chức UNESCO trụ sở chính ở Paris; chuyên gia từ ILO; các đối tác quốc tế song phương và đa phương; các tổ chức phi chính phủ và các đại biểu đến từ Bộ Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội; lãnh đạo Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (GDNN); các hiệp hội, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực GDNN và đại diện các cơ sở GDNN…

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Phạm Vũ Quốc Bình, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục GDNN, cho biết: Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã tác động tới mọi mặt của đời sống xã hội, dẫn tới sự thay đổi của các chính sách, trong đó có các chính sách về GDNN. Việc tái cơ cấu lại các cơ sở GDNN, hình thành mạng lưới các trường chất lượng cao, thành lập các trung tâm nghề xuất sắc, các Viện nghiên cứu và thực hành GDNN… được coi là một trong những thay đổi mang tính đột phá, góp phần vào thành công của hệ thống GDNN của các nước phát triển.

Ông Phạm Vũ Quốc Bình, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục GDNN phát biểu tại hội thảo

Theo Phó Tổng cục trưởng Phạm Vũ Quốc Bình, để thực hiện các chủ trương của Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia trong tình hình mới thì việc ưu tiên, tập trung đầu tư các dự án về đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao có tính chất liên vùng là một yêu cầu cấp bách.

“Hiện nay, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đang xúc tiến chủ trương thành lập Trung tâm Quốc gia đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao, dự kiến tại ba miền của Việt Nam. Mô hình Trung tâm Quốc gia này phải là các trung tâm chất lượng cao về đào tạo nghề, có tính chất dẫn dắt, lan tỏa đối với các cơ sở GDNN; đổi mới công nghệ và kỹ thuật số, thúc đẩy sáng tạo và đi đầu trong phương pháp thiết kế và chuyển giao các chương trình giảng dạy mới” – ông Phạm Vũ Quốc Bình, thông tin.

Việc thành lập và phát triển mô hình trung tâm quốc gia về đào tạo và thực hành chất lượng cao tại Việt Nam là rất cần thiết và đúng thời điểm. Tuy nhiên, đối với một hệ thống GDNN còn nhiều bất cập và trong bối cảnh hiện nay, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 tới thực tại và tương lai việc làm, việc thành lập và phát triển mô hình Trung tâm Quốc gia về đào tạo và thực hành chất lượng cao tại Việt Nam sẽ là một thách thức không nhỏ đối với Việt Nam.

Ông Phạm Vũ Quốc Bình, cũng cho biết: Dù dưới tên gọi hay hình thức nào, các trung tâm/cơ sở này đều hướng đến việc xây dựng, đầu tư và phát triển hình thành các trung tâm đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao đủ năng lực để đào tạo, đánh giá, kiểm định, nâng cao năng lực cho cán bộ và giáo viên. Đồng thời, nghiên cứu, chuyển giao chương trình, công nghệ, đổi mới sáng tạo, hợp tác quốc tế và tổ chức các sự kiện lớn của quốc gia, quốc tế về GDNN, góp phần phát triển nguồn nhân lực đáp ứng thị trường lao động trong nước và quốc tế – là mô hình kiểu mẫu dẫn dắt các cơ sở GDNN khác.

Mô hình Trung tâm Quốc gia phải là các trung tâm chất lượng cao về đào tạo nghề

Việc thành lập 3 Trung tâm Quốc gia này sẽ trên cơ sở đầu tư, cấu trúc lại 3 trường cao đẳng của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, gồm: Trường Cao đẳng nghề Kỹ thuật công nghệ (tại Hà Nội), Trường Cao đẳng Kỹ nghệ Dung Quất (trụ sở tại Quảng Ngãi) và Trường Cao đẳng Kỹ nghệ II (trụ sở tại thành phố Hồ Chí Minh).

3 Trung tâm Quốc gia sẽ đặt trong mạng lưới các trường cao đẳng và có tính chất lan tỏa dẫn dắt trong hệ thống GDNN. Dự kiến đến năm 2025, sẽ có tổng 70 trường cao đẳng chất lượng cao (trong đó 40 trường tiếp cận trình độ các nước ASEAN-4 và 3 trường tiếp cận trình độ các nước phát triển trong G20). Đến năm 2030, hình thành thêm từ 3 đến 5 Trung tâm Quốc gia về đào tạo và thực hành nghề cùng 90 trường chất lượng cao (trong đó có 40 trường tương đương với trình độ các nước ASEAN-4 và 3 trường tương đương các nước phát triển trong nhóm G20)...

Tại hội thảo, sau khi nghe đại diện Tổng cục GDNN trình bày Kế hoạch thành lập Trung tâm Quốc gia đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao tại Việt Nam, các diễn giả, các chuyên gia đã chia sẻ những mô hình về các trung tâm chất lượng cao hay các mô hình tương tự.

