Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII (năm 2021), Đảng ta khẳng định quan điểm nhất quán về thực hiện tốt chính sách với người có công, với quyết tâm chính trị là: “Hoàn thiện và thực hiện tốt luật pháp, chính sách đối với người có công trên cơ sở nguồn lực của Nhà nước và xã hội, bảo đảm người có công và gia đình có mức sống từ trung bình khá trở lên trong địa bàn cư trú”

Cùng với những quan điểm chỉ đạo được thể hiện trong văn kiện các kỳ đại hội, Đảng ta đã ban hành nhiều chỉ thị, kết luận quan trọng nhằm tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo các cấp chính quyền không ngừng quan tâm, chăm lo, tạo những điều kiện tốt nhất về chế độ, chính sách đối với người có công.

Nhằm cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng cũng như tạo cơ sở, hành lang pháp lý trong thực thi chính sách đối với người có công, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách quan trọng, như Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng (ban hành lần đầu năm 1994) - đến nay, qua 7 lần sửa đổi vào các năm 1998, 2000, 2002, 2005, 2007, 2012 và gần đây nhất vào ngày 9-12-2020, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi).

Việc sửa đổi, bổ sung Pháp lệnh nhằm hoàn thiện chính sách người có công với cách mạng, giải quyết tốt hơn những vấn đề còn tồn tại từ thực tiễn triển khai chính sách tại địa phương; bổ sung các chế độ, chính sách mới đối với từng diện đối tượng trong điều kiện ngân sách nhà nước cho phép để tiếp tục nâng cao đời sống người có công với cách mạng. Bên cạnh đó, pháp lệnh quy định danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam Anh hùng”. Nhiều chỉ thị, quyết định, đề án quan trọng khác của Chính phủ đã được ban hành, quán triệt và thực hiện, như chỉ thị về việc thực hiện công tác đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho con liệt sĩ, con thương binh nặng, con bệnh binh nặng (năm 2012); chỉ thị về tăng cường chỉ đạo thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng (năm 2016); chỉ thị về tiếp tục tăng cường công tác chăm sóc người có công với cách mạng, thiết thực kỷ niệm 70 năm Ngày Thương binh, liệt sĩ (năm 2017); quyết định hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở (năm 2013); quyết định phê duyệt đề án xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin (năm 2013); quyết định duyệt đề án tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ đến năm 2020 và những năm tiếp theo (năm 2013); nghị định quy định mức trợ cấp, phụ cấp ưu đãi đối với người có công với cách mạng (năm 2019)…

Việc triển khai đồng bộ các chính sách đã phát huy hiệu quả rõ rệt trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống của người có công, thể hiện truyền thống, đạo lý tốt đẹp của dân tộc.

Đến nay, cả nước đã xác nhận được trên 9,2 triệu người có công, trong đó có trên 1,2 triệu liệt sĩ, gần 140.000 Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng, trên 800.000 thương binh, người hưởng chính sách như thương binh, gần 185.000 bệnh binh, trên 320.000 người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và con đẻ của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học. Hiện nay, cả nước có trên 1,2 triệu người có công được hưởng trợ cấp hằng tháng và hơn 280.000 thân nhân người có công đang hưởng trợ cấp tiền tuất hằng tháng. Mức chuẩn trợ cấp, phụ cấp ưu đãi người có công được điều chỉnh tăng phù hợp với lộ trình điều chỉnh tăng mức tiền lương cơ sở. Giai đoạn 2012 - 2022, mức trợ cấp tăng khoảng 40%, đạt 1.624.000 đồng (từ năm 2019), cao hơn mức lương cơ sở của cán bộ, công chức hiện nay (1.490.000 đồng).

