Phòng, chống xâm hại trẻ em ở Bến Tre: Kết quả đạt được và những giải pháp cần đẩy mạnh
(LĐXH)-Thời gian qua, các ngành, các cấp tỉnh Bến Tre đã tập trung thực hiện vận động các nguồn lực để hỗ trợ chăm lo cho trẻ em, tuy nhiên công tác phòng ngừa để bảo vệ trẻ em cũng còn hạn chế. Sự an toàn của trẻ em, nạn xâm hại tình dục đang diễn biến phức tạp. Trẻ em bị xâm hại tình dục có xu hướng gia tăng.
Theo thông tin của Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Bến Tre, trong 03 năm qua (2016-2018), toàn tỉnh Bến Tre đã xảy ra 75 trường hợp trẻ em bị xâm hại (Năm 2016 có 24 em, năm 2017 có 19 em, năm 2018 có 32 em bị xâm hại), trong đó: bị xâm hại tình dục là 71 em, bị gây thương tích 04 em. Các em là nạn nhân ở lứa tuổi từ 6 đến dưới 16 tuổi (có 01 trường hợp dưới 6 tuổi). Đối tượng xâm hại các em là những người hàng xóm, bạn bè của trẻ, bạn bè của anh trai, bạn nhậu của cha, cha dượng, ông nội ghẻ. Tuy nhiên, thời gian gần đây đã xảy ra vụ xâm hại tình dục trẻ em có tính chất loạn luân, cha hiếp dâm con ruột đã gióng lên hồi chuông cảnh báo, cho thấy sự suy thoái nghiêm trọng về đạo đức của đối tượng thực hiện hành vi phạm tội, gây bức xúc trong nhân dân.
Đa số đối tượng thực hiện hành vi xâm hại trẻ em có trình độ văn hóa thấp, thiếu hiểu biết về pháp luật, không có nghề nghiệp hoặc làm nghề tự do, đa số có mối quan hệ quen biết với các em hoặc gia đình, hoặc là người ở cùng địa phương. Do do đó, các đối tượng thường nắm bắt được quy luật sinh hoạt, đi lại của gia đình và các em, dễ dàng tiếp cận, lợi dụng sự ngây thơ, thiếu hiểu biết của các em để thực hiện hành vi phạm tội. Ngoài ra, cũng còn rất nhiều trường hợp do trẻ em quan hệ yêu đương với nhau, tự nguyện thực hiện hành vi giao cấu. Về hoàn cảnh gia đình: Một bộ phận cha, mẹ, người thân trong gia đình thờ ơ, thiếu trách nhiệm; lo làm ăn phát triển kinh tế, chưa quan tâm thường xuyên trong việc quản lý và giáo dục con cái, nhất là vấn đề phát triển tâm, sinh lý của các em. Một số gia đình có hoàn cảnh đặc biệt như cha mẹ ly hôn, sống với mẹ kế hoặc cha dượng, các trường hợp không còn cha mẹ phải sống với ông bà… những trẻ em này thường bị tổn thương, khiếm khuyết về tâm lý, dễ mặc cảm, tự ti, thiếu điều kiện học tập, vui chơi, thiếu sự quản lý, giáo dục dẫn đến mất phương hướng khi hành động, dễ bị lôi kéo dụ dỗ, bị xâm hại.
Khi vụ việc xâm hại trẻ em xảy ra, lực lượng công an toàn tỉnh đã tích cực tham mưu, phối hợp các ban, ngành, đoàn thể tiếp nhận và xử lý nghiêm các hành vi xâm hại tình dục trẻ em. Bằng các biện pháp nghiệm vụ, lực lượng Công an đã tiếp cận đối tượng vi phạm và can thiệp sớm đối với các trường hợp xâm hại tình dục trẻ em. Đồng thời, Công an tỉnh trực tiếp chỉ đạo một số vụ việc xâm hại tình dục trẻ em có nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình điều tra. Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh thường xuyên thực hiện và phối hợp với các cơ quan, các tổ chức trong các hoạt động tư vấn, hòa giải, tố tụng, đại diện ngoài tố tụng nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho trẻ em. Căn cứ vào tính chất, nội dung của từng vụ án xâm hại trẻ em, các Hội đồng xét xử đã lồng ghép để phổ biến các quy định pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em ngay tại phiên tòa; phối hợp với các cơ quan truyền thông tuyên truyền về kết quả xét xử; góp phần tích cực vào việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và nâng cao ý thức phòng, chống tội phạm nói chung và tội phạm xâm hại trẻ em nói riêng trong nhân dân. Viện kiểm sát nhân dân tỉnh đã chỉ đạo toàn ngành kiểm sát tăng cường công tác kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác tin báo về tội phạm, kịp thời xử lý nghiêm các vụ xâm hại trẻ em, phối hợp với các cơ quan rà soát hồ sơ, vụ việc xâm hại trẻ em đã tiếp nhận để xử lý dứt điểm.