TS. Juergen Hartwig, Giám đốc Chương trình Đổi mới đào tạo nghề Việt Nam đã giới thiệu về Mô hình Trung tâm đào tạo và thực hành nghề liên doanh nghiệp (Trung tâm) của CHLB Đức. Trung tâm này thường thuộc sở hữu và vận hành của các Phòng Thương mại và Công nghiệp và hiệp hội nghề nghiệp. Trung tâm sẽ đào tạo chuyên sâu về một số ngành nghề xác định; cung cấp các xưởng thực hành kỹ thuật với các công nghệ mới nhất, bổ sung cho hợp phần đào tạo qua công việc (on-the-job) trong hệ thống GDNN kép. Người học trong hệ thống GDNN kép được đào tạo tại Trung tâm khoảng 2 tháng mỗi năm.

TS. Juergen Hartwig, Giám đốc Chương trình Đổi mới đào tạo nghề Việt Nam

Bà Sabrina Loi, Giám đốc, Bộ phận Chất lượng cao và Hợp tác quốc tế của ITE, Singapore trình bày về Mô hình “One system ITE, Three colleges – Một hệ thống, ba trường cao đẳng” của Singapore. ITE là cơ sở đào tạo giáo dục kỹ thuật và nghề nghiệp sau trung học và thực hiện hoạt động phát triển tiêu chuẩn và chứng chỉ kỹ năng nghề Quốc gia của Singapore. Điểm nổi bật của ITE là một chương trình giảng dạy năng động và một hệ thống tương ứng, cung cấp trải nghiệm giáo dục toàn diện, tăng cường hợp tác chiến lược và phát triển cán bộ; xây dựng các giá trị đằng sau sự chuyển đổi để tạo ra những người trẻ có kỹ năng ứng dụng và sự lạc quan… giúp họ có được một công việc tốt, tiếp tục học hỏi trong cuộc sống và cống hiến cho đất nước.

Ông Ji-Hyeon Noh, Giám đốc Bộ phận hợp tác Phát triển NNL toàn cầu, Viện GIFTS Hàn Quốc cũng giới thiệu mô hình Viện GIFTS (Viện chuyển giao kỹ năng toàn cầu) Hàn Quốc. GIFTS có nhiệm vụ tìm kiếm và bồi dưỡng những nghệ nhân của Hàn Quốc trong tương lai thông qua việc thực hiện các chương trình chuyển giao kỹ năng, chương trình cố vấn và tuyền đạt kinh nghiệm kỹ năng; đào tạo các kỹ thuật viên lành nghề thông qua việc tổ chức cuộc thi kỹ năng nghề và tham gia Cuộc thi Kỹ năng nghề Thế giới; hỗ trợ khởi nghiệp cho các kỹ thuật viên; hợp tác quốc tế để thúc đẩy công nhận lẫn nhau về văn bằng chứng chỉ cũng như tổ chức các khóa đào tạo mời các quan chức cấp cao, cán bộ GDNN và giảng viên, kỹ thuật viên tham gia để chia sẻ kinh nghiệm phát triển, kiến thức và kỹ năng kỹ thuật của Hàn Quốc...

Các đại biểu chia sẻ những mô hình về các trung tâm chất lượng cao

Trên cơ sở kinh nghiệm trong việc xây dựng, vận hành các mô hình của các nước nêu trên, hội thảo đã rút ra một số đặc điểm chung của các trung tâm chất lượng cao hay các mô hình tương tự như: (i) Chính phủ và các đối tác xã hội cùng phối hợp định hướng, thực hiện và cấp vốn cho GDNN, các trung tâm chất lượng cao; (ii) Tái cấu trúc lại mạng lưới cơ sở GDNN đảm bảo hiệu quả, hiệu suất kèm theo đổi mới và đầu tư vào cơ sở hạ tầng, thiết bị, công nghệ; cung cấp các xưởng thực hành kỹ thuật với các công nghệ mới nhất; (iii) Xây dựng các tiêu chuẩn được công nhận trên toàn quốc gia; (iv) Đào tạo chuyên sâu về một số ngành nghề xác định; (v) Hỗ trợ và đào tạo phục vụ sự nghiệp chuyển đổi số trong GDNN và CMCN 4.0; (vi) Xây dựng chương trình giảng dạy GDNN chung thông qua các nền tảng của các nhà cung cấp GDNN, có thể từ các quốc gia khác, đảm bảo lồng ghép những kinh nghiệm tốt nhất và tạo điều kiện cho quá trình công nhận lẫn nhau…