Từ năm 2012 đến nay, ngân sách nhà nước chi ưu đãi người có công đều tăng qua các năm. Tổng kinh phí giai đoạn 2012 - 2022 là khoảng 357.373 tỷ đồng. Công tác xã hội hóa, khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp và người dân tham gia vào các hoạt động đền ơn đáp nghĩa được đẩy mạnh, nhờ đó tổng Quỹ Đền ơn đáp nghĩa giai đoạn 2012 - 2021 cả nước đã huy động được gần 7.370 tỷ đồng, trong đó quỹ trung ương đạt gần 45 tỷ đồng, quỹ địa phương hơn 7.320 tỷ đồng⁽⁴⁾.

Ngoài trợ cấp thường xuyên, người có công còn được hưởng chế độ chăm sóc sức khỏe, cải thiện nhà ở, ưu đãi trong y tế, giáo dục - đào tạo, sản xuất, kinh doanh, việc làm. Trong giai đoạn từ 2017 - 2021, số xã, phường, thị trấn làm tốt công tác thương binh, liệt sĩ liên tục tăng, từ 96,6% đến 99%; chỉ tiêu mức sống của người có công với cách mạng có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống của người dân nơi cư trú, tăng từ 98% đến 98,6%. Cả nước có tổng số 393.707 hộ người có công cần hỗ trợ về nhà ở (gồm 184.695 hộ xây mới và 209.012 hộ sửa chữa) đã được thẩm tra, cấp từ ngân sách trung ương khoảng 10.654 tỷ đồng.

Thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, các cấp ủy, chính quyền địa phương, các cơ quan, đoàn thể, doanh nghiệp và đông đảo nhân dân bằng những việc làm cụ thể đã có những đóng góp tích cực vào phong trào chăm sóc thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và người có công, tiêu biểu, như: Phong trào Toàn dân chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng, ủng hộ Quỹ Đền ơn đáp nghĩa; xây dựng nhà tình nghĩa; vườn cây tình nghĩa; sổ tiết kiệm tình nghĩa; phong trào chăm sóc bố, mẹ liệt sĩ già yếu cô đơn, con liệt sĩ mồ côi, phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam Anh hùng… Các phong trào, hoạt động thiết thực đó đã tạo sức lan tỏa, thu hút được sự tham gia của cả cộng đồng, tạo nét đẹp truyền thống của dân tộc. Đến nay, cả nước đã vận động được trên 13.000 tỷ đồng để hỗ trợ gia đình người có công xây dựng mới trên 84.000 căn nhà và sửa chữa trên 69.000 căn nhà tình nghĩa; tặng gần 126.000 sổ tiết kiệm cho gia đình chính sách với tổng số tiền trên 1.000 tỷ đồng và hỗ trợ một số trường hợp đặc biệt khó khăn; 3.625 Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng còn sống được các tổ chức nhận chăm sóc, phụng dưỡng suốt đời

Nhằm bảo đảm tốt quyền lợi, chế độ của người từng tham gia kháng chiến và rà soát, bổ sung thêm đối tượng được nhận chế độ, chính sách cũng như giải quyết những hồ sơ tồn đọng, trong những năm qua, Ngành Lao động- Thương binh và Xã hội các cấp đã tích cực triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, đáp ứng tốt yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của người có công với cách mạng. Theo đó, từ năm 2017 đến năm 2020, cơ quan chức năng cả nước đã tiếp nhận 6.722 hồ sơ tự kê khai là người có công chưa được hưởng chính sách ưu đãi. Sau khi xem xét, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã trình Thủ tướng Chính phủ công nhận và cấp bằng Tổ quốc ghi công đối với 2.204 liệt sĩ, trên 2.600 thương binh, người hưởng chính sách như thương binh.

Hằng năm, vào dịp kỷ niệm Ngày Thương binh, liệt sĩ (27-7), các cơ quan của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, chính quyền địa phương và nhân dân cả nước đều tổ chức những chương trình, hoạt động về nguồn, thể hiện lòng biết ơn, tri ân với những người có công với cách mạng, tạo ra những đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng mang ý nghĩa nhân văn, thể hiện tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, phát huy truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc Việt Nam./.

 Quang Tuấn