Trong bối cảnh cả nước chung tay đẩy lùi đại dịch Covid 19, đời sống xã hội có nhiều biến động, học sinh cả nước chào đón khai giảng năm học mới một cách chưa có tiền lệ: khai giảng online, đời sống tinh thần cũng ít nhiều hạn chế, không thể vui chơi, tham dự lễ hội một cách đúng nghĩa.

Với mục đích, tạo ra hoạt động sáng tạo có ý nghĩa, tác động tích cực vào quá trình giáo dục thẩm mỹ của các em thiếu niên, nhi đồng Việt Nam; đưa các em tới một Lễ hội Trung thu truyền thống đậm nét dân gian và mang tính giáo dục, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch chỉ đạo Cục Mỹ thuật, Nhiếp Ảnh và Triển lãm, Trung tâm Triển lãm Văn hoá nghệ thuật (VHNT) Việt Nam và các đơn vị liên quan tổ chức Triển lãm “Giải thưởng Mỹ thuật thiếu nhi Việt Nam năm 2021” và “Trung thu trong ánh mắt trẻ thơ” từ ngày 20/9 -31/12/2021 bằng hình thức online tại địa chỉ website: http://ape.gov.vn và http://trienlamvhnt.vn để phù hợp với tình hình thực tế hiện nay, đáp ứng nhu cầu thưởng thức về văn hóa cho các cháu thiếu nhi trong dịp Tết Trung thu và chào đón năm học mới năm 2021.

Thực hiện Đề án “Giải thưởng Mỹ thuật Thiếu nhi Việt Nam” được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội, Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh nhất trí thông qua, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch giao Cục Mỹ thuật Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức “Giải thưởng Mỹ thuật Thiếu nhi Việt Nam năm 2021”. Triển lãm được tổ chức định kỳ 2 năm/lần, nhằm khuyến khích tạo điều kiện phát triển hoạt động Mỹ thuật của thiếu nhi trong và ngoài nhà trường. Thông qua giải thưởng này, Ban Tổ chức mong muốn tạo ra hoạt động sáng tạo có ý nghĩa, tác động tích cực vào quá trình giáo dục thẩm mỹ của các em thiếu niên, nhi đồng Việt Nam. Triển lãm dành cho các em thiếu niên, nhi đồng từ 5 đến 15 tuổi.

Sau gần 3 tháng phát động, trước tình hình dịch bệnh Covid diễn biến phức tạp, các địa phương đã phối hợp chặt chẽ, đồng hành cùng Ban Tổ chức, hưởng ứng phát động và tích cực gửi tác phẩm. Ban Tổ chức đã nhận được hơn 5000 tác phẩm của 45/63 Tỉnh/Thành phố gửi tham gia, kết quả tổ chức chấm chọn được 409 tác phẩm trưng bày triển lãm. Trong số các tác phẩm trưng bày, Ban Tổ chức chọn ra 39 giải cá nhân (3 giải Nhất, 6 giải Nhì, 10 giải Ba, 20 giải Khuyến kích) và 10 giải tập thể. Các tác phẩm được chọn thể hiện sinh động nhiều chủ đề về tình yêu quê hương, đất nước Việt Nam; những nội dung về cuộc sống, sinh hoạt, vui chơi của các em thiếu nhi; tình yêu của thiếu nhi với Bác Hồ, với ông bà, cha mẹ, gia đình; các vấn đề về bảo vệ môi trường, phòng chống dịch Covid, mong ước một thế giới hòa bình, hạnh phúc…

Đối với mỗi người, Trung thu luôn là kí ức đáng nhớ, là niềm vui con trẻ khi tiếng trống múa sư tử rộn rã, những món đồ chơi nào đèn ông sao, đèn cù, mặt nạ...là khoảnh khắc gia đình đoàn viên bên mâm quả, bánh trung thu trông trăng, phá cỗ...

Với Triển lãm“Trung thu trong ánh mắt trẻ thơ”Trung tâmTriển lãm VHNT Việt Nam muốn phần nào truyền tải những hồi ức đẹp đó thông qua những hình ảnh về tình cảm của Bác Hồ dành cho thiếu niên, nhi đồng nhân dịp tết Trung thu; Trung thu truyền thống Việt Nam, hình ảnh Trung thu của một số nước Châu Á, và giới thiệu những làng nghề làm ra những món đồ chơi Trung thu truyền thống đã gắn bó với bao nhiêu thế hệ trẻ em Việt Nam.

Bác Hồ, vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc, sinh thời luôn dành cho thiếu niên, nhi đồng những tình cảm đặc biệt. Vào mỗi dịp Trung thu Bác luôn gửi thư chúc tết, làm thơ, có nhiều dịp gặp gỡ và vui Tết trung thu cùng các cháu. Một phần của Triển lãm sẽ trưng bày các hình ảnh Thư chúc Tết, thơ của Bác gửi các cháu nhân dịp tết Trung thu; hình ảnh Bác gần gũi và yêu mến các cháu thiếu niên, nhi đồng khi có dịp vui đón Trung thu cùng các cháu. Cùng với đó là hình ảnh của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước vui tết Trung thu cùng các cháu thiếu niên, nhi đồng, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với những mần non tương lai của đất nước.

