Tội phạm mua bán người thường xuất hiện chủ yếu tại địa bàn các huyện vùng cao, vùng đồng bào dân tộc Mông sinh sống (các huyện Mù Cang Chải, Trạm Tấu, Văn Chấn, Văn Yên). Đối tượng phạm tội thường là người dân tộc Mông ở địa phương, câu kết với các đối tượng ở các tỉnh lân cận như Lào Cai, Lai Châu hoặc thông qua người quen đang làm ăn sinh sống ở các tỉnh biên giới và ở bên Trung Quốc để phạm tội.

Một buổi tuyên truyền về những cách phòng, chống tệ nạn mua bán người cho đồng bào dân tộc của các chiến sĩ, bộ đội biên phòng

Tội phạm mua bán người thường sử dụng phương thức, thủ đoạn lợi dụng phong tục tập quán của người dân, làm quen qua điện thoại, qua mạng xã hội hoặc hứa hẹn, đưa đi làm các công việc nhàn hạ với mức thu nhập cao, lấy chồng người Trung Quốc với viễn cảnh một cuộc sống sung sướng, khá giả hoặc giả vờ yêu rồi đưa về gia đình chơi để lừa bán ra nước ngoài, ép làm gái mại dâm hoặc bán đi làm vợ bất hợp pháp. Chính vì vậy, nạn nhân bị mua bán thường là những trẻ em gái và phụ nữ người dân tộc Mông do nhẹ dạ, cả tin, trình độ dân trí hạn chế, hoàn cảnh gia đình éo le, kinh tế khó khăn, không có việc làm.

Trong giai đoạn 2016 - 2020, Công an tỉnh Yên Bái đã chủ động xây dựng các giải pháp cụ thể, tăng cường biện pháp phòng ngừa xã hội, phòng ngừa nghiệp vụ, xác lập chuyên án đấu tranh triệt phá nhiều tổ chức, đường dây tội phạm mua bán người ra nước ngoài, khẩn trương điều tra xác minh làm rõ các vụ án để sớm đưa ra xét xử nghiêm minh trước pháp luật.

Từ năm 2016 đến tháng 6/2019, đã phát hiện, điều tra khám phá 16 vụ, 42 đối tượng có hành vi mua bán người, mua bán trẻ em. Tiến hành khởi tố điều tra 16 vụ, 40 bị can phạm tội mua bán người và mua bán trẻ em, 2 bị can phạm tội không tố giác tội phạm, với 31 nạn nhân bị mua bán. Kết quả xử lý, giải quyết: Kết luận điều tra chuyển Viện kiểm sát đề nghị truy tố 13 vụ, 34 bị can; Các vụ án tiến hành điều tra xác minh và xử lý giải quyết đều đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng quy định của pháp luật, không bỏ lọt tội phạm, không làm oan người vô tội. Thực hiện tốt công tác tiếp nhận, xử lý, giải quyết tin báo, tố giác tội phạm mua bán người; tiếp nhận, xử lý, giải quyết 07 tố giác tội phạm mua bán người; khởi tố 05 vụ, 11 bị can phạm tội mua bán người, xử lý theo luật định.

Tổ chức xác minh theo yêu cầu của Cục nghiệp vụ - Bộ Công an và Công an các tỉnh biên giới đối với 489 trường hợp công dân tỉnh Yên Bái xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc bị Công an Trung Quốc trao trả và đẩy đuổi về nước. Tiến hành tiếp xúc, gọi hỏi lấy lời khai 788 trường hợp xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm thuê trở về địa phương. Kết quả chưa phát hiện trường hợp nào nghi vấn liên quan đến an ninh quốc gia và mua bán người, tuy nhiên đã xác định việc hình thành đường dây môi giới, dẫn dắt đưa người địa phương xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm thuê, tiềm ẩn nguy cơ mua bán người. Công an tỉnh đã khởi tố 02 vụ án, 02 bị can vể tội tổ chức người khác trốn đi nước ngoài trái phép và xử lý theo quy định.

Quá trình thực hiện công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm mua bán người, Công an tỉnh Yên Bái đã thường xuyên trao đổi, phối hợp với C45 Bộ Công an, Công an và Bộ đội Biên phòng các tỉnh có đường biên giới với nước ngoài để tiến hành điều tra, xác minh các vụ án, giải cứu các nạn nhân cũng như truy bắt các đối tượng phạm tội đang ở nước ngoài (chủ yếu là Trung Quốc). Cụ thể từ năm 2016 đến nay đã phối hợp giải cứu 11 phụ nữ, trẻ em là nạn nhân bị mua bán trở về phục cho việc điều tra mở án, bắt giữ 2 đối tượng truy nã phạm tội mua bán người lẩn trốn ở Trung Quốc lâu năm về xử lý theo luật định.

Thường xuyên tổ chức tốt các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm mua bán người qua biên giới (đặc biệt là tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc) theo kế hoạch và chỉ đạo của Bộ Công an. Tiến hành điều tra, khảo sát nắm tình hình, xác định tuyến, địa bàn trọng điểm, dựng sơ đồ đường dây, đối tượng nổi, nhất là đối tượng chủ mưu cầm đầu, kịp thời xây dựng kế hoạch, áp dụng các biện pháp nghiệp vụ, tập trung lực lượng điều tra, bóc gỡ, xử lý triệt để các đường dây, vụ án mua bán người.

Quá trình đấu tranh phòng chống tội phạm mua bán người trên địa bàn tỉnh Yên Bái được các cấp, các ngành quan tâm chỉ đạo, chủ động và tích cực xây dựng kế hoạch, đề ra các giải pháp cụ thể để thực hiện đồng bộ, hiệu quả. Công tác tuyên truyền phòng chống tội phạm mua bán người được duy trì thường xuyên; nội dung hình thức đã có sự đổi mới, chiều sâu, đi vào trọng tâm, trọng điểm, giúp người dân nâng cao kiến thức pháp luật, đặc biệt là các văn bản luật pháp liên quan đến phòng, chống mua bán người; công tác đấu tranh phòng chống tội phạm mua bán người đã đạt được kết quả khả quan, nhiều đường dây, vụ án được khám phá, điều tra xác minh làm rõ và xét xử nghiêm minh trước pháp luật…