Cùng dự có Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng; Thượng tướng Võ Minh Lương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam Châu Văn Minh; lãnh đạo một số Bộ, ngành Trung ương cùng các nhà khoa học, giám định viên các Viện nghiên cứu.

Tại buổi làm việc, báo cáo kết quả công tác giám định gen, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ, Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Nguyễn Bá Hoan, cho biết: Thực hiện Quyết định số 150/QĐ-TTg ngày 14/1/2013 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; Quyết định số 1227/QĐ-TTg ngày 20/7/2013 của Thủ tướng Chính phủ thành lập Ban Chỉ đạo cấp Nhà nước về xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin để giúp Thủ tướng Chính phủ thực hiện Quyết định số 150/QĐ-TTg (Ban Chỉ đạo 150), nhiều năm qua, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và các cơ quan chức năng, cơ quan chuyên môn, các chuyên gia trong và ngoài nước, nghiên cứu tiếp nhận và khai thác kết quả công tác giải mã ký hiệu, phiên hiệu đơn vị quân đội trong chiến tranh để xác định địa điểm nơi liệt sĩ hy sinh, phục vụ công tác xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Thủ tướng Phạm Minh Chính xúc động khi cầm trên tay bức ảnh mẹ Việt Nam anh hùng Hoàng Thị Lự (110 tuổi)Trong giai đoạn 2013 - 2020, Ban Chỉ đạo 150 và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã chọn 7 đơn vị cung cấp dịch vụ giám định ADN xác định thông tin hài cốt liệt sĩ. Đến thời điểm hiện tại, có 5 đơn vị đang tiếp tục thực hiện giám định ADN.

Tổng số mẫu đã nhận tính đến ngày 31/12/2021 là trên 41.000 mẫu. Kết quả phân tích, so sánh, đối chiếu ADN giữa mẫu hài cốt liệt sĩ và mẫu thân nhân liệt sĩ đã xác định danh tính đối với gần 1.400 hài cốt liệt sĩ, báo tin cho thân nhân, chỉnh sửa thông tin ghi trên bia mộ liệt sĩ. Kết quả giám định ADN được lưu trữ tại Trung tâm lưu trữ ADN hài cốt liệt sĩ và thân nhân liệt sĩ phục vụ công tác xác định danh tính hài cốt liệt sĩ...

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, chia sẻ: Đảng, Nhà nước và ngành Lao động – Thương binh và Xã hội rất quan tâm, trăn trở vấn đề giám định ADN, xác định danh tính hài cốt liệt sĩ. Chính vì vậy, sau mỗi lần có kết quả giám định AND và trao cho thân nhân liệt sĩ, ai nấy cũng mang nỗi xúc động khó diễn tả, bởi các anh hùng liệt sĩ hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ, sau mấy chục năm đã được về với gia đình, dòng họ và người thân.

 Bộ trưởng Đào Ngọc Dung rất quan tâm và trăn trở vấn đề giám định ADNTừ những khó khăn trong việc xác định danh tính hài cốt liệt sĩ, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đề xuất với Thủ tướng Phạm Minh Chính phương án đẩy nhanh việc khai quật những khu vực có khả năng tìm được hài cốt liệt sĩ.

“Cần sớm lấy mẫu phẩm của thân nhân để lưu trữ khi tìm được hài cốt liệt sĩ. Từ kinh nghiệm trao đổi với các chuyên gia quốc tế, các chuyên gia cho rằng cần lưu trữ, bảo quản tốt các mẫu phẩm của liệt sĩ để sau này khoa học kỹ thuật có thể giải mã được” - Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, đề xuất.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đề nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Quốc phòng sớm ban hành quy trình xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, làm cơ sở để triển khai thực hiện giám định ADN theo quy trình thống nhất. Đồng thời, cho phép Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội nghiên cứu các giải pháp thực hiện đầu tư xây dựng, nâng cấp nhằm liên thông, tích hợp đồng bộ cơ sở dữ liệu về liệt sĩ; kết nối, liên thông với cơ sở dữ liệu về liệt sĩ do Bộ Quốc phòng quản lý để hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia về liệt sĩ; tiếp tục triển khai các giải pháp nâng cao năng lực giám định ADN trong thời gian tới.

