Theo Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, từ năm 2016 đến nay, tỉnh Tuyên Quang có 21.009 hộ bị thu hồi đất (gồm tổng số hộ bị thu hồi đất, số hộ bị thu hồi đất nông nghiệp, số hộ bị thu hồi đất ở kết hợp kinh doanh, dịch vụ) và 24.423 lao động bị thu hồi đất (gồm tổng số lao động bị thu hồi đất, số lao động bị thu hồi đất nông nghiệp, số lao động bị thu hồi đất ở kết hợp kinh doanh, dịch vụ). 

Thực tế, con số  về lao động bị thu hồi đất này cũng chưa đầy đủ do các huyện Na Hang, Chiêm Hoá không phân tích về số lao động bị thu hồi đất (chỉ phân tích theo số hộ). Huyện Hàm Yên chưa có báo cáo.

Xác định vấn đề bố trí đời sống, việc làm ổn định cho các hộ dân bị thu hồi đất  có ý nghĩa quan trọng, những năm qua, tỉnh Tuyên Quang đã chỉ đạo UBND các huyện,  Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn chủ động xác nhận danh sách khi người lao động bị thu hồi đất nông nghiệp để người lao động đều được hưởng chính sách hỗ trợ đào tạo nghề và tìm kiếm việc làm.

Từ năm 2016 đến nay, 16.084 lao động bị thu hồi đất của tỉnh được hỗ trợ đào tạo nghề, 13.351 lao động được tư vấn, định hướng nghề nghiệp và giới thiệu việc làm tại các Trung tâm dịch vụ việc làm.

Theo đánh giá, chính sách hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm khi người lao động bị thu hồi đất được các hộ gia đình, cá nhân đồng tình, ủng chấp hành thực hiện nghiêm túc; các cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện thực hiện chính sách hỗ trợ đền bù đảm bảo đúng đối tượng theo quy định của pháp luật; người lao động trong các hộ gia đình bị thu hồi đất đa số tự chủ động công việc, chủ động chuyển đổi nghề phù hợp với điều kiện kinh tế của gia đình. Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn chủ động xác nhận danh sách khi người lao động bị thu hồi đất nông nghiệp, để người lao động đều được hưởng chính sách hỗ trợ đào tạo nghề và tìm kiếm việc làm.

Chính sách hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm khi người lao động bị thu hồi đất được thực hiện thông qua hình thức hỗ trợ bằng tiền theo quy định tại Điều 13 Quy định ban hành kèm theo Quyết định số 06/2015/QĐ-UBND ngày 16/4/2015 của Ủy ban nhân dân tỉnh Tuyên Quang.

Theo báo cáo của các địa phương, 100% người lao động bị thu hồi đất  nhận tiền mặt trong phương án hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm.

Việc lập và tổ chức thực hiện phương án đào tạo, chuyển đổi nghề, hỗ trợ tìm kiếm việc làm cho người lao động bị thu hồi đất theo hình thức hỗ trợ bằng tiền mặt cho thấy nhiều lao động sau khi nhận tiền hỗ trợ đã không tham gia đào tạo nghề và tìm kiếm, tạo việc làm bền vững làm giảm hiệu quả của chính sách đào tạo nghề và giải quyết việc làm trong dài hạn.

Người lao động bị thu hồi đất chưa nhận thức đúng về việc tham gia đào tạo nghề và chính sách hỗ trợ đào tạo nghề theo các trình độ (cao đẳng, trung cấp, sơ cấp) bằng số tiền được hỗ trợ dẫn đến việc chuyển đổi nghề nghiệp không bền vững trong khi đã sử dụng hết kinh phí hỗ trợ đào tạo nghề và chuyển đổi việc làm vào các mục đích khác như tiêu dùng cá nhân, gia đình.

Chính vì vậy, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội Tuyên Quang đề nghị  Ủy ban nhân dân huyện, thành phố tiếp tục chỉ đạo quán triệt, thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức của người lao động bị thu hồi đất trong lựa chọn, thực hiện chính sách hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm.

Hằng năm, tổng hợp, đánh giá tình hình thực hiện chính sách hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất; kịp thời đề xuất, kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung chính sách hoặc giải pháp thực hiện hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người bị thu hồi đất nhằm đảm bảo hiệu quả thực thi chính sách trên địa bàn góp phần nâng cao tỷ lệ lao động qua đào tạo và giải quyết việc làm bền vững cho người lao động./.