Là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, trong những năm tháng chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc huyện Bắc Yên (Sơn La) đã vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, hy sinh, mất mát để cùng các dân tộc trong tỉnh và cả nước tiến hành cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, từng bước xây dựng chủ nghĩa xã hội. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, nhân dân Bắc Yên tích cực tham gia dân công phục vụ chiến dịch, làm đường, chuyển lương thực, thực phẩm, tải thương, tải đạn cho bộ đội. Chỉ trong một tháng tham gia chiến dịch Tây Bắc, quân dân Bắc Yên đã phối hợp với bộ đội chủ lực quét sạch đồn bốt của thực dân Pháp và tay sai trên địa bàn huyện, Bắc Yên hoàn toàn giải phóng. Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, quân và dân Bắc Yên đã dũng cảm, kiên cường đánh trả quân thù, lập chiến công xuất sắc, bốn xã vùng cao tổ chức "tổ săn bắn máy bay", triển khai tổ chức hậu cần như: tải thương, cứu thương, túi thuốc phòng không luôn sẵn sàng phục vụ kháng chiến. Kết thúc cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại lần thứ nhất của đế quốc Mỹ, quân dân Bắc Yên và Phù Yên đã bắn rơi 13 chiếc máy bay địch. Công tác tuyển quân, chi viện cho chiến trường hằng năm được Đảng bộ lãnh đạo nhân dân thực hiện với tinh thần “tất cả cho tiền tuyến đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”. Trong hai năm 1967 - 1968, huyện đã động viên hơn 200 con em Bắc Yên gia nhập quân đội làm nhiệm vụ trong nước và sang chiến trường Lào giúp nước bạn bảo vệ đất nước.

Với những đóng góp to lớn trong công cuộc giải phóng dân tộc, Đảng bộ nhân dân và lực lượng vũ trang huyện Bắc yên được Đảng, nhà nước ghi nhận, trao tặng nhiều danh hiệu, phần thưởng cao quý, Danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân năm 2005, 02 Huân chương Lao động hạng Nhì, 01 Huân chương Lao động hạng Ba, 1.375 Huân, Huy chương kháng chiến các loại tặng tập thể, cá nhân có thành tích trong cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ; trong đó có 143 Huân chương Kháng chiến hạng Nhất, 16 mẹ được truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng.

Phát huy truyền thống cách mạng hào hùng của quê hương, những năm qua, cùng với việc tập trung phát triển kinh tế, xã hội, các cấp ủy Đảng, chính quyền huyện Bắc Yên luôn dành sự quan tâm, chăm lo cho đối tượng chính sách và người có công với cách mạng.

Toàn huyện có gần 2.000 người có công với cách mạng, trong đó có 81  người có công và thân nhân người có công hiện đang hưởng trợ cấp hàng tháng. Để nâng cao đời sống cho gia đình chính sách, người có công, huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn, các ban, ngành, cơ quan, đơn vị trên địa bàn thường xuyên tổ chức thăm hỏi, động viên và thực hiện đầy đủ chế độ ưu đãi đối thương binh nặng thể hiện sự quan tâm, trân trọng, ghi nhận công lao của người có công trong công cuộc bảo vệ, xây dựng đất nước đặc biệt trong các dịp lễ, tết, ngày Thương binh - Liệt sĩ 27/7; Chăm sóc, kiểm tra sức khỏe, điều trị kịp thời cho thương binh, bệnh binh khi ốm đau đồng thời thực hiện điều dưỡng phục hồi sức khỏe theo quy định; Thực hiện hỗ trợ sửa chữa nhà ở cho thương binh, bệnh binh, tạo việc làm; Ưu tiên trong việc giải quyết việc làm cho con của thương binh, bệnh binh, người có công; giải quyết kịp thời chế độ ưu đãi trong giáo dục đào tạo cho con thương binh, bệnh binh đang theo học tại các cơ sở giáo dục, các trường chuyên nghiệp. Đến nay, cơ bản các gia đình người có công có mức sống bằng và trên trung bình của dân cư tại địa bàn nơi cư trú; 100% xã, thị trấn trong huyện được công nhận làm tốt công tác “Đền ơn đáp nghĩa”.

