Lao động trẻ em và người chưa thành niên lao động trái quy định của pháp luật hay còn gọi là "Trẻ em lao động trái quy định của pháp luật": Là tình trạng trẻ em và người chưa thành niên làm các công việc trái quy định của pháp luật về lao động, cản trở hoặc tác động tiêu cực đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách và sự phát triển toàn diện của trẻ em. Ngoại trừ trẻ em và người chưa thành niên làm công việc nội trợ của hộ gia đình hoặc công việc vặt ở nhà trường hoặc làm công việc nông nghiệp không năng nhọc, độc hại, nguy hiểm ở những cơ sở gia đình/cơ sở quy mô nhỏ, không thường xuyên sử dụng người lao động làm công ăn lương, sản xuất cho thị trường địa phương.

Thời gian qua, tỉnh Đắk Lắk đã triển khai nhiều giải pháp để bảo vệ, chăm sóc trẻ em. Tuy nhiên, tình trạng trẻ em lao động trái pháp luật cũng tồn tại những hạn chế nhất định. Đặc biệt là tình trạng lao động trẻ em, trẻ em có nguy cơ trở thành lao động trẻ em và tội phạm mua bán trẻ em vì mục đích bóc lột sức lao động ở một số nơi trên địa bàn tỉnh.

Theo thống kê, trong 5 năm (2016 – 2020), tỉnh Đắk Lắk có 701 trẻ em đi lao động xa gia đình, làm nghề may mặc ở thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Bình Dương. Các huyện có số trẻ đi lao động trái pháp luật nhiều như: Krông Bông, Lắk, Cư M’Gar, Ea Kar. Điều đáng nói là số trẻ này do chưa đến độ tuổi lao động, phần lớn đi làm không có hợp đồng lao động, làm việc vất vả...

Chính vì vậy, để tiếp tục nâng cao nhận thức, năng lực và trách nhiệm của chính quyền các cấp, các ngành, các tổ chức có liên quan, người sử dụng lao động, cộng đồng, cha mẹ và trẻ em về chính sách, pháp luật về lao động chưa thành niên; thực hiện hiệu quả công tác phòng ngừa, giảm thiểu trẻ em lao động trái quy định của pháp luật, ngày 10/11/2021, UBND tỉnh Đắk Lắk ban hành Kế hoạch 11083/KH-UBND về thực hiện Chương trình phòng ngừa, giảm thiểu trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030.

Đắk Lắk phấn đấu 100% lao động trẻ em khi đã phát  được hỗ trợ, can thiệp kịp thời (ảnh minh họa)Về mục tiêu cụ thể, tỉnh phấn đấu 100% lao động trẻ em, trẻ em có nguy cơ trở thành lao động trẻ em và trẻ em bị mua bán vì mục đích bóc lột sức lao động khi đã phát hiện được hỗ trợ, can thiệp kịp thời, được quản lý, theo dõi. Trên 90% lao động trẻ em, trẻ em có nguy cơ trở thành lao động trẻ em được tiếp cận giáo dục phổ thông và đào tạo nghề phù hợp.

90% viên chức, người lao động trong các cơ sở giáo dục, 100% viên chức, người lao động trong các cơ sở nuôi dưỡng trẻ em, 70% cha mẹ, người chăm sóc trẻ em được cung cấp thông tin, kiến thức về phòng ngừa, giảm thiểu lao động trẻ em. 100% cán bộ, công chức, người lao động hệ thống chính trị cơ sở; 90% người sử dụng lao động được tiếp cận thông tin, kiến thức về phòng ngừa, giảm thiểu lao động trẻ em thông qua tự tìm hiểu và các hình thức truyền thông nhà nước, truyền thông xã hội; hiểu rõ và thực hiện tốt chính sách, pháp luật của Nhà nước về phòng ngừa lao động trẻ em...

Tổ chức tối thiểu 01 lớp tập huấn/năm cho 100% người làm công tác trẻ em cấp huyện, cấp xã, các cơ quan, tổ chức có liên quan đến vấn đề lao động trẻ em về kiến thức, kỹ năng quản lý, phòng ngừa, phát hiện, hỗ trợ, can thiệp, giảm thiểu lao động trẻ em. 100% hộ gia đình, doanh nghiệp đặc biệt doanh nghiệp vừa và nhỏ, hợp tác xã lĩnh vực có khả năng cao sử dụng lao động trẻ em (may mặc, lò gạch, cà phê, cao su, nông nghiệp) được tập huấn kiến thức, kỹ năng về phòng ngừa, phát hiện, hỗ trợ, can thiệp giảm thiểu lao động trẻ em.

Nhằm đạt được những mục tiêu trên, UBND tỉnh Đắk Lắk đã đề ra 6 nhiệm vụ và giải pháp cụ thể để thực hiện, trong đó có giải pháp: truyền thông, giáo dục, vận động xã hội nâng cao nhận thức, trách nhiệm về phòng ngừa, giảm thiểu lao động trẻ em; nâng cao năng lực của chính quyền các cấp, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, đặc biệt là người sử dụng lao động về phòng ngừa và giảm thiểu lao động trẻ em; tăng cường phòng ngừa, phát hiện và hỗ trợ, can thiệp lao động trẻ em và trẻ em có nguy cơ trở thành lao động trẻ em ở các cấp, các ngành đặc biệt là cấp cơ sở; đẩy mạnh các hoạt động phòng, chống tội phạm mua bán trẻ em vì mục đích bóc lột sức lao động và kịp thời xử lý các vụ việc liên quan đến lao động trẻ em…

Theo Kế hoạch, UBND tỉnh giao Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Đắk Lắk triển khai các nhiệm vụ, giải pháp phù hợp tình hình thực tế, đặc biệt ở địa bàn, ngành nghề có trẻ em tham gia lao động, lao động trẻ em hoặc có nguy cơ phát sinh lao động trẻ em. Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành có liên quan tham mưu UBND tỉnh có hình thức hỗ trợ phù hợp cho nhóm lao động trẻ em; chỉ đạo Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh hỗ trợ cho lao động trẻ em, cho trẻ em có nguy cơ trở thành lao động trẻ em theo quy định.

Đồng thời, tổ chức kiểm tra, thanh tra định kỳ, đột xuất việc chấp hành pháp luật, chính sách về phòng ngừa, giảm thiểu lao động trẻ em; xử lý nghiêm, kịp thời các trường hợp sử dụng lao động trẻ em trái quy định của pháp luật…