Từ mức 10% hiện hành, thuế suất mới sẽ nhảy vọt lên 20%, giáng một đòn mạnh vào các doanh nghiệp Trung Quốc vốn đang chật vật tìm cách ứng phó với chính sách thuế quan của Mỹ. Động thái này được Nhà Trắng lý giải là biện pháp trừng phạt Bắc Kinh vì "thất bại trong việc ngăn chặn dòng chảy fentanyl", một loại opioid gây nghiện nguy hiểm, tràn vào Mỹ.

Quyết định tăng thuế được công bố trên trang web chính thức của Nhà Trắng, khẳng định rằng chính phủ Trung Quốc đã không hành động đủ mạnh mẽ để ngăn chặn hoạt động buôn bán fentanyl bất hợp pháp. Washington coi đây là "mối đe dọa bất thường và nghiêm trọng" đối với an ninh quốc gia, chính sách đối ngoại và nền kinh tế Mỹ. Sắc lệnh hành pháp sửa đổi số 14195, theo đó điều chỉnh điều khoản 2(a), chính thức nâng mức thuế suất lên gấp đôi, có hiệu lực ngay lập tức.

Thông tin này đã gây chấn động giới doanh nghiệp Trung Quốc. Chỉ mới tháng trước, khi ông Trump lần đầu tiên công bố mức thuế 10%, nhiều công ty đã cảm thấy lo ngại. Tuy nhiên, việc tăng thuế đột ngột lên 20% đã đẩy họ vào tình thế hoảng loạn thực sự. Các cuộc gọi và tin nhắn khẩn cấp đến các tổ chức tư vấn và luật sư liên tục đổ về, thể hiện sự bối rối và nỗi sợ hãi lan rộng trong cộng đồng doanh nghiệp.

Luật sư Thôi Thự tại thành phố Hạ Môn, tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc, một trong những người bị "tấn công" bởi làn sóng yêu cầu tư vấn, chia sẻ với tờ Wall Street Journal rằng khách hàng của ông, từ nhà sản xuất máy biến áp đang chuyển dây chuyền sang Malaysia đến nhà sản xuất phụ tùng ô tô cân nhắc chuyển đến Thái Lan, đều đồng loạt thúc giục đẩy nhanh tiến độ di dời. "Họ thực sự kinh hãi và đang tuyệt vọng tìm kiếm giải pháp", ông Thôi nói.

Lời khuyên mà luật sư Thôi đưa ra cho khách hàng là đa dạng hóa thị trường, giảm sự phụ thuộc vào Mỹ đồng thời di chuyển sản xuất sang các quốc gia khác để tránh thuế. Tuy nhiên, đây là những giải pháp không hề dễ dàng, đặc biệt đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Ông Ken Huo, cố vấn sản xuất tại Phật Sơn, nơi tập trung nhiều nhà máy sản xuất đồ gỗ, cho biết WeChat của ông tràn ngập những tin nhắn hoang mang từ các doanh nghiệp địa phương. "Mọi người thực sự không biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Đây là điều tồi tệ nhất, tình hình bất định, khó lường", ông Ken nói.

Nhiều doanh nghiệp Trung Quốc thừa nhận rằng mức thuế 10% ban đầu có thể chấp nhận được, dù gây ra không ít khó khăn. Họ đã tính đến việc giảm lợi nhuận để chia sẻ gánh nặng thuế với khách hàng Mỹ. Tuy nhiên, việc tăng thuế lên 20% đã vượt quá sức chịu đựng của nhiều người. "Đau khổ nhân đôi" là cụm từ được nhiều chủ doanh nghiệp sử dụng để mô tả tình hình hiện tại. Họ lo ngại rằng lợi nhuận vốn đã eo hẹp sẽ biến mất hoàn toàn, tương lai sẽ còn nhiều khó khăn hơn nữa.

Theo Sina, trước tình hình này, làn sóng di dời sản xuất khỏi Trung Quốc, đặc biệt là sang các nước Đông Nam Á, càng trở nên mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cảnh báo rằng chính sách thuế quan của ông Trump không chỉ nhắm vào Trung Quốc. Kế hoạch thuế quan "có đi có lại" có thể khiến nhiều quốc gia khác, bao gồm cả các đối tác thương mại láng giềng như Canada và Mexico, cũng phải đối mặt với mức thuế nhập khẩu cao hơn vào Mỹ.

Đối với các doanh nghiệp nhỏ của Trung Quốc, việc di dời sản xuất ra nước ngoài là một thách thức lớn. Họ không có đủ nguồn lực tài chính và nhân lực để đầu tư xây dựng nhà máy mới ở nước ngoài. Ông Ken Huo nhấn mạnh rằng nhiều doanh nghiệp nhỏ đang rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan, không biết phải làm gì để tồn tại.

Trong khi các doanh nghiệp Trung Quốc đau đầu tìm cách ứng phó, người tiêu dùng Mỹ cũng sẽ phải gánh chịu hậu quả từ việc tăng thuế quan. Các nhà kinh tế dự báo rằng giá cả hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ tăng lên, đẩy lạm phát gia tăng và làm giảm sức mua của người dân.

Ông Edward Rosenfeld, CEO của hãng giày dép Steve Madden, cho biết công ty sẽ tăng giá chọn lọc vào mùa thu năm nay để bù đắp chi phí thuế quan. Steve Madden cũng đang tích cực chuyển dây chuyền sản xuất ra khỏi Trung Quốc. Hiện tại, 58% sản phẩm nhập khẩu của hãng có nguồn gốc từ Trung Quốc, giảm đáng kể so với mức 71% vào tháng 11/2024.