TS. Đàm Hữu Đắc nhấn mạnh, Hội thảo giúp nâng cao trình độ, chuyên môn và thiết thực đối với những phóng viên theo dõi mảng LĐTB&XH nói chung, lĩnh vực bảo trợ xã hội nói riêng. Đây là cơ hội tốt đối với lĩnh vực BTXH và cần lan tỏa ra các lĩnh vực trọng yếu khác của Bộ.

TS. Nguyễn Hải Hữu

Nói về công tác đào tạo CTXH trong chăm sóc SKTT ở các trường đại học, TS. Nguyễn Hải Hữu, Chủ tịch Hội các Trường Đào tạo công tác xã hội cho biết: Sự bùng nổ mạnh mẽ số lượng các cơ sở đào tạo CTXH tất yếu dẫn đến sự bùng nổ nhu cầu giảng viên CTXH tại chính các cơ sở này. Nhiều cơ sở đào tạo quan tâm nâng cao chất lượng giảng viên cử người đi học thạc sỹ, tiến sỹ về CTXH ở nước ngoài, những người này khi trở về sẽ là lực lượng nòng cốt thúc đẩy nâng cao chất lượng đào tạo CTXH ở Việt Nam.

Tuy nhiên do thời gian chuẩn bị lực lượng giảng viên CTXH ngắn, nên nhiều giảng viên được đạo tạo theo các chuyên ngành khác như xã hội học, tâm lý học, giáo dục học… cũng được huy động tham gia giảng dạy lấp vào chỗ thiếu hụt.

Mặc dù nhiều người là những giảng viên giỏi của các chuyên ngành khác nhưng kiến thức và kỹ năng thực hành CTXH với thân chủ không phải là thế mạnh của họ mà đối với chuyên ngành CTXH thì đây lại là vấn đề cốt lõi trong quá trình đào tạo. Vì thực hành nghề CTXH là điều kiện tiên quyết giúp người học hiểu CTXH là gì, CTXH làm gì và CTXH làm như thế nào, CTXH cần đạt được cái gì. Do vậy người giảng chỉ năng về lý thuyết mà chưa giỏi về thực hành, dẫn đến kỹ năng thực hành của sinh viên cũng hạn chế.

Bà Nguyễn Thị Y Duyên, chuyên gia của Unicef Việt Nam chia sẻ thông tin tại Hội thảo

Ths.BS. Vũ Công Nguyên - Phó viện trưởng, Viện Dân số, Sức khỏe và Phát triển thông tin thêm: Trên thế giới, trầm cảm là tình trạng bệnh khá phổ biến. Các nước càng phát triển, tỷ lệ càng cao. Tại Mỹ, có khoảng 40 triệu người trưởng thành (>18 tuổi) có mắc trầm cảm, khoảng 18.1% mỗi năm. Trầm cảm nặng có thể dẫn đến tự tử, tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề.

Tại Việt Nam, chưa có điều tra mẫu đại diện quốc gia, nhưng số liệu từ các nghiên cứu điều tra cắt ngang nhỏ làm tại nhiều địa bàn, nhiều nhóm dân cư cho thấy tỷ lệ trầm cảm tại Việt Nam khoảng từ 8%-15% với các mức độ trầm cảm khác nhau khi sử dụng các thang bảng đánh giá khác nhau (11 loại forms sàng lọc khác khau).

Ths.BS. Vũ Công Nguyên cho biết, tại Việt Nam, để đào tạo đội nghũ cán bộ CTXH và bệnh trầm cảm, Cục BTXH, Đại học SFU (Canada) và Viện PHAD với sự tài trợ của GCC Canada đã tiến hành thử nghiệm mô hình Kết hợp CTXH và Y tế trong quản lý trầm cảm tại cộng đồng. Bắt đầu từ Thanh Hóa, Bến Tre (2015) và hiện mở rộng tại 8 tỉnh.

Mô hình kết hợp CTXH – YT trong quản lý trầm cảm tại cộng đồng là mô hình Việt hóa từ quy trinh và phác đồ Tự quản lý trầm cảm sử dụng sổ tay Kỹ năng Quản lý trầm cảm, do các Gs, Bs đầu ngành về trầm cảm của Canana, Đại học SFU phát triển và áp dụng rộng rãi tại Canada từ nhiều năm nay. Dự án đang triển khai tại 32 xã và đang trong giai đoạn so sánh kết quả điều trị với nhóm chứng, sau đó sẽ tiến hành can thiệp tại tất cả các xã.

