Một phần ký ức của người dân

"Hàm cá mập" – công trình có tuổi đời hơn 30 năm, từng là nơi quen thuộc của nhiều thế hệ – nay có thể sẽ trở thành quá khứ. Dù có tiếc nuối hay đồng tình, ai cũng hiểu rằng Hà Nội luôn đổi thay. Câu hỏi đặt ra bây giờ là: Không còn Hàm cá mập, Hồ Gươm sẽ ra sao?

Bà Nguyễn Thị Lan (62 tuổi, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội) bồi hồi chia sẻ: "Tôi sống ở đây mấy chục năm rồi, Hàm cá mập như một dấu ấn của Hồ Gươm. Dù có nhiều tranh cãi về kiến trúc, nhưng ai cũng quen thuộc với hình ảnh này. Phá bỏ đi, tôi thấy buồn lắm, như mất đi một phần ký ức vậy".

Không chỉ những người lớn tuổi, giới trẻ cũng có buồn bã khi nghe thông tin "Hàm cá mập" có thể sẽ bị phá dỡ.

Anh Phạm Minh Đức (29 tuổi, quận Đống Đa, Hà Nội) cho biết: "Hồi sinh viên, tôi và bạn bè hay hẹn nhau ở quán cà phê trên đó. Đứng từ trên cao nhìn xuống Hồ Gươm, cảm giác rất đặc biệt. Giờ thì… có thể sẽ chẳng còn nữa. Dù biết là phải thay đổi, nhưng vẫn tiếc!".

Không giấu được sự hụt hẫng, chị Lê Thanh Hương (45 tuổi, chủ một cửa hàng gần Hồ Gươm) bày tỏ lo lắng: "Tôi hiểu rằng Hàm cá mập không phải công trình mang tính di sản, nhưng nó đã trở thành một phần của đời sống nơi đây. Khách du lịch cũng hay ghé quán cà phê trên đó. Giờ phá đi, liệu có giải pháp nào để giữ lại không khí nhộn nhịp cho khu vực này không?".

Mở rộng không gian công cộng

KTS Trần Huy Ánh (Ủy viên Thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội) cho biết, tòa nhà Hàm cá mập ở số 7 phố Đinh Tiên Hoàng (quận Hoàn Kiếm) được xây từ đầu năm 1990, hoàn thành vào năm 1993. Quá trình xây dựng, tòa nhà này gặp phải nhiều ý kiến trái chiều từ giới chuyên gia quy hoạch đô thị, cũng như người dân. Về việc TP Hà Nội quyết định phá bỏ tòa nhà Hàm cá mập, KTS Trần Huy Ánh cho rằng đây là mong ước của nhiều thế hệ người Hà Nội và giới kiến trúc sư.

"Đây là hành động mang tính lịch sử, thể hiện tư duy đột phá trong cách nhìn nhận về đất đai Hà Nội. Không gian công cộng phải phục vụ lợi ích chung, thay vì chỉ coi là bất động sản để khai thác thương mại", ông Ánh nhấn mạnh.

Ông Trần Huy Ánh ủng hộ việc phá bỏ tòa nhà "Hàm cá mập" cũng như việc phá dỡ, di dời một số trụ sở cơ quan ở phía Đông hồ Hoàn Kiếm (khu vực đường Đinh Tiên Hoàng) như Tổng công ty Điện lực miền Bắc, Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia, Tổng công ty Điện lực TP Hà Nội, Sở Văn hóa - Thể thao và hàng chục hộ dân.

"Thủ đô trước đây quy hoạch cho 25 vạn dân, nay đã gần 10 triệu người. Việc mở rộng không gian cho cộng đồng là điều tất yếu", ông cho biết.

Cũng ủng hộ chủ trương này, theo TS-KTS Đào Ngọc Nghiêm, nguyên Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, việc mở rộng không gian hồ Hoàn Kiếm để tạo sự liên kết với các khu vực xung quanh là vấn đề đặt ra từ năm 1995. Tuy nhiên, sau 30 năm, việc này chưa thể thực hiện được vì thiếu vốn đầu tư và kinh phí giải phóng mặt bằng.

Ông Đào Ngọc Nghiêm cho rằng đối với chủ trương nghiên cứu quy hoạch, cải tạo tại khu vực phía đông hồ Hoàn Kiếm theo hướng tăng cường không gian công cộng, không gian mở, cơ quan chức năng cần có một bức tranh tổng thể. Trong "bức tranh", phải thể hiện nội dung mở rộng ra phía đông hồ Hoàn Kiếm như thế nào, phía tây ra sao, rồi khu vực quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục, khu vực đặt cột mốc số 0… Cùng với đó, phải có sự liên kết với ga ngầm C9 thuộc tuyến đường sắt đô thị số 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo (dưới phố Đinh Tiên Hoàng).

Trịnh Hải