Tham gia hội nghị, có các đại diện Bộ Công Thương, Hiệp hội Gas Việt Nam, các nhà quản lý, doanh nghiệp về khí nhằm trao đổi, thảo luận về: Thực trạng, xu hướng sử dụng khí tại Việt Nam và định hướng chính sách; về rà soát bất cập, định hướng sửa đổi một số quy định pháp lý về kinh doanh khí; tầm nhìn, văn hóa kinh doanh và ý thức tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp kinh doanh Gas; đánh giá tuân thủ quy định pháp luật về PCCC và an ninh trật tự trong kinh doanh khí; đánh giá tuân thủ quy định pháp luật về đo lường và chất lượng trong hoạt động kinh doanh khí; vấn nạn kinh doanh Gas chai, giải pháp và kiến nghị xử lý trong thời gian tới; về pháp luật về kinh doanh khí: Những chuyển biến tích cực và yêu cầu về hoàn thiện khung pháp lý cạnh tranh, lành mạnh.

Bên cạnh đó, hội nghị kinh doanh khí là cơ hội để các ý kiến góp ý, phản biện của các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp về khí được tiếp nhận; là nơi các lãnh đạo cơ quan, bộ, ban ngành gặp gỡ, thảo luận, từ đó tiếp tục hoàn thiện pháp luật nhằm tạo thuận lợi cho phát triển thị trường khí, góp phần cho sự phát triển năng lượng, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Thời gian qua, Bộ Công Thương cùng các Bộ/ngành đã tham mưu cho Chính phủ xây dựng tương đối đầy đủ hệ thống văn bản pháp lý về kinh doanh khí. Tuy nhiên, qua rà soát và thực tiễn thi hành, các cơ quan quản lý nhà nước nhận thấy một số chính sách cần được xem xét điều chỉnh kịp thời cho phù hợp với thực tiễn, nhiều quy định cần được thay thế, điều chỉnh để đảm bảo tính khả thi và phù hợp với mục tiêu quản lý.

Đặc biệt, trong thời gian tới, nhiệm vụ hoàn thiện khuôn khổ pháp lý toàn diện về kinh doanh khí cần đạt được các yêu cầu đó là: Xây dựng và hoàn thiện thể chế kinh tế, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi; bảo đảm quyền bình đẳng cho tất cả các loại hình tổ chức, thành phần kinh tế trong cơ hội tiếp cận các nguồn lực; Hợp lý hóa các điều kiện kinh doanh; loại bỏ những điều kiện kinh doanh không còn phù hợp, không ban hành điều kiện kinh doanh trái quy định pháp luật, không đúng thẩm quyền; Các quy định đưa ra phải đảm bảo yêu cầu rõ ràng, minh bạch, dễ thực hiện và có lộ trình tuân thủ phù hợp.

Chia sẻ tại Hội nghị, ông Trần Minh Loan, Phó chủ tịch Hiệp hội Gas Việt Nam cho biết, thời gian vừa qua, hệ thống văn bản pháp lý về kinh doanh khí đã được thiết lập tương đối đầy đủ, tuy nhiên vẫn còn nhiều vướng mắc.

Theo Hiệp hội GAS Việt Nam, hoạt động kinh doanh khí hiện nay còn có các trường hợp thiếu sự hợp tác kinh doanh, cạnh tranh không lành mạnh, có những hành vi vi phạm pháp luật, lừa dối người tiêu dùng gây thiệt hại về kinh tế, về tài sản, về uy tín của doanh nghiệp khác. Cụ thể như: Chiếm đoạt chai LPG của chủ sở hữu chai LPG, san chiết trái pháp luật vào chai của chủ sở hữu; vi phạm quy định về nhãn hiệu hàng hóa, nhãn hàng hóa của các doanh nghiệp có uy tín trong san chiết LPG. Ngoài ra, bằng nhiều thủ đoạn, một số đơn vị kinh doanh không đăng ký kinh doanh hoặc kinh doanh khi không đủ điều kiện… 

Những bất cập này một phần xuất phát từ những thiếu sót trong hệ thống pháp luật về kinh doanh Gas. Theo ông Trần Minh Loan: “Thực tế chứng minh rằng ít có mặt hàng nào mà công tác quản lý Nhà nước có nhiều thay đổi trong thời gian ngắn như mặt hàng Gas. Sau gần 20 năm kinh doanh mặt hàng gas hình thành và phát triển tại Việt Nam, Chính phủ quản lý Nhà nước bằng việc ban hành Nghị định số 107/2009/NĐ-CP ngày 26/11/2009 về kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng, tiếp sau đó là thêm 2 Nghị định quản lý liên quan vấn đề này và hiện tại là Nghị định số 87/2018/NĐ-CP ngày 15/6/2018 thay thế Nghị định 19/2016/NĐ-CP đang có hiệu lực thi hành. Điều đó chứng tỏ rằng công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động kinh doanh gas có những khó khăn, phức tạp cần tiếp tục xem xét, sửa đổi bổ sung để các quy định của pháp luật phù hợp nhất, ít vướng mắc nhất đối với thực tiễn sản xuất kinh doanh gas”.

