Trong 5 năm tới, chuỗi cửa hàng thực phẩm này được kỳ vọng là động lực tăng trưởng chính cho tập đoàn mẹ khi các chuỗi khác trong hệ sinh thái bị bão hòa.

Bách hóa Xanh được thành lập từ tháng 11/2015, thuộc CTCP Đầu tư Thế Giới Di Động (Mã: MWG). Chuỗi cửa hàng này chuyên bán các thực phẩm, đồ tươi sống, hàng tiêu dùng nhanh, được cho là cạnh tranh với chuỗi bán lẻ Winmart của Tập đoàn Masan.

Thời điểm mới thành lập, những cửa hàng Bách Hóa Xanh đầu tiên được mở tại quận Bình Tân - nơi có mật độ dân cư cao nhất TP HCM. Khi đó, chuỗi thực phẩm này được Thế Giới Di Động coi là "con cưng", kỳ vọng mang về doanh thu tỷ USD và dẫn đầu ngành bán lẻ hàng tiêu dùng trong nước.

Ban lãnh đạo tập đoàn đặt ra mục tiêu trễ nhất đến cuối tháng 12/2019, chuỗi Bách hóa Xanh bắt đầu có lợi nhuận trực tiếp, tức là bù đắp hoàn toàn được tất cả các chi phí hoạt động tại cửa hàng và các trung tâm phân phối, nhưng chưa bao gồm các chi phí quản lý ở cấp độ công ty.

Tuy nhiên, tham vọng mở rộng ra nhiều khu vực khiến chuỗi Bách Hóa Xanh đối diện thua lỗ nhiều năm liên tiếp. Công ty sau đó bắt tay chuyển đổi mô hình từ truyền thống sang thiết kế "mở" nhằm thúc đẩy tăng doanh số. Diện tích mỗi shop được mở rộng từ 100 m2 lên 450 - 500 m2 để thuận tiện bày trí hàng hóa. Chuỗi cũng tiếp tục nâng số lượng cửa hàng lên 1.500. Tuy nhiên, chiến lược này không giúp Bách Hóa Xanh cải thiện tình hình, ngược lại càng khiến khoản lỗ phình to. 

Kết thúc năm 2020, công ty lỗ 1.734 tỷ đồng, tăng hơn 3 lần so với 2018, gấp 31 lần so với năm 2016. Đây cũng là năm chuỗi bán lẻ này lỗ nặng nhất.

Dẫu vậy, công ty vẫn kiên trì với chiến lược mở rộng quy mô khi cuối năm 2022, số cửa hàng tăng lên 2.106 chi nhánh. Giai đoạn này, hãng cũng gặp phải những lùm xùm liên quan đến giá bán và chất lượng phục vụ khiến hoạt động kinh doanh càng thêm khó khăn.

Kết quả là từ năm 2016 đến nay đến hết quý I/2024, Bách Hóa Xanh lỗ lũy kế gần 8.757 tỷ đồng.

Ảnh minh họa: Bách Hóa Xanh.

Nhìn lại diễn biến này, ông Nguyễn Đức Tài, Chủ tịch Hội đồng quản trị Thế Giới Di Động - cho rằng ngọn nguồn là do Bách Hóa Xanh mở rộng mạng lưới quá nhanh. Nhiều cửa hàng kinh doanh chưa hiệu quả. Ngành hàng tươi sống của chuỗi những năm qua đang có vấn đề bởi các yếu tố khách quan như thời tiết và quy trình bảo quản. Thêm vào đó, chi phí logistics lớn khiến giá sản phẩm bị đội lên cao.

Trước những sai lầm, từ quý II/2022, Bách Hóa Xanh quyết định tái cấu trúc chuỗi. Ông Nguyễn Đức Tài – người đứng đầu Thế Giới Di Động - trở lại tiếp quản trực tiếp Bách Hóa Xanh sau đơn từ nhiệm của ông Trần Kinh Doanh - CEO gắn bó với chuỗi này từ những ngày đầu đặt nền móng.

Dưới sự lãnh đạo của ông Nguyễn Đức Tài, Bách Hoá Xanh thực hiện đóng hàng trăm cửa hàng nhằm tái cấu trúc song song với việc tái định vị thương hiệu từ “chợ hiện đại” sang “siêu thị mini”. Song song đó, công ty đề ra chiến lược “giá tốt”, thu hẹp khoảng cách giá từ sản xuất đến người tiêu dùng. 

