Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài chủ yếu trong các lĩnh vực xây dựng, sản xuất chế tạo (cơ khí, may mặc, giầy da, lắp ráp điện tử ...). Theo đánh giá của các chuyên gia, ở những thị trường lao động truyền thống như Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc, các công ty, doanh nghiệp rất thích tuyển chọn lao động Việt Nam bởi sự khéo léo, chăm chỉ và thích nghi nhanh. Trong bối cảnh nước ta hội nhập ngày càng sâu rộng với quốc tế và khu vực, lao động Việt Nam, trong đó có lao động trình độ kỹ sư chất lượng cao ngày càng có nhiều cơ hội đi làm việc ở nước ngoài.

Nhật Bản vẫn là thị trường có nhiều người Việt Nam làm việc nhất và mang lại thu nhập cao nhất với 1.000 – 1.200 USD/tháng. Thu nhập cao, đồng nghĩa với các công ty, tập đoàn lớn tại Nhật họ luôn đòi hỏi cao về năng lực và trình độ chuyên môn, đặc biệt là lĩnh vực khoa học công nghệ như: công nghệ thông tin, cơ khí, điện-điện tử, tự động hóa. Đây là thách thức nhưng cũng mở ra cơ hội lớn cho nguồn nhân lực chất lượng cao Việt Nam làm việc tại Nhật như Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Đào Ngọc Dung chia sẻ tại buổi làm việc với Thứ trưởng Bộ Kinh tế - Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản vào tháng 2/2017 “Đây sẽ là cơ hội tốt để những lao động trẻ có trình độ được tiếp cận với môi trường lao động hiện đại, có kỷ luật lao động cao, tích lũy kiến thức để sau này quay trở lại làm việc tại Việt Nam”.

So với cả nước, Đồng bằng Sông Cửu Long thời gian gần đây đã có sự chuyển mình, đầy tiềm năng và có nguồn lao động rất lớn. Theo thống kê từ năm 2016 đến 10/2019 khu vực ĐBSCL đã có 30.645 lao động đi làm việc ở nước ngoài, với thị trường chính là Nhật Bản (19.172 lao động) chiếm gần 70% và dự kiến sẽ tiếp tục tăng do lực lượng thanh niên trong độ tuổi lao động dồi dào, rất khát khao tham gia chương trình làm việc tại Nhật để thay đổi đời sống và tư duy.

 PGS. TS Cao Hùng Phi chúc mừng 96 kỹ sư sang Nhật làm việc năm 2020

            Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật Vĩnh Long, trường đại học công lập trực thuộc Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội tại khu vực phía Nam. Qua 7 năm kể từ ngày nâng cấp lên đại học, cùng với truyền thống 60 năm phát triển, nhà trường đã xây dựng được thương hiệu về chất lượng đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao cho khu vực và cả nước. Thực hiện triết lý giáo dục “Trường Đại học SPKT Vĩnh Long, nơi không có ranh giới giữa nhà trường và thực tế”, Nhà Trường đã có sự thay đổi mạnh mẽ trong công tác đào tạo, gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp, đào tạo sinh viên theo dựa trên yêu cầu và sự cần thiết từ doanh nghiệp. Kết quả cho thấy sinh viên sau khi tốt nghiệp được tuyển dụng làm việc đúng chuyên môn trên 92%,  đặc biệt một số có cơ hội làm việc tại nước ngoài, đặc biệt là các nước tiên tiến mà Nhật Bản là một điển hình.

Để nâng cao kỹ năng nghề nghiệp cho sinh viên, Nhà trường tổ chức  đánh giá kỹ năng nghề cho sinh viên khi ra trường, đầu tư cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm hiện đại và các trung tâm ứng dụng công nghệ, để sinh viên nghiên cứu và thực hành thực tế như: phòng máy tính ảo-ứng dụng công nghệ Al, trung tâm năng lượng điện, trung tâm ứng dụng công nghệ sinh học, bệnh xá thú y, trung tâm dịch vụ ô tô, trung tâm T-TEP.

