Trải qua các cuộc đấu tranh, giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế, tỉnh Lào Cai có hàng vạn người con ưu tú lên đường nhập ngũ, trực tiếp tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu tại các chiến trường, nhiều người đã hy sinh anh dũng hoặc bị thương, bỏ lại một phần thân thể nơi chiến trường khốc liệt... Đến nay, toàn tỉnh có hơn 2.500 liệt sĩ, 70 bà mẹ được phong tặng, truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng, 6 Anh hùng Lực lượng vũ trang, Anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến, gần 1.500 thương binh, bệnh binh, trên 2.000 người bị ảnh hưởng của chất độc hóa học da cam/dioxin; trên 21 nghìn người được tặng huân, huy chương kháng chiến... Tính đến thời điểm hiện tại, tỉnh Lào Cai đang quản lý trên 25.000 hồ sơ người có công, trong đó hưởng trợ cấp hằng tháng là 3.326 người, hưởng trợ cấp một lần trên 21.000  hồ sơ.

Nhằm thực hiện tốt các chế độ, chính sách của Nhà nước đối với người có công và đẩy mạnh phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, tỉnh Lào Cai đã tích cực tuyên truyền các chế độ, chính sách ưu đãi đối với người có công; Chỉ đạo thực hiện kịp thời các chế độ chính sách theo quy định như: Chế độ trợ cấp ưu đãi hàng tháng, chế độ điều dưỡng, ưu đãi trong giáo dục và đào tạo đối với con thương binh, liệt sĩ và người có công; Tập trung giải quyết những tồn đọng về xác nhận, công nhận người tham gia hoạt động kháng chiến... Đến nay, trên địa bàn tỉnh không còn tồn đọng hồ sơ đề nghị mà chưa được xem xét, giải quyết, trả lời. Giai đoạn 2017 -2022, tỉnh Lào Cai đã tiếp nhận và trình các cơ quan có thẩm quyền xem xét, xác nhận, giải quyết chế độ ưu đãi cho 238 người có công, thân nhân người có công. Công tác thực hiện chi trả trợ cấp ưu đãi đối với người có công với cách mạng đảm bảo đầy đủ, kịp thời, đúng người, đúng quy định. Từ năm 2017 đến nay, tổng kinh phí chi trả chế độ trợ cấp, phụ cấp ưu đãi hằng tháng cho người có công trên 400 tỷ đồng; chi trả trợ cấp 1 lần cho 7.805 lượt người có công, thân nhân người có công với số tiền trên 20 tỷ đồng. Việc chi trả trợ cấp đối với người tham gia kháng chiến theo các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ cũng được tỉnh quan tâm và thực hiện đúng quy định. Từ năm 2017 đến nay, tỉnh Lào Cai đã thực hiện giải quyết chế độ mai táng phí cho 1.902 thân nhân người tham gia kháng chiến, kinh phí thực hiện gần 26 tỷ đồng từ ngân sách địa phương. Thực hiện Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 09/4/2020 của Chính phủ và Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg ngày 24/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19;  Lào Cai đã triển khai rà soát lập danh sách hỗ trợ  2.979 NCC bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19 với tổng kinh phí hơn 4,4 tỷ đồng.

Công tác chăm sóc sức khỏe người có công được tỉnh quan tâm triển khai. Các địa phương đã thực hiện cấp đầy đủ, kịp thời thẻ bảo hiểm y tế cho người có công, các đối tượng được hưởng đầy đủ chế độ khám, chữa bệnh của Nhà nước theo quy định. Từ năm 2017 đến nay, toàn tỉnh đã cấp 106.289 lượt thẻ BHYT, kinh phí thực hơn 72 tỷ đồng; tổng số 317.598 lượt người có công khám, chữa bệnh BHYT, kinh phí thực hiện 228,7 tỷ đồng. Giai đoạn 2018 - 2021, tỉnh Lào Cai triển khai Dự án chăm sóc sức khỏe và phục hồi chức năng đối với nạn nhân chất độc hóa học da cam/dioxin, theo đó các đối tượng là người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học bị ốm đau khi điều trị tại các bệnh viện trong tỉnh từ tuyến huyện trở lên được hỗ trợ tiền ăn, tiền đi lại trong một đợt điều trị. Kết thúc giai đoạn, tỉnh Lào Cai đã điều trị, phục hồi chức năng và chi trả chế độ cho 488 bệnh nhân nhiễm chất độc hóa học  với số tiền hớn 700 triệu đồng.

Bên cạnh đó, người có công cũng được điều dưỡng định kỳ đầy đủ theo quy định. Các đối tượng khi đi điều dưỡng tại các Trung tâm đều được chăm sóc chu đáo về mặt sức khỏe, tinh thần. Từ năm 2017 đến nay đã tổ chức điều dưỡng cho 7.603 lượt người có công, kinh phí thực hiện trên 15 tỷ đồng. Cũng từ năm 2017 đến nay, đã thực hiện cấp phương tiện trợ giúp, dụng cụ chỉnh hình cho 144 lượt người đến niên hạn, tổng kinh phí  thực hiện 359 triệu đồng.

Phong trào Đền ơn đáp nghĩa đã thu hút được sự tham gia của các cấp các ngành và của toàn xã hội với tinh thần và ý thức trách nhiệm cao. Từ năm 2017 đến nay, Quỹ Đền ơn đáp nghĩa các cấp đã vận động được trên 20 tỷ đồng. Qua đó đã trao 133.173 suất quà cho người có công với kinh phí hơn 40 tỷ đồng.

Công tác hỗ trợ cải thiện nhà ở cho người có công cũng được tỉnh quan tâm. Giai đoạn 2014 -2020, toàn tỉnh có 2.680 hộ gia đình người có công được hỗ trợ nhà ở (1.362 hộ được hỗ trợ làm mới nhà ở; 1.318 hộ được hỗ trợ sửa chữa nhà ở), tổng kinh phí hơn 96 tỷ đồng đồng. Bên cạnh việc hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng theo Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg, hằng năm từ nguồn Quỹ Đền ơn đáp nghĩa, các cấp đã thực hiện hỗ trợ nhà ở cho 344 hộ gia đình người có công, kinh phí thực hiện gần 11 tỷ đồng.

Công tác quản lý, chăm sóc công trình ghi công liệt sĩ được tỉnh chú trọng. Toàn tỉnh hiện có 48 công trình ghi công, trong đó: 2 Đài tưởng niệm Anh hùng liệt sỹ, 22 Nghĩa trang liệt sỹ, 24 Bia tưởng niệm ghi tên liệt sỹ; tổng số có 2.656 ngôi mộ liệt sĩ. Công tác mộ, nghĩa trang liệt sĩ và công trình ghi công liệt sỹ được quản lý, chăm sóc, tu bổ thường xuyên, kịp thời, đảm bảo khang trang, sạch đẹp. Năm 2018, tỉnh Lào Cai đã tổ chức triển khai thực hiện Đề án cổng thông tin điện tử về liệt sỹ, mộ liệt sỹ, nghĩa trang liệt sỹ trên địa bàn tỉnh, đã thu thập, cập nhật thông tin và quét ảnh của các phần mộ liệt sĩ để đưa lên Cổng thông tin điện tử quốc gia 17 nghĩa trang và 2.558 mộ liệt sĩ, qua đó tạo điều kiện để thân nhân liệt sĩ tra cứu, tìm kiếm mộ liệt sĩ được nhanh chóng, thuận tiện, chính xác hơn.

Vào các dịp lễ, Tết, ngày Thương binh liệt sỹ (27/7) việc tổ chức hoạt động thăm hỏi, tặng quà cho các gia đình chính sách, người có công với cách mạng đã trở thành một nét đẹp tô thắm truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta. Từ năm 2017 đến nay, toàn tỉnh đã trao 133,1 nghìn suất quà (từ nguồn ngân sách Trung ương và địa phương) cho người có công, thân nhân người có công nhân Tết Nguyên đán và ngày Thương binh liệt sỹ. Trong dịp kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh - Liệt sỹ (27/7/1947-27/7/2022), cùng với cả nước, các địa phương trong tỉnh đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa thăm hỏi, tri ân gia đình người có công với cách mạng. Ở cấp tỉnh và 9 huyện, thị xã, thành phố đều tổ chức lễ dâng hương và hội nghị biểu dương, gặp mặt người có công, tổ chức các đoàn đi thăm hỏi, tặng quà gia đình chính sách, tổ chức khám - chữa bệnh cho người có công; thắp nến tri ân, dâng hương tại nghĩa trang liệt sỹ, đài tưởng niệm, nhà bia ghi công các anh hùng liệt sỹ.

Trong thời gian tới, ngành Lao động - Thương binh và Xã hội Lào Cai sẽ tiếp tục phối hợp với các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của toàn xã hội nhằm thực hiện hiệu quả hơn nữa công tác chăm lo cho các gia đình chính sách, người có công trên địa bàn. Đồng thời, đẩy mạnh các hoạt động ý nghĩa như ủng hộ Quỹ Đền ơn đáp nghĩa các cấp; đỡ đầu con liệt sỹ, con thương binh, bệnh binh nặng; tăng cường thăm hỏi, hỗ trợ các gia đình chính sách về mọi mặt.../.