Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, con em các dân tộc tỉnh Hòa Bình đã có nhiều đóng góp to lớn, góp phần giải phóng dân tộc. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Nhân dân các dân tộc tỉnh đã huy động 11.585 lượt người, đóng góp 381.300 ngày công, vận chuyển 5.000 tấn gạo phục vụ chiến dịch Tây Bắc; đồng thời đã tiễn đưa 5.000 con em tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu. Phát huy truyền thống cách mạng của quê hương Hòa Bình, con em các dân tộc đã chiến đấu dũng cảm, lập nhiều chiến công xuất sắc. Tổng kết cuộc kháng chiến đã có hàng trăm chiến sỹ được tặng thưởng các danh hiệu cao quý, có 386 đơn vị quyết thắng, 3.323 chiến sỹ thi đua, 5.810 người con đã anh dũng hy sinh, 3.955 đồng chí là thương binh, 1.691 bệnh binh… Trong 2 lần chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, quân dân Hòa Bình đã bắn rơi 49 máy bay và bắt sống nhiều giặc lái.

Ghi nhận những thành tích đó, ngày 18/2/2002, Đảng và Nhà nước đã phong tặng cho Đảng bộ, quân và dân các dân tộc tỉnh Hòa Bình danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” thời kỳ chống Pháp. 10 huyện, thành phố và 62 xã, phường, thị trấn được phong tặng danh hiệu đơn vị "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” thời kỳ chống Pháp và chống Mỹ; 11 cá nhân được tặng và truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và Anh hùng lao động, 245 bà mẹ được phong tặng và truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước "Bà mẹ Việt Nam anh hùng”.

Hiện tỉnh Hòa Bình đang quản lý và thực hiện chế độ ưu đãi đối với gần 30.000 người có công. Trong đó có trên 2.220 người hưởng chính sách thương binh, trên 1.060 bệnh binh, 2.382 người tham gia kháng chiến và con đẻ của người tham gia kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học trong cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước… Để tri ân các mẹ Việt Nam anh hùng, các anh hùng liệt sỹ và người có công, trong những năm qua tỉnh Hòa Bình luôn coi trọng việc triển khai, thực hiện đồng bộ các chính sách ưu đãi của Nhà nước và thúc đẩy mạnh mẽ các phong trào tình nghĩa nhằm chăm sóc, giúp đỡ người có công ngày càng tốt hơn, hiệu quả hơn. Các chính sách ưu đãi về đất ở, nhà ở, y tế, giáo dục, chính sách miễn giảm thuế, vay vốn ưu đãi cho các đối tượng được quan tâm thực hiện đồng bộ. Tính từ năm 2017 đến nay, Quỹ Đền ơn đáp nghĩa toàn tỉnh vận động được trên 15 tỷ đồng; đã tặng trên 600 sổ tiết kiệm tình nghĩa; xây mới, tu sửa, nâng cấp trên 850 nhà tình nghĩa. Đến nay, về cơ bản các đối tượng người có công không còn ở nhà xiêu vẹo, dột nát. Công tác chăm sóc sức khỏe cho NCC và thân nhân của họ luôn được quan tâm, hàng năm tổ chức điều dưỡng cho trên 3.000 lượt người. Tỉnh đã sửa chữa, nâng cấp mộ phần nghĩa trang Hoà Bình tại nghĩa trang quốc gia Trường Sơn và nghĩa trang Đường 9 tỉnh Quảng Trị với số kinh phí trên 23 tỷ đồng; xây mới các đền thờ tưởng niệm liệt sỹ; tu bổ, nâng cấp nhiều nghĩa trang liệt sỹ, nhà bia ghi tên liệt sỹ. Ngoài việc đảm bảo chế độ trợ cấp hàng tháng cho người có công, nhiều chính sách hỗ trợ khác cũng được thực hiện.

Vào các ngày lễ, Tết, tỉnh lại tổ chức các đoàn đại biểu đến thăm hỏi, động viên, tặng quà gia đình chính sách, người có công trên địa bàn. Chỉ tính riêng trong dịp tết Nguyên đán Nhâm Dần năm 2022, cấp ủy, chính quyền và các tổ chức, đoàn thể đã phối hợp trao tặng trên 23.980 phần quà với kinh phí hơn 5,96 tỷ đồng. Trong đó, quà của Chủ tịch nước là 10.502 suất, với kinh phí trên 3,21 tỷ đồng; quà của tỉnh là 13.480 suất, với kinh phí là gần 2,75 tỷ đồng.

Thiết thực kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh Liệt sĩ, tỉnh Hòa Bình đã tổ chức nhiều hoạt động tri ân thiết thực, như: Tổ chức gặp mặt, biểu dương người có công tiêu biểu trên địa bàn tỉnh. Tại Hội nghị, các đồng chí lãnh đạo tỉnh đã trao tặng nhiều phần quà ý nghĩa cho các mẹ Việt Nam anh hùng, các thương bệnh binh, thân nhân liệt sĩ; Tổ chức khám, cấp phát thuốc miễn phí cho các thương, bệnh binh; Tổ chức các đoàn đại biểu đến thăm, động viên người có công tiêu biểu; Thắp nến tri ân các Anh hùng liệt sĩ tại các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh…

Nhờ sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền các cấp và sự vào cuộc của toàn xã hội, tính đến hết năm 2021 toàn tỉnh Hòa Bình đã có 100% số xã, phường, thị trấn được công nhận làm tốt công tác chăm sóc thương binh, gia đình liệt sĩ và người có công; trên 99,5% hộ gia đình người có công có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình của người dân trên cùng địa bàn cư trú; các chính sách ưu đãi được thực hiện đầy đủ, kịp thời, không để xảy ra sai phạm, tiêu cực,... Qua đó, góp phần xoa dịu vết thương chiến tranh, giúp những gia đình thương binh, liệt sĩ, gia đình có công với cách mạng và cựu thanh niên xung phong có cuộc sống ngày một tốt hơn./.