Để từng bước đưa sinh viên đi làm việc tại nước ngoài, nhất là thị trường Nhật Bản, trong giai đoạn từ 2016 đến 2020, nhà trường đã kết nối với trên 40 đơn vị tuyển dụng nhân lực làm việc và ký kết biên bản ghi nhớ, hợp tác trên 15 đơn vị. Đến thời điểm này, nhà trường hợp tác với các đối tác mở 30 khóa đào tạo ngôn ngữ, văn hóa Nhật và thực tập sinh với 1.490 sinh viên theo học. Đến hết 9/2020 đã có 230 sinh viên chính thức qua Nhật làm việc theo diện kỹ sư 5 năm. Trong năm 2020, dịch covid ảnh hưởng đến việc xuất cảnh làm việc vẫn gặp khó khăn nhưng Tập đoàn ô tô ISUZU cũng đã tin tưởng phỏng vấn trực tuyến và tiếp nhận 22 sinh viên của trường sang thực tập kỹ sư khi đường bay Việt Nam – Nhật Bản được nối lại.

Trong xu thế phát triển và toàn cầu hóa nền kinh tế, nhu cầu nguồn nhân lực trình độ cao về tự động hóa, công nghệ 4.0 là nhóm ngành kỹ sư đang được các công ty, tập đoàn tuyển dụng với nhiều chế độ hấp dẫn. Đây sẽ là cơ hội tốt cho những sinh viên vững kiến thức, kỹ năng và thái độ làm việc nghiêm túc sang Nhật theo diện kỹ sư. Do đó, để làm tốt việc này và mang lại nhiều cơ hội cho sinh viên, nhà trường đã hợp tác với Công ty Esuahai thành lập trung tâm đào tạo kỹ sư việc làm Nhật Bản và tuyển sinh 11 ngành đào tạo dựa trên nhu cầu tuyển kỹ sư của các công ty, tập đoàn phía Nhật. Trong quá trình 4 năm học, sinh viên sẽ được học tập trong môi trường hiện đại, rèn luyện kiến thức chuyên môn, ngôn ngữ, văn hóa Nhật Bản và kỹ năng tư duy, làm chủ công nghệ mới. Đây là chương trình đào tạo mới, nhận được rất nhiều sự quan tâm cũng như đăng ký theo học của rất nhiều em học sinh vì khi tốt nghiệp ra trường có việc làm ngay tại thị trường hấp dẫn, công nghệ tiên tiến qua đó nâng cao chất lượng cuộc sống, góp phần xây dựng vững chắc tương lai của mỗi em học sinh. Ngoài ra, VLUTE hợp tác với Đại học Tongmyong (Hàn Quốc) đào tạo 11 ngành chương trình liên kết 2+2, kết thúc khóa học sinh viên được cấp 2 bằng tốt nghiệp từ VLUTE và Tongmyong có giá trị toàn cầu và cơ hội được làm việc tại thị trường Hàn Quốc nói riêng và các thị trường quốc tế khác nói chung

Phòng thực hành lập trình tự động trên thiết bị Siemens

Song song đó, với việc được đầu tư 8,4 triệu USD từ chương trình “Kiến thức và kỹ năng cho tăng trưởng kinh tế toàn diện – SKIEG” của Ngân hàng phát triển Châu Á cho các ngành cơ khí, công nghệ thực phẩm và điện – điện tử, nhà trường sẽ tập trung trang bị thiết bị thực hành với công nghệ hiện đại bậc nhất của thế giới hiện nay từ các hãng công nghệ hàng đầu từ Siemens, Toyota, Festo, SMC, HASS, 3D SmartSolution … cho sinh viên thực tập, làm việc và vận hành. Đây sẽ là một cơ hội cho sinh viên tiếp cận và làm chủ kiến thức công nghệ mới ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Trong bối cảnh hiện nay, liên kết giữa trường đại học và doanh nghiệp là xu thế tất yếu trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta. Định hướng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao hướng đến thị trường nước ngoài là một bước đi đột phá mà trường Đại học Sư phạm kỹ thuật Vĩnh Long tiên phong và quyết tâm thực hiện. Nhiệm vụ trên được gắn liền với triết lý giáo dục đúng đắn, một tầm nhìn chiến lược lâu dài và tâm huyết của cả tập thể lãnh đạo, giảng viên và sinh viên Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long. Hiệu quả của chương trình đào tạo kỹ sư làm việc tại Nhật Bản này sẽ mang đến lợi ích cho nhà trường có bước đột phá trong đào tạo, giúp sinh viên có ngay việc làm khi ra trường với mức thu nhập hấp dẫn và các doanh nghiệp sẽ được thụ hưởng những kỹ sư có trình độ, tay nghề và khả năng thích ứng với môi trường làm việc chuyên nghiệp, hiện đại.  

PGS. TS Cao Hùng Phi  

Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long