Bên cạnh việc giải quyết các vụ xâm hại tình dục trẻ em nói trên, các cơ quan chức năng đã chủ động vào cuộc, kịp thời chỉ đạo và phối hợp thực hiện các biện pháp chuyên môn, nghiệp vụ để hỗ trợ, can thiệp đối với trẻ em là nạn nhân cũng như xử lý hành vi xâm hại trẻ em theo quy định của pháp luật, bảo đảm quyền và lợi ích tốt nhất của trẻ em. Các trường hợp trẻ em bị xâm hại tình dục được các địa phương lập hồ sơ quản lý, theo dõi và thực hiện hỗ trợ, can thiệp theo quy định của Nghị định số 56/2017/NĐ-CP của Chính phủ. Trẻ em bị xâm hại được hỗ trợ, can thiệp, được cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, trợ giúp xã hội, hỗ trợ giáo dục, hỗ trợ sử dụng các dịch vụ trợ giúp pháp lý, tư vấn, trị liệu tâm lý và các dịch vụ bảo vệ trẻ em khác. Tuy nhiên, còn một số trường hợp vì uy tín, danh dự cá nhân và gia đình đã cam chịu, không dám tố cáo, không phối hợp để giải quyết sự việc.
Có thể nói, hiện nay xã hội nói chung và trẻ em nói riêng đứng trước nhiều cơ hội và thách thức: Cơ hội được khai thác, tiếp nhận thông tin và tri thức vô tận; thách thức của việc dễ bị ảnh hưởng của thông tin không lành mạnh và nhiều nguy cơ bị bóc lột, xâm hại trong thế giới công nghệ số. Trẻ em bị xâm hại là do một bộ phận không nhỏ phụ huynh chưa quản lý, trông coi tốt các em; các cơ quan, tổ chức xã hội chậm đổi mới trong công tác giáo dục nhất là chưa mạnh dạn trong việc giáo dục giới tính, những vấn đề có liên quan đến sự phát triển tâm, sinh lý của các em, trang bị cho các em những kỹ năng tự vệ trước đối tượng khi có hành vi xâm phạm xảy ra. Mặt khác, trẻ em bị ảnh hưởng của thông tin không lành mạnh và nhiều nguy cơ bị bóc lột, xâm hại trong thế giới công nghệ số. Một số đối tượng phạm tội có lối sống không lành mạnh từ các trang mạng xấu; ý thức giải quyết nhu cầu cá nhân bị lệch lạc, việc nắm và hiểu cũng như việc tuân thủ pháp luật chưa cao.
Chính vì vậy, trong thời gian tới, tỉnh Bến tre tiếp tục duy trì, phát triển hệ thống cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em kết nối với các dịch vụ công tác xã hội, bảo trợ xã hội, y tế, giáo dục và trợ giúp pháp lý nhằm đáp ứng việc bảo vệ trẻ em ở cả ba cấp độ (phòng ngừa, hỗ trợ, can thiệp). Bảo đảm việc tiếp nhận, xử lý kịp thời thông tin, thông báo, tố giác về bạo lực, xâm hại trẻ em. Phối hợp, xử lý thông tin kịp thời giữa địa phương với Tổng đài 111 trong việc xác minh, hỗ trợ, can thiệp các vụ việc bạo lực, xâm hại trẻ em. Kiên quyết xử lý nghiêm người có hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em, vi phạm quyền trẻ em và người thực hiện không đầy đủ trách nhiệm bảo vệ trẻ em.
Cùng với đó, tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, hướng dẫn thành viên gia đình kiến thức, kỹ năng bảo vệ, chăm sóc trẻ em, phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em, phòng, chống tai nạn thương tích trẻ em bằng nhiều hình thức, sản phẩm truyền thông và mạng xã hội. Tận dụng ưu thế của mạng xã hội trong việc cung cấp, chia sẻ các thông tin, sản phẩm truyền thông về phòng ngừa, ngăn chặn bạo lực, xâm hại tình dục trẻ em. Phổ biến quy định của pháp luật và hướng dẫn việc phòng, chống bóc lột trẻ em, không sử dụng lao động trẻ em trái quy định của pháp luật, nhất là trong các hộ gia đình, cơ sở sản xuất, kinh doanh; phổ biến quy trình, thủ tục hỗ trợ, can thiệp các trường hợp trẻ em bị xâm hại, bạo lực, bóc lột.
Tỉnh cũng sẽ tăng cường chỉ đạo thành lập, kiện toàn Ban điều hành chương trình bảo vệ trẻ em các cấp; tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, cộng tác viên làm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em, đặc biệt chú trọng nâng cao năng lực trong việc thực hiện quy trình hỗ trợ, can thiệp trẻ em bị xâm hại, trẻ em có nguy cơ bị bạo lực, bóc lột./.
Mỹ Hạnh
TAG: