Những bài quảng cáo chưa được kiểm chứng về công dụng của nước ion kiềm trên mạng xã hội.

Vậy tác dụng của nước ion kiềm (hay nước kiềm) đối với sức khỏe có thực sự như quảng cáo của các nhà sản xuất nước uống và máy lọc nước hay không? Chúng ta hãy nghe nhà khoa học, Tiến sĩ ngành Sinh – Y Lê Đức Dũng (đang làm việc tại CHLB Đức) chia sẻ để làm rõ công dụng và tác hại khi sử dụng nước ion kiềm.

Tiến sĩ ngành Sinh – Y Lê Đức Dũng (CHLB Đức). Ảnh: Nhân vật cung cấp

Thưa Tiến sĩ Lê Đức Dũng, ông có thể cho biết nước ion kiềm là gì? Nó có thể đem lại lợi ích gì cho cơ thể?

Nước ion kiềm là nước có độ pH cao hơn nước uống thông thường, nước uống thông thường có độ pH bằng 7 thì nước kiềm thường có độ pH là từ 7,5 đến 9,5. Thang đo pH là đo độ axit hoặc độ kiềm của một chất và độ pH bằng 7 là trung tính, trong khi các pH dưới 7 thì có tính axit và pH trên 7 có nghĩa là có tính kiềm.

Nước ion kiềm có thể được tạo ra bằng cách thêm các khoáng chất kiềm, chẳng hạn như canxi, magiê và kali vào nước hoặc bằng cách sử dụng máy ion hóa để tách nước thành các thành phần có tính axit và kiềm. Nước ion kiềm có thể mua sẵn tại các cửa hàng hoặc có thể được thực hiện lọc nước tại nhà bằng nhiều phương pháp khác nhau.

Lợi ích của việc uống nước ion kiềm hiện đang gây tranh cãi và chưa có những kết luận rõ ràng từ các nghiên cứu khoa học. Nước ion kiềm được một số người tin rằng có lợi cho sức khỏe do tính chất kiềm của nó, có thể giúp trung hòa axit dư thừa trong cơ thể, trong khi đó những người chỉ trích cho rằng có những rủi ro tiềm ẩn liên quan đến việc tiêu thụ loại nước này.

Và thực tế là hiện nay còn rất ít kết quả khoa học nghiên cứu về lợi ích và tác hại của việc uống nước kiềm. Cho nên hiện các thông tin về lợi ích hay tác hại của nước kiềm đều chỉ là giả thuyết và suy luận cảm tính.

Thưa Tiến sĩ, ông có thể làm rõ hơn thông tin “nước ion kiềm có thể trị bệnh dạ dày, bệnh ung thư” được không, theo thông tin đang được một số hãng quảng cáo trên mạng xã hội?

Có một số người tin rằng sử dụng nước ion kiềm thì có thể làm giảm độ axít ở trong dạ dạy từ đó có thể làm giảm triệu chứng các bệnh dạ dày cũng như bệnh trào ngược. Tuy nhiên, hiện nay chưa có bất kỳ một nghiên cứu nào đủ lớn và tin cậy để chỉ ra rằng uống nước ion kiềm cả thể trị bệnh dạ dầy và ung thư. Để khẳng định được tác dụng trên thì cần có những nghiên cứu tiền lâm sàng và lâm sàng với đầy đủ số lượng bệnh nhân, cũng như thực hiện đúng quy trình nghiêm ngặt trong nghiên cứu lâm sàng. Các nghiên cứu được đăng ký và kết quả nghiên cứu phải được công bố trên các tạp chí khoa học.

Tất cả các khẳng định về công dụng của ion kiềm trong điều trị bệnh đều là thông tin marketing, chưa được kiểm chứng bằng các nghiên cứu khoa học do vậy chúng ta chưa thể khẳng lợi ích của nước kiềm với hai bệnh nói trên.

Thưa Tiến sĩ, với chi phí để sử dụng nước ion kiềm đắt đỏ như vậy, các gia đình nên sử dụng không?