Ông Phạm Quang Thịnh-  Giám đốc Trung tâm Chăm sóc và Nuôi dưỡng người tâm thần Hà Nội cho biết: với 03 Trung tâm thuộc Sở LĐTB&XH Hà Nội, hiện đang thực hiện quản lý, chăm sóc, nuôi dưỡng và phục hồi chức năng cho gần 900 người tâm thần phân liệt, cùng với khoảng 200 người đang được chăm sóc dịch vụ tại các cơ sở tư, như vậy mới chỉ đáp ứng được khoảng 12% nhu cầu thực tế trên địa bàn thành phố. Công tác xã hội trong chăm sóc sức khỏe tâm thần cho bệnh nhân tại các cơ sở đa phần thiên về thực hiện các chế độ hỗ trợ của nhà nước để duy trì chăm sóc, nuôi dưỡng, chưa có các phương pháp trợ giúp hiệu quả, phù hợp với thực tế để phục hồi chức năng cho bệnh nhân.

Chia sẻ kinh nghiệm về công tác tuyên truyền về nghề CTXH trên Báo Thái Nguyên, nhà báo Đỗ Thị Thìn, Tổng Biên tập Báo Thái Nguyên cho biết: Báo Thái Nguyên luôn coi trọng công tác truyền thông, tuyên truyền về CTXH, tuyên truyền về phát triển nghề CTXH nói chung và nghề CTXH đối với người có sức khỏe tâm thần nói riêng. Trung bình, mỗi năm, tòa soạn có gần 100 tác phẩm về đề tài này đăng tải trên Báo Thái Nguyên in và Báo Thái Nguyên điện tử.

Nhà báo Đỗ Thị Thìn chia sẻ tại Hội thảo

Để thực hiện được kết quả trên, Báo Thái Nguyên đã bám sát chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách của Nhà nước về CTXH; bám sát những hoạt động của các địa phương, cơ sở trong tỉnh để tuyên truyền giúp cho công chúng có thêm kiến thức về CTXH và nghề CTXH. Các sự kiện lớn hàng năm về CTXH hoặc liên quan đến CTXH như: Ngày Công tác xã hội 25-3; Ngày Quốc tế thiếu nhi 1-6; Ngày Quốc tế Người cao tuổi 1-10; Ngày Khuyết tật Việt Nam 18-4… đã được Báo quan tâm, tuyên truyền cả trước, trong và sau sự kiện. Qua đó, đã giúp cho hàng triệu độc giả của Báo Thái Nguyên tiếp cận với những thông tin mới về CTXH và nghề CTXH.

Trên Báo Điện tử, ngoài những bài viết từ nguồn báo giấy, chúng tôi đã thực hiện nhiều tác phẩm báo chí đa phương tiện độc lập xuất bản riêng trên Internet. Nhiều phóng sự truyền hình về CTXH và nghề CTXH được đăng tải trên Báo Điện tử thời gian qua đã không chỉ cung cấp thông tin mà còn cung cấp hình ảnh trực quan, âm thanh trung thực tại hiện trường giúp cho độc giả dễ dàng tiếp cận thông tin.

Chia sẻ về kỹ năng truyền thông giáo dục SKTT, TS. Trần Bá Dung nhấn mạnh, nhà báo viết về lĩnh vực này cần nhận thức đúng về GDSK và SKTT. Cần tìm hiểu hoàn cảnh riêng của họ và chọn các hành động bảo vệ, giúp đỡ, tăng cường SK phù hợp; hướng tới, tác động tới cộng đồng là chính.

TS. Trần Bá Dung chia sẻ tại Hội thảo

CSSKTT là một quá trình cần tiến hành thường xuyên, liên tục, lâu dài bằng nhiều biện pháp khác nhau chứ không phải một lần là xong. Khi viết bài, đưa hình ảnh, chú ý không gây tổn thương về tình cảm, tinh thần. Sử dụng nhiều chuyên mục, nhiều thể loại; nhiều hình ảnh, tranh vẽ để công chúng dễ hiểu, dễ thực hiện. Cần chú ý phản ánh những cách làm hay, kinh nghiệm tốt, những tấm gương tiêu biểu trong cộng đồng. Đặc biệt cần nêu gương những cá nhân, tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp quan tâm công tác này... lay động lòng người, tạo hiệu ứng xã hội ủng hộ. Lấy tấm gương chính các bệnh nhân, các gia đình, các cộng đồng, doanh nghiệp quan tâm giúp đỡ... để thuyết phục, kêu gọi mọi người dân và XH tham gia chăm sóc SKTT.

TS. Trần Bá Dung cũng lưu ý một số vấn đề đạo đức nghề nghiệp như vì cạnh tranh thông tin, “giật gân”, câu view, nên đưa tin tức chưa được kiểm chứng hoặc chưa có sự đồng thuận của gia đình, của các nhà chuyên môn, gây hoang mang cho người tiếp nhận; sao nhãng nội dung. Nhiều phóng viên ngại chấp nhận khó khăn, thiếu hứng thú với đề tài này.

TS. Trần Bá Dung cũng hy vọng trong những Giải báo chí quốc gia những năm tiếp theo sẽ có những tác phẩm báo chí hay, đoạt giải về lĩnh vực này.