Ông Hoàng Anh Tuấn, Phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước cũng nhận định, hiện quy định đối với hệ thống phân phối còn chưa quy định đầy đủ, rõ ràng và cụ thể về các loại hình kinh doanh khí thuộc hệ thống phân phối, gây hiểu nhầm và lúng túng cho các cơ quan quản lý và doanh nghiệp trong quá trình áp dụng. Vẫn còn tình trạng một số doanh nghiệp kinh doanh LPG chiếm dụng trái phép chai LPG của các doanh nghiệp có uy tín, trong đó có nhiều chai LPG bị chiếm dụng, cắt tay xách, mài vỏ, không được kiểm định và đưa ra lưu thông trên thị trường có chiều hướng phức tạp và tinh vi hơn, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn, rò rỉ gas, cháy nổ, đe dọa trực tiếp tới tài sản, tính mạng người sử dụng. 

Ngoài ra, hiện chưa có quy định cụ thể để các doanh nghiệp kinh doanh LPG chai, trạm chiết nạp LPG vào chai trong việc trao đổi, hoàn trả chai LPG hoặc hợp đồng thỏa thuận trao đổi chai LPG không được thực hiện nghiêm túc dẫn đến tình trạng chiếm dụng chai LPG, khó kiểm soát hoạt động kinh doanh. 

Cùng với đó là những khó khăn trong việc tuân thủ quy định về lập sổ theo dõi chai LPG, như việc quy định về lập sổ theo dõi chai LPG nhằm ngăn chặn tình trạng chiếm dụng chai LPG trên thị trường. Tuy nhiên, việc triển khai còn gây khó khăn trong doanh nghiệp do tuyên truyền, thiếu lộ trình áp dụng hợp lý, chưa có quy định ràng buộc các tổ chức, cá nhân có liên quan thực hiện... Do vậy, hầu hết các doanh nghiệp thuộc đối tượng điều chỉnh đã không tuân thủ hoặc tuân thủ theo hình thức đối phó. 

Trước những bất cập trong thực tiễn, ông Trần Minh Loan, Phó chủ tịch Hiệp hội Gas Việt Nam kiến nghị, cơ quan quản lý cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các quy định của pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh LPG và chế tài xử phạt các hành vi vi phạm. Trong quá trình xây dựng pháp luật, Hiệp hội kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền quan tâm hơn, trao đổi với Hiệp hội, với doanh nghiệp để xử lý những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp để các quy định được ban hành phù hợp nhất có thể với thực tiễn hoạt động sản xuất, kinh doanh.

“Đặc biệt, tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi vi phạm; các cơ quan có chức năng xem xét tiếp thu các ý kiến, đề xuất của doanh nghiệp trong quá trình phát hiện, kiểm tra, xử lý vi phạm”, đại diện Hiệp hội Gas Việt Nam kiến nghị.

Bà Nguyễn Thị Hạnh, đại diện Công ty TNHH Totalgaz Việt Nam kiến nghị, cần có hướng dẫn thống nhất áp dụng một nghị định để xử lý hành vi chiết nạp lậu, buôn bán hàng giả mạo nhãn thương hiệu… trong lĩnh vực kinh doanh khí.

Đại diện doanh nghiệp đề nghị tăng mức phạt, bổ sung điều phạt trạm chiết, xử lý nghiêm và đúng quy định pháp luật đối với hành vi chiết nạp lậu, buôn bán hàng giả mạo nhãn hiệu hàng hóa, niêm mảng co, tem chống giả, bao bì hàng hóa. Nếu đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà còn tái phạm thì phải bị xử lý theo Điều 192 Bộ luật hình sự về tội sản xuất, buôn bán hàng giả hoặc Điều 226 Bộ luật Hình sự về tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp chứ không phải là tiếp tục xử phạt vi phạm hành chính và vẫn tiếp tục hoạt động, thậm chí hoạt động lén lún trong thời gian bị đình chỉ hoạt động.

Cùng với đó, các cơ quan chức năng cần thống nhất xây dựng quy định theo hướng đơn giản hóa thủ tục trả lại chai LPG cho chủ sở hữu; hướng dẫn rõ loại hồ sơ nào doanh nghiệp cần cung cấp để chứng minh quyền sở hữu chai LPG một cách hợp lý...

Ở góc độ quản lý, ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho hay, căn cứ Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị, ngày 28/12/2020, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển thị trường năng lượng cạnh tranh. Theo đó, Đề án đã đưa ra cụ thể mục tiêu đối với thị trường khí, đó là từng bước xây dựng khung pháp lý làm cơ sở để triển khai mô hình kinh doanh cạnh tranh đối với hoạt động kinh doanh khí CNG, LPG và LNG.

Đồng thời, xác định rõ lộ trình phát triển thị trường khí trong giai đoạn 2021-2025: “Xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý làm cơ sở để triển khai quyền được thuê và sử dụng hạ tầng bên thứ ba bao gồm các quy định, quy chuẩn, tiêu chuẩn về kỹ thuật, thương mại, tài chính cần được hoàn thiện trước khi triển khai áp dụng

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh: “Thời gian vừa qua, hệ thống văn bản pháp lý về kinh doanh khí đã được thiết lập tương đối đầy đủ. Song một số chính sách cần sớm được xem xét, điều chỉnh kịp thời cho phù hợp với thực tiễn, một số quy định cần được thay thế, điều chỉnh để đảm bảo tính khả thi và phù hợp với nhiệm vụ và mục tiêu của Đảng và nhà nước đã giao.