Nâng cao nhận thức của giới trẻ về việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản
(LĐXH)- Ngày 27/12/2023, tại Hà Nội, Trung tâm Lưu trữ quốc gia I (Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, Bộ Nội vụ) phối hợp Khoa Lưu trữ học và Quản trị văn phòng (Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội) tổ chức Tọa đàm “Di sản với giới trẻ”, hướng tới kỷ niệm Ngày truyền thống ngành lưu trữ Việt Nam (3/1) và kết nối chặt chẽ hơn nữa giới trẻ với tài liệu lưu trữ và di sản.
Tọa đàm được tổ chức nhằm giới thiệu khai lược nguồn tài liệu lưu trữ và di sản tư liệu do Trung tâm Lưu trữ quốc gia I quản lý, các hoạt động phát huy giá trị di sản của Trung tâm trong những năm qua đã góp phần quảng bá di sản tư liệu đến với đông đảo công chúng, đặc biệt là giới trẻ. Đồng thời, chia sẻ những góc nhìn và kinh nghiệm của các cơ sở giáo dục, truyền thông, văn hóa nhằm thức tỉnh và thay đổi tư duy của người trẻ về việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Qua đó, trao đổi về các định hướng và mong muốn để kết nối chặt chẽ hơn nữa giữa giới trẻ với di sản thông qua nhiều kênh và hoạt động hợp tác.
Phát biểu tại tọa đàm, Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước Đặng Thanh Tùng cho biết, Tuyên ngôn quốc tế về tài liệu lưu trữ, được thông qua tại phiên họp thứ 36, Hội nghị toàn thể của UNESCO năm 2011 đã ghi nhận vai trò của tài liệu lưu trữ trong việc cung cấp bằng chứng xác thực về mọi mặt hoạt động, bảo đảm nền hành chính minh bạch cũng như gìn giữ ký ức chung của xã hội loài người.
Đảng và Nhà nước ta cũng khẳng định, "Tài liệu lưu trữ quốc gia là di sản của dân tộc, có giá trị đặc biệt đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa". Vì thế, việc giới thiệu rộng rãi những giá trị của tài liệu lưu trữ và di sản tới công chúng, đặc biệt là giới trẻ, có ý nghĩa vô cùng quan trọng.
Theo ông Đặng Thanh Tùng, Việt Nam đang sở hữu một kho tàng di sản vô cùng giàu có, đa dạng, bên cạnh hệ thống di sản thiên nhiên, di sản văn hóa, còn có những di sản mà ngành lưu trữ đang bảo quản, gìn giữ là di sản tư liệu. Những di sản này là minh chứng sinh động và hùng hồn giúp bồi đắp niềm tự hào cho giới trẻ về lịch sử, truyền thống, từ đó khơi dậy khát vọng xây dựng đất nước hùng cường.
Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước bày tỏ hy vọng, việc thay đổi cách tiếp cận, thay đổi nhận thức về di sản nói chung, tài liệu lưu trữ nói riêng và về Luật Lưu trữ sẽ góp phần gợi mở giải pháp và định hướng hợp tác vì mục đích chung là nâng cao nhận thức của giới trẻ về bảo tồn, phát huy giá trị tài liệu lưu trữ và di sản tư liệu.
Tại tọa đàm, các đại biểu là chuyên gia trong lĩnh vực lưu trữ, giáo dục, quản lý di sản, truyền thông đã thảo luận nhiều nội dung về vai trò của lưu trữ và việc phát huy các giá trị của tài liệu lưu trữ trong đời sống.
Các chuyên gia đều cho rằng, để gia tăng sự hứng thú của người trẻ hiện nay đối với tài liệu lưu trữ và di sản, cần có những cách tiếp cận cũng như chuyển tải phù hợp nhu cầu, thị hiếu của người trẻ. Trên cơ sở này, các đại biểu đã chia sẻ một số kinh nghiệm trong cách tổ chức các triển lãm, trưng bày, xuất bản phẩm về di sản để thu hút người trẻ; đồng thời đóng góp những đề xuất, gợi mở để đưa người trẻ đến gần hơn với di sản, như: đưa các tài liệu lưu trữ gốc vào chương trình giảng dạy; ứng dụng công nghệ mới để kể những câu chuyện hấp dẫn về di sản.
Tọa đàm cũng nhận được nhiều ý kiến từ sinh viên các trường đại học, học viện, nhà nghiên cứu về cách ứng xử với si sản, như sưu tầm, lưu trữ, truyền đạt tài liệu của gia đình, dòng họ, cơ quan, đơn vị phục vụ cho việc học tập, công tác...
Bà Trần Thị Mai Hương, Giám đốc Trung tâm Lưu trữ quốc gia I cho biết: Trung tâm Lưu trữ quốc gia I đang lưu trữ khối tài liệu đặc biệt có giá trị của cha ông để lại, trong đó có tài liệu đã trở thành di sản tư liệu thế giới đó chính là "Châu bản Triều Nguyễn"… Để có thể tiếp cận được với công chúng, Trung tâm cũng phải lắng nghe công chúng, đặc biệt các bạn giới trẻ đang cần những tài liệu, tư liệu nào đưa ra giới thiệu với mọi người. Bởi tài liệu lưu trữ chỉ có thể phát huy giá trị khi đi vào cuộc sống.
Bà Trần Thị Mai Hương hy vọng, trong tương lai không xa, Trung tâm Lưu trữ quốc gia sẽ trở thành điểm đến văn hóa dành cho công chúng, nhất là giới trẻ, là nơi kể những câu chuyện chính xác, đầy đủ, hấp dẫn về di sản, tài liệu lưu trữ./.
Thảo Lan