Cơ quan quản lý thị trường Trung Quốc (SAMR) ngày 4/2 bất ngờ tuyên bố khởi động điều tra chống độc quyền đối với tập đoàn công nghệ khổng lồ Google, đồng thời Bắc Kinh cũng công bố các biện pháp thuế quan trả đũa nhắm vào hàng hóa Mỹ. Giới phân tích nhận định, Bắc Kinh đang gia tăng áp lực lên Washington trong bối cảnh đàm phán thương mại song phương vẫn còn nhiều bế tắc.

Điều tra Google: Tập trung vào hệ điều hành Android

Cụ thể, Tổng cục Quản lý và Giám sát Thị trường Trung Quốc (SAMR) thông báo đã chính thức mở vụ điều tra đối với Google, cáo buộc tập đoàn này có hành vi vi phạm Luật Chống độc quyền của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Cùng ngày, Ủy ban Thuế quan thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc cũng công bố đòn trả đũa thuế quan đối với Mỹ, áp thuế 15% lên than đá và khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) nhập khẩu từ Mỹ, 10% lên dầu thô, máy móc nông nghiệp, xe ô tô phân khối lớn và xe bán tải.

Bộ Thương mại Trung Quốc ra tuyên bố chỉ trích mạnh mẽ các biện pháp thuế quan của Mỹ, khẳng định đây là hành động "vi phạm nghiêm trọng quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO)", mang bản chất "đơn phương và bảo hộ thương mại điển hình". Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết thêm, Bắc Kinh đã khởi kiện các biện pháp thuế quan của Mỹ lên cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO để "bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình".

Dùng điều tra chống độc quyền làm điều kiện đàm phán?

Tờ Financial Times dẫn nguồn tin thân cận cho biết, chính phủ Trung Quốc đang tìm cách gia tăng vị thế đàm phán với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Việc khôi phục các cuộc điều tra chống độc quyền nhắm vào Google và Nvidia, cùng với việc cân nhắc mở rộng điều tra sang Intel, được xem là những động thái chiến lược của Bắc Kinh.

Theo Financial Times, cuộc điều tra chống độc quyền của Trung Quốc nhắm vào Google tập trung chủ yếu vào vị thế thống trị của hệ điều hành Android và cáo buộc Google gây tổn hại cho các nhà sản xuất điện thoại di động Trung Quốc sử dụng hệ điều hành này, như Oppo và Xiaomi.

Các nguồn tin cũng tiết lộ rằng, cơ quan quản lý Trung Quốc đã bắt đầu điều tra chống độc quyền đối với Nvidia từ tháng 12 năm ngoái và đang xem xét khả năng khởi động một cuộc điều tra chính thức tương tự đối với Intel.

Tuy nhiên, một trong các nguồn tin nhận định, bản chất của cuộc điều tra Intel vẫn chưa rõ ràng, việc có tiến hành điều tra chính thức hay không có thể phụ thuộc vào tình hình quan hệ Mỹ-Trung hiện tại. Dự kiến, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Trump sẽ có cuộc điện đàm trong những ngày tới.

Chiến thuật "đa mũi tên" của Bắc Kinh

Động thái ra đòn kép của Trung Quốc cho thấy một chiến lược tiếp cận đa chiều của Bắc Kinh trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ leo thang. Trung Quốc vừa sử dụng biện pháp trả đũa kinh tế trực diện bằng thuế quan, vừa tận dụng các công cụ pháp lý như điều tra chống độc quyền và kiện lên WTO, đồng thời sử dụng các biện pháp này như một đòn bẩy để gây sức ép lên Mỹ trên bàn đàm phán.