Tại buổi làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính xúc động khi cầm trên tay bức ảnh Mẹ Việt Nam anh hùng Hoàng Thị Lự, 110 tuổi, ở huyện Đô Lương (tỉnh Nghệ An) tóc bạc trắng, ngồi trên giường khóc nức nở ôm hài cốt của con đã hy sinh 51 năm trước, nay mới được tìm thấy.

"Mẹ đã khóc trong hạnh phúc tìm thấy một người con nhưng vẫn hỏi sao không đưa luôn người con thứ 2 của mẹ cũng đã hy sinh về? Hai con trai của mẹ hy sinh cách nhau chỉ có 2 ngày. Rồi mẹ đã ra đi khi không còn chờ tìm được phần mộ hoặc hài cốt người con thứ 2. Mẹ mang theo cả câu hỏi chưa có câu trả lời về đất mẹ mà ám ảnh tất cả chúng ta” - Thủ tướng Phạm Minh Chính, chia sẻ.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung tặng quà cho thân nhân gia đình liệt sĩThủ tướng Phạm Minh Chính, bày tỏ: Có lẽ nỗi đau, mất mát lớn với nhiều gia đình trải qua chiến tranh là nhận được thông tin con qua giấy báo tử. Nhiều gia đình vẫn ngày đêm mòn mỏi lấy những thông tin trên tờ giấy đã bạc màu, chữ đã mờ để đi nhờ tìm thông tin, giải mã với hy vọng tìm thấy người thân.

Thủ tướng Phạm Minh Chính, trăn trở: Chiến tranh đã lùi xa nhưng hàng trăm nghìn liệt sĩ chưa xác định được thông tin vẫn là hàng trăm nghìn nỗi đau, trăn trở với những người còn sống. Biết bao người mẹ, người cha, anh, em, họ hàng tâm nguyện tìm được người thân hy sinh trong chiến tranh. Những người vợ đi tìm chồng, con đi tìm cha đến mỏi mòn. Hàng triệu liệt sĩ đã ngã xuống vì nền độc lập của dân tộc. Hàng triệu triệu ước mơ tuổi trẻ, những lời hẹn ước ngày trở về… nằm lại nơi đất mẹ. Lần chia tay ra trận cũng là lần gặp cuối cùng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tặng quà 3 đơn vị giám định ADNTại buổi làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng và những kết quả đạt được của các Bộ, ngành, cơ quan, địa phương trong việc thực hiện Đề án xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, nhất là các cán bộ, nhà khoa học, nhân viên Trung tâm giám định ADN.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã gửi lời cảm ơn, tri ân đến các tổ chức và cá nhân vì sự tận tâm và trách nhiệm với gia đình của những người đã hy sinh vẻ vang cho Tổ quốc. Sự mất mát và hy sinh đó không có gì bù đắp được và chúng ta cần cố gắng hơn nữa để xoa dịu nỗi đau chiến tranh" -, cho biết.

Thời gia tới, chúng ta cần tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác người có công với cách mạng. Trong đó có nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin; tiếp tục đẩy mạnh công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ” - Thủ tướng Phạm Minh Chính, đề nghị.

Nhân dịp này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Bộ trưởng Dào Ngọc Dung, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng đaz trao kết quả giám định ADN cho 12 gia đình liệt sĩ; trao sổ tiết kiệm trị giá 10 triệu đồng/sổ và quà tặng các gia đình liệt sĩ; tặng quà cho 3 đơn vị giám định ADN.

Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ tấm lòng tri ân tới thân nhân gia đình liệt sĩThay mặt thân nhân 12 gia đình liệt sĩ, ông Hoàng Đức Cật, em trai liệt sĩ Hoàng Chí Bền (quê Lâm Thương, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái) xúc động: Sau bao nhiêu năm mong ngóng, chờ đợi, cuối cùng gia đình tôi cùng thân nhân các liệt sĩ có mặt ngày hôm nay đã tìm thấy đúng phần mộ người thân của mình.

Ông Hoàng Đức Cật, cho biết: Liệt sĩ Hoàng Chí Bền nhập ngũ tháng 8/1969, hy sinh tháng 6/2/1971. Năm 2012, gia đình biết được thông tin hài cốt của liệt sĩ Hoàng Chí Bền được an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ quốc tế Việt - Lào (huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An) nhưng không biết được chính xác là nằm ở ngôi mộ nào. Tháng 11/2012 gia đình đã nộp mẫu gen của ông Cật, sau đó mang đi giám định ADN và tìm được anh trai mình.