Đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, đã tác động đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội toàn cầu, thay đổi nhận thức của người dân trên toàn thế giới, càng làm sâu sắc thêm yêu cầu về thay đổi mô hình tăng trưởng hướng đến phát triển bền vững. Trong bối cảnh đó, nhiều quốc gia trên thế giới, như các nước thuộc Liên hiệp châu Âu (đi đầu là Hà Lan, Đức, Phần Lan và Đan Mạch), Ca-na-đa, Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Sing-ga-po đang chuyển đổi mạnh mẽ sang kinh tế tuần hoàn. Tại Việt Nam, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách về chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng bền vững; tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; tăng cường tái chế, tái sử dụng chất thải. Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã xác định xây dựng kinh tế tuần hoàn là một trong những định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 – 2030.

Nhận thức được yêu cầu tất yếu của chuyển dịch kinh tế theo hướng tuần hoàn, Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 năm 2020 dự kiến có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2022 đã thể chế hóa một số cơ chế, chính sách để thúc đẩy kinh tế tuần hoàn như: phân loại chất thải tại nguồn, thu phí chất thải dựa trên khối lượng, tái chế, tái sử dụng chất thải; trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất; các công cụ, chính sách kinh tế như thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường; mua sắm xanh, tín dụng xanh, trái phiếu xanh, phát triển thị trường các-bon, phát triển công nghiệp môi trường, dịch vụ môi trường...

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Hoàng Minh Chiến – Phó Cục trưởng Cục XTTM, Bộ Công Thương cho biết: Nằm trong xu thế tất yếu trên, trong khuôn khổ Dự án “Green-to-Compete”, Cục Xúc tiến thương mại (XTTM) phối hợp với Trung tâm thương mại quốc tế (ITC) tổ chức hội thảo khởi động hợp phần “SỬ DỤNG HIỆU QUẢ NGUỒN TÀI NGUYÊN VÀ SẢN XUẤT TUẦN HOÀN (RECP) - HƯỚNG TỚI MỘT NỀN KINH TẾ TUẦN HOÀN VÀ HIỆU QUẢ HƠN VỀ TÀI NGUYÊN” nhằm (1) cập nhật, cung cấp thông tin về chính sách, quy định của Việt Nam đối với chủ đề RECP; (2) các hoạt động của dự án liên quan đến chủ đề sinh thái - công bằng (Eco Fair) tại Việt Nam và (3) kết quả đạt được của hợp phần RECP trong năm 2021.

Trong năm 2021, các doanh nghiệp đã được lựa chọn tham gia chương trình, trong đó có 13 doanh nghiệp và nhà máy đầu tiên đã được đánh giá về việc sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên và sản xuất tuần hoàn cho các ngành hàng: Hàng thủ công mỹ nghệ, hàng dệt may, nông sản, thực phẩm chế biến và thủy hải sản.

Tổng cộng 52 giải pháp được đưa ra cho nhóm doanh nghiệp và và nhà máy được lựa chọn đánh giá trong đợt đầu, trong đó các giải pháp chính bao gồm: tăng hiệu quả sử dụng các nguồn tài nguyên đầu vào như điện, nhiệt, nước, sinh khối; các giải pháp cải thiện môi trường lao động, giảm thiểu ô nhiễm môi trường; các giải pháp về quy trình sản xuất, sản xuất tuần hoàn và tăng hiệu quả truyền thông. Phần lớn các giải pháp có thời gian hoàn vốn dưới 2 năm (41/52 giải pháp), số còn lại có thời gian hoàn vốn 2-5 năm (6 giải pháp), 6-10 năm (2 giải pháp) và chỉ có 1 giải pháp có thời gian hoàn vốn trên 10 năm. 

Trong số 52 giải pháp được đưa ra, 61% cần mức kinh phí đầu tư dưới 100 triệu, 29% không cần đầu tư và chỉ 10% cần chi phí đầu tư từ 100 – 500 triệu.Hiệu quả kinh tế được ước tính là 34,6 tỷ tiết kiệm được nếu như doanh nghiệp thực hiện theo các giải pháp của tư vấn.

Cũng trong năm 2021, hợp phần được triển khai vào đúng thời điểm dịch Covid-19 bùng phát khi doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh, hạn chế khả năng đi lạicủa tư vấn. Tuy nhiên, dự án cùng với đội ngũ tư vấn và các doanh nghiệp tham gia đã cùng phối hợp tìm kiếm, thực hiện các giải pháp và đã thành công với hình thức tư vấn trực tuyến.

Hội thảo góp phần hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu thông qua việc nắm bắt và tích hợp các chiến lược kinh doanh bền vững, đặc biệt là việc hỗ trợ kỹ thuật để tiếp cận với các tiêu chuẩn “xanh” và nguồn tài chính “xanh”.

Trong thời gian tới, hợp phần tiếp theo sẽ được triển khai với sự hỗ trợ của Trung tâm Thương mại quốc tế ITC, sự phối hợp của Cục Xúc tiến thương mại – Bộ Công thương cũng như việc lồng ghép Dự án Xúc tiến Cung và Cầu cho các sản phẩm nông sản sinh thái công bằng tại Việt Nam (Eco-Fair).