Được biết hiện nay các máy tạo nước ion  kiềm cũng như nước kiềm có giá khá đắt đỏ, nhất là so với mức thu nhập bình quân tại Việt Nam. Dưới góc độ chuyện môn hay góc độ người sử dụng thì với tôi, tôi sẽ chưa sử dụng nước ion kiềm cho đến khi nào chưa có các công bố khoa học khẳng định lợi ích của nước ion kiềm nhiều hơn tác hại của nó. Khi sử dụng một loại thuốc, một loại chất bổ trợ, hay bất cứ thứ gì chúng nên xem xét và so sánh mặt lợi và mặt hại khi sử dụng nó. Ở đây thông tin khoa học về mặt lợi và mặt hại của nước kiềm đều chưa đầy đủ và và chưa đáng tin cậy.

Những thông tin chưa được kiểm chứng bằng các nghiên cứu khoa học được quảng cáo trên mạng xã hội

Ông có đưa ra lưu ý gì khi dùng nước kiềm để đảm bảo nhận đủ lợi ích từ nó, hoặc tránh xa tác hại do nó gây ra không? Có đối tượng nào thì không nên sử dụng loại nước này không?

Chúng ta nên hiểu rằng mọi bộ phận trong cơ thể đều đã có độ pH sinh lý nhất định, một khi độ pH đó thay đổi thì cơ thể sẽ tự phát hiện bởi các cảm biến sinh học và cơ thể chúng ta sẽ tự điều chỉnh để đưa độ pH đó về với mức pH sinh lý. Ví dụ ở dạ dày: Dạ dày chúng ta có độ pH rất thấp (độ pH dạ dày từ 1-4 tuỳ thời điểm) tức mức axít cao để có thể tiêu hoá thức ăn tốt cũng như có thể tiêu diệt nhiều vi sinh trùng xâm nhập cơ thể qua đường miệng như từ thức ăn và nước uống. Một khi độ kiềm của dịch dạ dày tăng lên nghĩa là các chức năng vừa kể trên sẽ suy giảm. Bên cạnh đó các tế bào có chức năng tiết axit trong dạ dày sẽ phải làm việc nhiều hơn bình thường để sản xuất axit nhằm điều chỉnh độ pH trong dạ dày thấp xuống về mức sinh lý. Tương tự thì các cơ quan khác cũng phải tự điều chỉnh độ pH khi nó bị thay đổi do tác động ngoại cảnh như do uống nước kiềm, và khi đó các tế bào sẽ phải làm việc quá mức để điều chỉnh độ pH thì chắc chắn sẽ không tốt cho cơ thể.

Bên cạnh đó thì cũng có những nguy cơ khác khi chúng ta thay đổi độ pH sinh lý, mà cụ thể ở đây là tăng độ kiềm, có thể kể đến các nguy cơ như:

- Mất cân bằng điện giải: Uống quá nhiều nước kiềm có thể dẫn đến mất cân bằng điện giải, có thể gây ra chuột rút cơ, suy nhược và thậm chí co giật.

- Nhiễm kiềm: Tiêu thụ quá nhiều nước kiềm có thể dẫn đến nhiễm kiềm, đây là tình trạng mức độ pH của cơ thể trở nên quá kiềm. Điều này có thể gây buồn nôn, lú lẫn và thậm chí hôn mê.

Tóm lại, trong khi một số người tin rằng nước kiềm hay ion kiềm có thể mang lại một số lợi ích cho sức khỏe, thì cũng có nhiều những rủi ro tiềm ẩn liên quan đến sử dụng loại nước này.

Giống như với bất kỳ thay đổi nào về chế độ ăn uống hoặc lối sống, chúng ta đều phải tham khảo ý kiến của các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, các chuyên gia đó cần nắm rõ tình trạng sức khoẻ của từng cá nhân và sẽ đưa ra các lời khuyên hợp lý nhất cho mỗi người./.

Xin cảm ơn Tiến sĩ!

Đỗ Quyên