Từ năm 2017-2022, huyện đã nỗ lực thực hiện tốt chính sách đối với người có công với cách mạng và thân nhân liệt sỹ, kịp thời chi trả tiền trợ cấp hàng tháng với số tiền trên 10 tỷ đồng; Hỗ trợ xây mới và sửa chữa 134 nhà ở cho gia đình người có công có hoàn cảnh khó khăn; Tổ chức thăm hỏi tặng quà nhân các dịp lễ, Tết đối với người có công với cách mạng và thân nhân người có công với cách mạng với số tiền 500 triệu đồng; Thực hiện chế độ điều dưỡng tại nhà và điều dưỡng tập trung, trang cấp dụng cụ chỉnh hình với số tiền trên 200 triệu đồng; Giải quyết chế độ mai táng phí, trợ cấp thờ cúng liệt sỹ; hỗ trợ do bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 cho người có công và thân nhân người có công trên 2,5 tỷ đồng; Phối hợp với Bảo hiểm Xã hội huyện cấp 287 lượt thẻ bảo hiểm y tế cho đối tượng người có công, với số tiền trên 210 triệu đồng…

Cùng với việc thực hiện chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước, toàn thể nhân dân, các cơ quan, doanh nghiệp trên địa bàn huyện Bắc Yên đã thực hiện phong trào sâu rộng với các chương trình tri ân thể hiện lòng biết ơn như: Ung hộ Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”, sổ tiết kiệm tình nghĩa, ngày công lao động và các hoạt động chăm sóc thân nhân liệt sĩ. Các phong trào đã phát huy cao độ sức mạnh tổng hợp của cộng đồng, góp phần ổn định và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần người có công. Trong 5 năm qua, huyện vận động được gần 268 triệu đồng ủng hộ Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”, qua đó, hỗ trợ người có công sửa chữa nhà ở, chỉnh trang nghĩa trang liệt sĩ, tổ chức thăm hỏi, tặng quà người có công với cách mạng và thân nhân của người có công; thăm hỏi người có công ốm đau với số tiền gần 200 triệu đồng, tặng 05 sổ tiết kiệm cho 05 người có công có hoàn cảnh khó khăn với số tiền 25 triệu đồng. Qua đó góp phần cải thiện, nâng cao đời sống và tinh thần cho gia đình chính sách và người có công với cách mạng, các công trình ghi công liệt sĩ được tu sửa trang nghiêm, tôn kính.

Công tác tu bổ, sửa chữa, tôn tạo nghĩa trang liệt sỹ, bia, đài tưởng niệm liệt sĩ cũng được quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân, các cơ quan đơn vị đến thăm viếng. Hiện nay, Nghĩa trang liệt sỹ huyện đang được Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội quan tâm sửa chữa, nâng cấp với kinh phí trên 10 tỷ đồng.

Vào các dịp lễ, tết, Ngày Thương binh - Liệt sỹ 27/7, cùng với việc chuyển đầy đủ, kịp thời các phần quà của Chủ tịch nước đến người có công và các đối tượng chính sách, các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể trong huyện đã tổ chức thăm hỏi, động viên, tặng quà, sửa chữa, làm nhà tình nghĩa cho các đối tượng chính sách; tu bổ nghĩa trang liệt sỹ, nhà bia tưởng niệm ghi danh các Anh hùng liệt sỹ. Ngoài ra, các cơ quan, đơn vị, đoàn thể, doanh nghiệp trên địa bàn nhận đỡ đầu, hỗ trợ, tặng sổ tiết kiệm các gia đình chính sách.

Nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947-27/7/2022) vừa qua, huyện đã tổ chức nhiều hoạt  động ý nghĩa, thiết thực tri ân các anh hùng liệt sỹ, thương bệnh binh, người có công, như: Lãnh đạo huyện cùng các ban, ngành, đoàn thể đã đặt vòng hoa, thắp hương tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ tại Nghĩa trang Liệt sĩ huyện; Tổ chức gặp mặt, tặng quà người có công tiêu biểu; Huyện đoàn Bắc Yên đã tổ chức lễ báo công và thắp nến tri ân các anh hùng liệt sỹ vào đêm 24/7…

Sự quan tâm, chăm sóc đối với người có công và các gia đình chính sách trong thời gian qua của huyện Bắc Yên đã thể hiện sự biết ơn đối với các thế hệ cha anh đã hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc; góp phần xoa dịu những đau thương, mất mát của các thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, các gia đình chính sách, giúp họ vươn lên trong cuộc sống./.