Pháp luật đã ban hành bộ quy chuẩn và tiêu chuẩn công trình công cộng nhằm đảm bảo cho người khuyết tật có thể dễ dàng di chuyển và hoà nhập với cộng đồng như Luật Người khuyết tật Việt Nam năm 2010; Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 10:2014/BXD quy định trong một khuôn viên, công trình hoặc hạng mục công trình ít nhất phải có một đường vào đảm bảo người khuyết tất tiếp cận sử dụng; Quyết định số 1019/QĐ-TTg năm 2012 phê duyệt Đề án trợ giúp người khuyết tật giai đoạn 2012 – 2020; Quyết định số 1190/QĐ-TTg năm 2020 về phê duyệt Chương trình trợ giúp người khuyết tật giai đoạn 2021-2030…

Trong lĩnh vực giao thông đường bộ, các địa phương tiếp tục thực hiện chính sách miễn, giảm giá vé với mức miễn giảm từ 25% đến 100% cho NKT khi tham gia giao thông công cộng. Sở Giao thông vận tải các địa phương đã phổ biến cho các chủ đầu tư về các quy định liên quan đến hỗ trợ NKT trong công tác xây dựng công trình giao thông, sửa chữa, bổ sung các hạng mục công trình, trang thiết bị cho NKT theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về bến xe khách; tổ chức tập huấn cho người điều hành vận tải và lái xe, nhân viên phục vụ trên xe có nội dung giáo dục thái độ, hành vi ứng xử đối với NKT và nâng cao chất lượng phục vụ NKT; tổ chức kiểm tra và xử lý vi phạm đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm quy định về tham gia giao thông của NKT. Năm 2022, có 121.624 lượt NKT được miễn giảm giá vé giao thông đường bộ.

Về lĩnh vực giao thông đường sắt: Hành khách là NKT được giảm 30% giá vé đi tàu. Tại các ga có đông hành khách đều bố trí cửa vé ưu tiên phục vụ NKT. Hành khách là NKT khi lên xuống tàu và trên tàu đều được nhân viên trợ giúp sắp xếp hành lý, chỗ ngồi thuận lợi. Năm 2022 đã thực hiện giảm giá vé cho 3.992 lượt hành khách là NKT; đường sắt quốc gia đã có 19/33 ga có tác nghiệp đón tiễn hành khách tại các thành phố, thị xã thuộc các tỉnh, thành phố có đường sắt đi qua, đã cải tạo lối đi, và các công trình khác thuận tiện cho hành khách là NKT.

Lĩnh vực giao thông hàng không: Tại các cảng hàng không (22/22 cảng) cung cấp dịch vụ phục vụ mặt đất cho các hãng hàng không đều xây dựng quy trình/hướng dẫn phục vụ hỗ trợ hành khách khiếm thính, khiếm thị, hành khách sử dụng xe lăn…đảm bảo hành khách được trợ giúp từ khu vực công cộng tại nhà ga vào quầy thủ tục cho đến khi lên tàu bay đối với chuyến bay đi và ngược lại từ tàu bay đến khu vực công cộng và hỗ trợ lên phương tiện đón khách đối với chuyến bay đến. Nhân viên phục vụ hành khách trực tiếp giúp đỡ, hướng dẫn và sắp xếp chỗ ngồi ưu tiên cho hành khách cần sự trợ giúp đặc biệt tại nhà ga hành khách, khi sử dụng cầu ống dẫn khách, xe buýt đưa/đón hành khách từ nhà ga ra máy bay và ngược lại, năm 2022 đã thực hiện giảm giá vé cho cho 230 lượt hành khách là NKT.

Đối với công tác tiếp cận công trình công cộng, Bộ Xây dựng chỉ đạo các đơn vị chuyên môn soát xét QCVN 10:2014/BXD đảm bảo phù hợp với thực tiễn, ban hành mới QCVN 06:2022/BXD ngày 30/11/2022 về An toàn cháy cho nhà và công trình đưa ra yêu cầu “lối thoát nạn trong các công trình nhà ở và công trình công cộng phải đảm bảo cho người khuyết tật tiếp cận sử dụng”. Tiếp tục đẩy mạnh tăng cường các biện pháp thanh tra, kiểm tra, giám sát thực hiện quy chuẩn qua các khâu lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình. Đưa giáo trình thiết kế tiếp cận vào giảng dạy trong các trường đại học đào tạo kiến trúc sư cho ngành xây dựng. Các đồ án thiết kế kiến trúc của sinh viên đã được hướng dẫn thiết kế đảm bảo NKT tiếp cận sử dụng, đảm bảo khi sinh viên ra trường, việc thiết kế các giải pháp công trình đảm bảo NKT tiếp cận là một điều kiện phải có. Đưa vào sử dụng các tài liệu kỹ thuật về NKT; tài liệu kiểm tra, giám sát việc thực hiện QCVN 10:2014/BXD; Giáo trình về thiết kế đảm bảo NKT tiếp cận công trình xây dựng dùng trong đào tạo sinh viên kiến trúc, xây dựng trình độ đại học vào sử dụng giảng dạy trong các trường đại học kiến trúc; Sổ tay hướng dẫn thiết kế các loại công trình đảm bảo NKT tiếp cận sử dụng; Tài liệu minh họa Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 10:2014/BXD xây dựng công trình đảm bảo NKT tiếp cận sử dụng. Bảo đảm tiếp cận của NKT đối với nhà chung cư, công trình công cộng, giao thông, công nghệ thông tin và truyền thông.

Bên cạnh đó, nhiều công trình xây mới, cải tạo đã đảm bảo cho NKT tiếp cận. Công tác thẩm tra, thẩm định các công trình xây dựng mới trong nhưng năm gần đây cho thấy 95% công trình nhà chung cư được đánh giá là đảm bảo tiếp cận sử dụng, 80% các công trình giáo dục, y tế, văn hóa, thương mại dịch vụ, văn phòng, trụ sở cơ quan đảm bảo tiêu chuẩn tiếp cận của người khuyết tật và 85% các công trình hạ tầng kỹ thuật đảm bảo tiếp cận và sử dụng của người khuyết tật.

Trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy chuẩn, tiêu chuẩn cho phù hợp với thực tiễn và các nhiệm vụ hướng dẫn thực hiện; tăng cường chỉ đạo việc kiểm tra, kiểm soát chặt việc thiết kế, thẩm định, cấp phép, nghiệm thu đưa vào sử dụng các công trình xây dựng bảo đảm yêu cầu tiếp cận đối với NKT. Bộ Giao thông vận tải tiếp tục chỉ đạo miễn giảm giá vé, phí dịch vụ khi tham gia giao thông công cộng đối với NKT; tiếp tục rà soát các văn bản quy phạm pháp luật, đề xuất bổ sung, sửa đổi các nội dung trong hoạt động vận tải để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho NKT khi tham gia giao thông công cộng./.