Nam Định hiện có trên 1 triệu người trong độ tuổi lao động, chiếm gần 60% tổng dân số. Mỗi năm, tỉnh có từ 8.000 đến 10.000 người bước vào độ tuổi lao động. Đây là nguồn nhân lực dồi dào, nhưng đồng thời cũng là áp lực lớn đối với việc tạo việc làm và đảm bảo chất lượng lao động.

Trên địa bàn tỉnh, hệ thống giáo dục nghề nghiệp (GDNN) đã được đầu tư bài bản với 31 cơ sở, bao gồm 6 trường cao đẳng, 5 trường trung cấp, 14 trung tâm GDNN và 6 cơ sở tham gia hoạt động GDNN. Quy mô đào tạo hàng năm đạt 35.200 người, với ba cấp trình độ: cao đẳng, trung cấp và sơ cấp. Các cơ sở này không chỉ tập trung nâng cao chất lượng đào tạo mà còn chú trọng đổi mới chương trình giảng dạy, đầu tư cơ sở vật chất hiện đại, và tăng cường đội ngũ giảng viên có trình độ cao. Hiện tại, đội ngũ giáo viên dạy nghề của tỉnh có khoảng 1.500 người, trong đó hơn 30% có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ; 57% có trình độ đại học, và 100% được trang bị nghiệp vụ sư phạm cùng kỹ năng nghề để đáp ứng yêu cầu giảng dạy thực hành.

Ngoài ra, các cơ sở GDNN còn hợp tác chặt chẽ với các trường đại học, trung tâm khuyến công, khuyến nông và các nghệ nhân tại các làng nghề truyền thống như La Xuyên, Tống Xá (Ý Yên), Vân Chàng, Nam Giang (Nam Trực) để truyền thụ kỹ năng thực tiễn cho học viên. Nhờ sự hỗ trợ này, học viên không chỉ nắm vững kiến thức mà còn có khả năng thích ứng nhanh với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.

Theo thống kê của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, các cơ sở GDNN tại Nam Định đang đào tạo trên 120 ngành nghề thuộc các lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ, xây dựng, nông nghiệp, nghệ thuật, du lịch, y tế, kế toán và giao thông vận tải. Đặc biệt, tỉnh đã đầu tư trọng điểm vào 31 ngành nghề cấp quốc gia, ASEAN và quốc tế, với quy mô đào tạo khoảng 2.000 người mỗi năm. Đây là các ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng cao và phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, các trường thường xuyên rà soát, hoàn thiện chương trình đào tạo, tăng cường các giờ giảng thực hành và tích hợp. Các học viên được tạo điều kiện thực tập tại doanh nghiệp, trang bị kỹ năng làm việc thực tế, từ đó nâng cao cơ hội tìm được việc làm ngay sau khi tốt nghiệp. Hiện nay, tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề tại Nam Định ước đạt 77%; tỷ lệ lao động có việc làm hoặc có năng suất và thu nhập cao hơn từ nghề đã học đạt trên 85%. Điều này không chỉ giảm áp lực về việc làm mà còn đóng góp tích cực vào chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Tiêu biểu trong hệ thống GDNN tại Nam Định là Trường Cao đẳng Kinh tế và Công nghệ Nam Định, với quy mô đào tạo 4.800 học sinh, sinh viên mỗi năm. Trường chuyên đào tạo nhân lực trình độ cao trong các lĩnh vực thế mạnh như cơ khí chế tạo, điện - điện tử, công nghệ thông tin và kỹ thuật nông nghiệp. Những đóng góp của trường không chỉ đáp ứng nhu cầu nhân lực tại chỗ mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của tỉnh.

Cùng với đó, Trường Cao đẳng nghề số 20 (thuộc Bộ Quốc phòng) cũng được Thủ tướng Chính phủ lựa chọn vào Đề án Phát triển trường cao đẳng chất lượng cao đến năm 2025. Các cơ sở này đã và đang góp phần quan trọng vào chiến lược xây dựng Nam Định trở thành trung tâm kinh tế vùng Nam đồng bằng sông Hồng theo Quyết định 2341/QĐ-TTg của Chính phủ.

Trước yêu cầu phát triển ngày càng cao, UBND tỉnh Nam Định đã ban hành Kế hoạch số 142/KH-UBND nhằm hiện thực hóa Chương trình hành động của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về đổi mới và nâng cao chất lượng GDNN đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Kế hoạch này nhấn mạnh việc tạo đột phá trong đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động.

Các giải pháp được triển khai bao gồm chuyển đổi số trong đào tạo, hiện đại hóa cơ sở vật chất, đổi mới phương thức đào tạo và phát triển đội ngũ giảng viên. Đồng thời, tỉnh tập trung vào việc nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của học nghề và kỹ năng lao động, khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp vào quá trình đào tạo và giải quyết việc làm.

Những nỗ lực này không chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu trước mắt mà còn tạo nền tảng vững chắc để Nam Định phát triển bền vững trong tương lai, hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế - xã hội hàng đầu trong khu vực./.