Hiện nay, giá điện đang được thực hiện theo Quyết định số 05 của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân, có hiệu lực từ 15/5/2024, theo đó thời gian điều chỉnh giá điện được rút ngắn từ 6 tháng xuống 3 tháng.
Tuy nhiên, Bộ Công Thương cho biết cần sửa đổi nguyên tắc về mức, thời gian điều chỉnh giá bán điện bình để phù hợp với Luật Điện lực (sửa đổi) được Quốc hội thông qua cuối tháng 11 vừa qua.
Cùng với đó, giá bán lẻ điện được phản ánh và điều chỉnh kịp thời theo biến động thực tế của thông số đầu vào, bù đắp chi phí hợp lý, hợp lệ với lợi nhuận hợp lý để bảo toàn, phát triển vốn kinh doanh của doanh nghiệp phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của từng thời kỳ và cấp độ thị trường điện cạnh tranh, đồng thời phù hợp với chỉ đạo của Thường trực Chính phủ về việc tránh giật cục trong quá trình điều chỉnh giá điện, có thể điều chỉnh nhiều lần trong năm.
Mặt khác, hiện nay các thông số đầu vào trong tính toán giá điện có sự biến động khá lớn trong thời gian ngắn và cần phải phản ánh kịp thời để hạn chế sự tác động của thông số đầu vào đến mức điều chỉnh giá điện.
Mới đây, Bộ Công Thương đã đưa ra dự thảo Nghị định quy định về cơ chế, thời gian điều chỉnh và căn cứ lập, điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân.
Theo Bộ Công Thương, nếu được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chấp thuận, giá điện có thể được điều chỉnh 6 lần/năm thay vì 4 lần như hiện nay, tức là cứ 2 tháng sẽ thay đổi một lần.
Cùng với đó, khi giá bán điện bình quân giảm từ 1% trở lên so với hiện hành, giá điện sẽ giảm tương ứng. Khi giá bán điện bình quân tăng từ 2% trở lên so với giá bán điện bình quân hiện hành, giá điện được phép điều chỉnh tăng. Mức này cũng thấp hơn so với quy định 3% đang áp dụng.
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vẫn có quyền điều chỉnh giá điện khi giá bán lẻ điện bình quân tăng dưới 5%. Tuy nhiên, biên độ điều chỉnh được nới rộng từ 2 - 5%, thay vì 3 - 5% như hiện tại.
Thẩm quyền điều chỉnh giá của Bộ Công Thương vẫn như hiện nay, khi giá điện bình quân tăng 5 - 10%. Trường hợp giá bán điện bình quân cần điều chỉnh tăng từ 10% trở lên hoặc ảnh hưởng đến tình hình kinh tế vĩ mô, Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho ý kiến. Trường hợp cần thiết, Bộ Công Thương phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan báo cáo Ban Chỉ đạo điều hành giá trước khi báo cáo Thủ tướng Chính phủ
Dự thảo cũng bổ sung cơ sở xác định lợi nhuận định mức trong tính toán giá bán điện bình quân của các khâu phân phối - bán lẻ, điều hành - quản lý ngành, nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu và các đơn vị hạch toán phụ thuộc khác chưa tham gia thị trường điện cạnh tranh của EVN.
Theo đó, tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu của các khâu này được xác định bằng mức trung bình lãi suất tiền gửi có kỳ hạn 12 tháng cho khách hàng cá nhân của 4 ngân hàng thương mại (Vietcombank, Vietinbank, BIDV và Agribank) tại ngày 30/9 của 5 năm liền kề trước đó.
Minh Hằng