Triển lãm cũng giới thiệu khái quát về nguồn gốc, ý nghĩa của tết Trung thu, những kỷ niệm về Trung thu Hà Nội xưa với những bức ảnh chụp về những sinh hoạt trong ngày Tết Trung thu cách đây nhiều năm trước, những hình ảnh ở đầu thế kỷ XX khi đời sống đô thị đã hình thành tạo ra những nét sinh hoạt thời cận đại tại Thủ đô Hà Nội... Qua đó cho thấy dù có qua bao nhiêu thời gian thì Trung thu vẫn mang những màu sắc, giá trị văn hóa dân gian đặc sắc với ý nghĩa đoàn viên,  cầu may mắn, cầu mùa màng bội thu...

Trung thu luôn là niềm vui đối với trẻ nhỏ, háo hức được bố, mẹ mua cho đồ chơi để đi rước đèn, chơi các trò chơi dân gian, vui phá cỗ cùng bạn bè và người thân... Niềm hạnh phúc của các cháu thiếu nhi trên khắp mọi miền đất nước khi vui tết Trung thu. Đó là hình ảnh của các cháu thiếu nhi ở nông thôn, vùng cao, biên giới, hải đảo;các cháu thiếu nhi có hoàn cảnh đặc biệt khó khănvui tươi, phấn khởi đón Tết trung thu.

Trung thu là nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc được lưu truyền qua bao thế hệ. Để giữ gìn nét đẹp đó, cần những người giữ hồn trung thu: họ là những nghệ nhân làm đồ chơi trung thu đã lưu giữ nét văn hóa dân gian truyền thống của dân tộc như: mặt nạ giấy bồi, tàu thủy sắt tây, đèn kéo quân Cao Viên, ông tiến sỹ giấy, đèn ông sao Báo Đáp - Nam Định, trống Đọi Tam, đầu lân sư làng Gạo, Thiên Nga nhồi bông...Đó là các câu chuyện được thể hiện bằng hình ảnh, lời văn xúc tích nhưng gần gũi về những người nghệ nhân tâm huyết giữ nghề - giữ hồn Trung thu truyền thống dù có bao khó khăn, vất vả khi kinh tế đất nước mở cửa, đồ chơi hiện đại du nhập nhiều, đồ chơi truyền thống đôi lúc bị lãng quên. Nhờ có những người như họ mà văn hóa được bảo tồn, để trẻ em ngày nay vẫn biết đến và say mê với những món đồ chơi xưa cũ.

Bên cạnh hình ảnh đồ chơi trung thu truyền thống gắn với nhiều thế hệ vừa đẹp, vừa an toàn thân thiện với môi trường là khu trưng bày những các đồ chơi trung thu truyền thống được thể hiện bằng nghệ thuật sắp đặt như: Đèn ông sao, đèn lồng, đèn cù, đèn kéo quân, trống ếch, trống lắc tay, trống bỏi, mặt nạ giấy bồi, đồ chơi làm từ giấy bồi, tàu thủy sắt tây, tiến sĩ giấy, ông đánh gậy trông trăng, đầu sư tử, tò he, thỏ đánh trống, diều sáo, chuồn chuồn tre...

Triển lãm cũng đưa các bạn nhỏ thăm quan Tết Trung thu ở một số quốc gia Châu Á khác thông qua hình ảnh một số nước ở Châu Á tổ chức Tết Trung thu với những nét văn hóa, phong tục đặc sắc riêng như Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, Singapore, Philippines, Trung Quốc.Có thể thấy Trung thu đã trở thành lễ hội truyền thống lớn của một số nước châu Á, là một trong những lễ hội lớn được mong chờ trong năm. Phong tục đón tết Trung thu tại các quốc gia vừa có những nét tương đồng vừa mang bản sắc văn hóa dân tộc.

Triển lãm được Hội đồng đội Trung ương tổ chức triển khai phát động từ ngày 22/6-10/8/2021. Ban tổ chức đã lựa chọn từ 101.788 tác phẩm dự thi của 63 tỉnh, thành phố và trưng bày 120 tác phẩm tại triển lãm, tranh của các em thiếu nhi vẽ với nội dung động viên, cổ vũ và ca ngợi những hình ảnh đẹp, lòng biết ơn, sự tri ân đối với các lực lượng xã hội đang thực hiện nhiệm vụ nơi tuyến đầu để bảo vệ sức khỏe của nhân dân, đem lại bình yên cho xã hội, chung tay vượt qua đại dịch Covid -19. Mỗi bức tranh gửi về dự thi, đơn vị tài trợ trích ủng hộ 2000đ vào Quỹ vắc xin phòng chống Covid 19, tổng số tiền đã ủng hộ là 210 triệu đồng.

Trưng bày giới thiệu giao lưu với Robot thông minh - Robot trí tuệ nhân tạo của Việt Nam: giao tiếp bằng ngôn ngữ tự nhiên, trò chuyện, giải đáp thắc mắc, kể chuyện, giải toán, đọc thơ...

Khu trưng bày trải nghiệm đồ chơi STEAM, giới thiệu đồ chơi thông minh, thông qua trải nghiệm nghệ thuật, hoạt động vui chơi vận động cho các cháu thiếu nhi, từ đó kích sự sáng tạo và khả năng tư duy.