Toàn cảnh hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, ông Xavier Estupinan Gonzalo, chuyên gia tiền lương ILO đã giới thiệu chung về Công ước 131 và lịch sử các công ước tiền lương của ILO.

Ông Xavier Estupinan Gonzalo cho biết, hiện ILO có 3 công ước về tiền lương là Công ước 26, 99 và Công ước 131. Trong đó, Công ước 131 là toàn diện, yêu cầu các nước tham gia phải có 1 chính sách tiền lương tối thiểu bao phủ tất cả người làm công ăn lương và cơ chế hoàn thiện để thực thi chính sách đó.

Theo Xavier Estupinan Gonzalo, tiền lương tối thiểu là công cụ quan trọng, không chỉ bảo vệ người lao động, đảm bảo mức sống tối thiểu cho họ mà còn bảo vệ sự phát triển an sinh xã hội bền vững của quốc gia.

Chia sẻ tại hội thảo, ông Mai Đức Thiện, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, ngay từ năm 1947, Chủ tịch nước Hồ Chí minh đã ban hành Sắc luật 29 quy định về tiền lương tối thiểu là tiền lương, tiền công cho người lao động phải đủ sống trong 1 ngày (tiền lương tối thiểu theo ngày). Từ thời điểm đó, Chính phủ đã có quy định rất tiến bộ là Hội đồng Tiền lương mỗi năm họp 1 lần để xem xét tiền lương tối thiểu. Đến hiện tại, Việt Nam đang áp dụng lương tối thiểu theo vùng cho khu vực ngoài công lập và lương cơ sở trong khu vực công.

“Việc thúc đẩy gia nhập Công ước 131 là một bước tiến mới với mục tiêu đảm bảo mức sống cho người lao động, tạo dựng một môi trường lao động công bằng, phù hợp các tiêu chuẩn lao động quốc tế”, ông Thiện khẳng định.

Ông Mai Đức Thiện, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ LĐ-TB&XH phát biểu tại hội thảo

Theo ông Mai Đức Thiện, sau khi lấy ý kiến tham vấn của chuyên gia và các tổ chức đại diện người lao động, Bộ LĐ-TB&XH hoàn thiện hồ sơ gia nhập Công ước số 131, dự kiến sẽ tham mưu Chính phủ trình Chủ tịch nước thông qua công ước này vào năm 2014.

Đại diện Vụ Pháp chế, bà Nguyễn Thanh Mai cho biết, mong muốn của Việt Nam khi gia nhập Công ước 131 là đảm bảo mức sống tối thiểu cho người lao động và gia đình họ, hướng đến mức sống cao hơn, góp phần khắc phục bất bình đẳng trong thu nhập của người lao động, giảm thiểu tranh chấp về tiền lương, thúc đẩy phát triển năng suất lao động… Ngoài ra, việc tuân thủ các các tiêu chuẩn lao động quốc tế còn giúp hàng hóa Việt Nam có điều kiện tốt hơn để xuất khẩu sáng các thị trường quốc tế khó tính, không vướng các rào cản lao động...

Tham gia ý kiến tại hội thảo, ông Nguyễn Trung Ngạn, Trưởng ban Chính sách pháp luật Liên đoàn Lao động tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết: “Hằng năm, việc tăng lương tối thiểu vùng được quan tâm rất lớn, đề xuất mức lương tối thiểu lúc nào cũng có tranh cãi. Nguyên nhân chính là chúng ta chưa có quy chế để xác định mức sống tối thiểu. Theo đó, ông Ngạn đề nghị, cần nghiên cứu đưa nội dung căn cứ xác định mức sống tối thiểu vào kế hoạch thực hiện Công ước 131 để thống nhất cách tính và đơn vị phụ trách việc này, tránh việc các tổ chức khác nhau lại có khảo sát khác nhau. Khi đó, việc xác định lương tối thiểu hằng năm sẽ ít tranh cãi hơn.

Ông Xavier Estupinan Gonzalo phát biểu tại hội thảo

Còn ông Nguyễn Thành Đô, Trưởng ban Chính sách pháp luật Liên đoàn Lao động TP.HCM, khẳng định việc tham gia Công ước 131 là cần thiết, phù hợp xu thế chung, đảm bảo việc hội nhập quốc tế của Việt Nam. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng nhất mà ông Đô quan tâm là cách tính lương tối thiểu: cách tính mức sống tối thiểu mà nhiều cơ quan đang áp dụng là chưa phù hợp, chưa tính đủ các chi phí học tập, giải trí…

PGS.TS Trần Thị Thúy Lâm, Trưởng bộ môn Luật Lao động, Trường Đại học Luật Hà Nội, quan tâm đến phạm vi điều chỉnh của Công ước 131 là người lao động làm công ăn lương. Trong khi đó, hiện Việt Nam có 1 số nhóm lao động làm công ăn lương nhưng không thuộc phạm vi điều chỉnh bởi mức lương tối thiểu.

Bà dẫn chứng các nhóm như: Người lao động không có quan hệ lao động; cán bộ công chức, viên chức điều chỉnh bởi lương cơ sở; người làm hợp đồng trong các khu vực đơn vị sự nghiệp công lập…

Tại hội thảo, ban tổ chức còn nhận được một số ý kiến của đại diện công đoàn các tỉnh thành đồng tình với mục tiêu thúc đẩy gia nhập Công ước 131. Tuy nhiên, tổ chức đại diện người lao động đề nghị, trong dự thảo kế hoạch thực hiện Công ước 131 nên có quy định rõ hơn về cơ chế xác định mức sống tối thiểu, từ đó dễ dàng xác định được mức lương tối thiểu…

Các đại biểu thảo luận tại Hội thảo

Trương Đăng