Không còn phân phối "đủ thứ", Bách Hóa Xanh hoạch định lại danh mục khách hàng ưa chuộng, gạt bỏ những nhà cung cấp kém chất lượng. Thay vào đó, doanh nghiệp chọn nhà cung cấp lớn, chất lượng hàng ổn định. Nhờ đó, doanh số bản lẻ của hãng đã có nhiều cải thiện.

Tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2024 Chủ tịch Đầu tư Thế giới Di động cho biết, Bách Hoá Xanh là đơn vị đầu tiên bước vào quá trình tái cấu trúc của Tập đoàn, số cửa hàng bị cắt giảm lên đến 900 cửa hàng. “Doanh thu của Bách Hoá Xanh đã cao hơn thời điểm 2.600 cửa hàng, đó là khái niệm giảm lượng – tăng chất”, ông Nguyễn Đức Tài thông tin tại ĐHĐCĐ thường niên năm nay.

Kết quả ngay trong quý II/2024, Bách Hóa Xanh lần đầu có lãi kể từ khi hoạt động với mức 7 tỷ đồng – sự kiện mà Thế giới Di động cũng như nhà đầu tư đã mong chờ lâu nay. Nối tiếp thành quả, công ty tiếp tục lãi hơn 90 tỷ đồng trong quý III. Lũy kế 9 tháng đầu năm, mức lỗ của Bách Hóa Xanh chỉ còn hơn 8 tỷ đồng, cải thiện rất nhiều so với những năm liền trước.

Sau nhiều năm thua lỗ, Bách Hóa Xanh lần đầu tiên chứng kiến hòa vốn và có lãi từ quý II/2024. (Nguồn: Báo cáo tài chính của MWG).

Số liệu mới nhất cho thấy, 11 tháng đầu năm 2024, chuỗi Bách Hóa Xanh đạt gần 37.400 tỷ đồng doanh thu, tăng 32% so với cùng kỳ nhờ đóng góp của ngành hàng tươi sống và ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG).

Tính riêng tháng 11, doanh thu chuỗi Bách Hóa Xanh đạt hơn 3.500 tỷ đồng. Với 1.735 cửa hàng tính đến hết tháng vừa rồi, doanh thu bình quân khoảng 2 tỷ đồng trên mỗi cửa hàng/tháng.

Theo mục tiêu năm 2024, chuỗi bán lẻ này dự kiến doanh thu sẽ tăng trưởng khoảng 20% so với năm 2023, trong đó cơ cấu các mặt hàng tươi sống chiếm khoảng 40 - 50%. Doanh thu trung bình trên mỗi cửa hàng dự kiến đạt khoảng 2 tỷ đồng.

Sau giai đoạn nhân rộng số cửa hàng, Bách Hóa Xanh thực hiện chiến lược tái cấu trúc, đóng cửa những cửa hàng hoạt động không hiệu quả. Từ năm 2022 đến nay, số lượng cửa hàng Bách Hóa Xanh gần như đi ngang. (Nguồn: Báo cáo của MWG).

Trong cuộc họp với nhà đầu tư quý III/2024 mới đây, ông Nguyễn Đức Tài, Chủ tịch HĐQT Thế Giới Di Động cho biết, Bách Hóa Xanh vẫn là chuỗi bán lẻ còn non trẻ, cho nên vẫn dành sự chú ý lớn đến việc mở rộng.

Song do khó khăn của thị trường tiêu dùng, doanh thu của chuỗi siêu thị mini này trong quý cuối năm sẽ khó đạt tăng trưởng như giai đoạn đầu năm, người đứng đầu Thế Giới Di Động cho hay. Tuy nhiên, lãnh đạo MWG dự tính thúc đẩy chỉ tiêu này trong tương lai gần, thậm chí đặt ưu tiên cao hơn so với việc gia tăng lợi nhuận.

“Việc thúc đẩy doanh thu không đồng nghĩa chúng tôi không đảm bảo hiệu quả sinh lời. Nhưng chắc chắn, tốc độ tăng doanh thu sẽ lớn hơn rất nhiều so với tăng trưởng lợi nhuận trong vài năm tới”, Chủ tịch MWG nói.

Bách Hóa Xanh hiện đang là chuỗi bán lẻ được Thế Giới Di Động kỳ vọng sẽ "gánh" tăng trưởng của tập đoàn mẹ trong 5 năm tới giữa bối cảnh các mảng kinh doanh như bán lẻ thiết bị công nghệ (chuỗi Thế Giới Di Động) và điện máy (chuỗi Điện Máy Xanh) dần trở nên bão hoà.

Minh Hằng