Trao đổi với phóng viên Tạp chí Lao động và Xã hội, Cục trưởng Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội Nguyễn Xuân Lập cho biết, Sở LĐTBXH tỉnh Cà Mau báo cáo và thông tin: Vào khoảng 13h30 ngày 15/9/2018, trong khi mở của phòng để học viên Khu A ra ngoài sinh hoạt bình thường vào ngày nghỉ, đồng loạt khoảng 60 học viên bỏ chạy ra cổng phía sau của Cơ sở cai nghiện, cán bộ bảo vệ đã yêu cầu học viên quay lại, sau đó có 25 học viên tiếp tục chạy trốn khỏi cơ sở cai nghiện. Trước tình hình đó, Ban giám đốc Cơ sở cai nghiện đã báo cáo giám đốc Sở. Lãnh đạo Sở LĐTBXH chỉ đạo kịp thời và phối hợp với Công an tỉnh Cà Mau, Trại giam Cái Tàu, Công an huyện U minh, Công an xã Khánh An vận động học viên trở lại cơ sở cai nghiện và ổn định tình hình trong cơ sở cai nghiện và khu dân cư nơi cơ sở trú đóng.

Ngay khi biết thông tin, Cục trưởng, Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội đã chỉ đạo Sở LĐTBXH phối hợp với các đơn vị liên quan và lực lượng công an vận động học viên trở lại cơ sở cai nghiện và đảm bảo ổn định tỉnh hình để cơ sở hoạt động bình thường.

Đến 10g ngày 17/9/2018, các đơn vị liên quan và lực lượng chức năng đã vận động 19 học viên trở lại cơ sở. Hiện còn 06/25 học viên chưa quay lại, các đơn vị liên quan tiếp tục liên hệ với gia đình vận động học viên trở lại cơ sở.

Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và Cơ sở cai nghiện đã thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh và của Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội trong việc ổn định tình hình tại cơ sở cai nghiện.

Nguyên nhân của vụ việc học viên bỏ trốn khỏi Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Cà Mau được các cơ quan chức năng xác định là do học viên bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc có tư tưởng chống đối và không muốn ở lại cai nghiện. Trong khí đó, trên thực tế các cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực phòng, chống tệ nạn xã hội nói chung và Cơ sở cai nghiện nói riêng lại uhiếu công cụ hỗ trợ và chế tài đủ mạnh để xử lý đối với những học viên chống đối cán bộ, không chấp hành nội quy, quy chế của cơ sở cai nghiện. Đặc biệt, cơ sở vật chất của cơ sở cai nghiện đang trong quá trình nâng cấp, sửa chữa chưa hoàn chỉnh và hiện đang quá tải 94 học viên so với công suất thiết kế cũ là 300 học viên. Tại thời điểm xảy ra sự việc, cơ sở cai nghiện hiện đang quản lý 394 học viên, trong đó 330 cai bắt buộc theo Quyết định của Tòa án, 36 học viên tự nguyện và 28 học viên diện không có nơi cư trú ổn định. Hiện tại Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Cà Mau là một trong những cơ sở thuộc một 38 tỉnh, thành phố được hỗ trợ nâng cấp sửa chữa từ ngân sách trung ương đầu tư công trung hạn với tổng mức đầu tư của dự án là 12,460 tỷ đồng, trong đó ngân sách TW là 10 tỷ đồng. Năm 2018, dự án được bố trí vốn là 5,458 tỷ đồng, tỉnh đang thực hiện việc nâng cấp, sửa chữa cơ sở cai nghiện. Dự kiến đến năm 2019, sau khi hoàn thành dự án, công suất của cơ sở đạt 500 học viên. Một nguyên nhân nữa là do đội ngũ cán bộ của Cơ sở cai nghiện thiếu, nhất là cán bộ y tế và cán bộ quản lý ca, quản lý trường hợp; các cán bộ chưa được bồi dưỡng, tập huấn nâng cao chuyên môn nghiệp vụ. Hiện Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Cả Mau có tổng số 37 cán bộ, trong đó có 01 bác sỹ, 23 cán bộ làm công tác quản lý hành chính, tư vấn tâm lý và 13 nhân viên bảo vệ.

Sau khi nắm bắt cụ thể tình hình vụ việc học viên tổ chức trốn khỏi Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Cà Mau, thực hiện sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Bộ trưởng Bộ LĐTBXH, Cục trưởng Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội Nguyễn Xuân Lập đã nhanh chóng chỉ đạo Sở LĐTBXH và Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Cà Mau, cụ thể như sau: 

Thứ nhất, tăng cường quán triệt nội quy, quy chế của cơ sở cai nghiện để học viên hiểu biết đầy đủ các quy định phát luật về công tác điều trị, cai nghiện ma túy, các quyền và trách nhiệm của học viên trong thời gian cai nghiện.

Thứ hai, đề nghị Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tham mưu cho UBND tỉnh triển khai thực hiện Công điện số 02/CĐ-BLĐTBXH, ngày 24/8/2018 của Bộ trưởng, Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội về tăng cường quản lý học viên trong cơ sở cai nghiện.

Thứ ba, triển khai thực hiện Nghị định số 80/2018/NĐ-CP ngày 17/5/2018 của Chính phủ, trong đó tập trung triển khai công tác cai nghiện tự nguyện; tăng cường công tác tư vấn, hỗ trợ dạy nghề tạo việc làm…

Thứ tư, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh có phương án điều động hoặc cho phép Cơ sở cai nghiện được tuyển cán bộ theo diện hợp đồng 68 bổ sung đủ cán bộ cho cơ sở.

Cục trưởng Nguyễn Xuân Lập cũng cho biết, mặc dù công tác phòng, chống và cai nghiện ma túy thời gian qua luôn được Chính phủ, các Bộ, ngành và địa phương quan tâm song hiện nay tội phạm ma túy vẫn diễn biến phức tạp và tại một số địa phương vẫn xảy ra nhiều vụ hàng trăm học viên cai nghiện tại trung tâm gây rối, đập phá cơ sở, trốn ra ngoài xã hội, ảnh hưởng tới tình hình an ninh trật tự cho cộng đồng dân cư. Trước tình hình này, lãnh đạo Bộ LĐTBXH, lãnh đạo Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội đã thường xuyên sát sao chỉ đạo bằng công văn và trực tiếp đến thăm và làm việc tại Cơ sở cai nghiện ma túy một số tỉnh, thành phố nhằm nắm sát tình hình thực tế từ đó có những chỉ đạo và giải pháp khắc phục tốt hơn ở Cơ sở. Chẳng hạn mới đây nhất, chiều ngày 12/09/2018, đoàn công tác do đồng chí Đào Ngọc Dung, Bộ trưởng Bộ Lao động – TBXH, Phó Chủ tịch Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm dẫn đầu đã thực hiện kiểm tra thực tế tại Cơ sở cai nghiện ma túy số 1 và Cơ sở cai nghiện ma túy số 5 thuộc Sở Lao động - TBXH Hà Nội. Hay chiều ngày 14/9/2018, Đoàn công tác của Bộ LĐTBXH do Thứ trưởng Nguyễn Thị Hà dẫn đầu đã có chuyến thăm và làm việc tại Cơ sở cai nghiện ma túy số 3 (thuộc lực lượng Thanh niên xung phong TP Hồ Chí Minh), đóng trên địa bàn xã An Thái, huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương. Hoặc trước đó, ngày 18/8/2018, đoàn công tác Bộ LĐTBXH do Thứ trưởng Bộ Nguyễn Thị Hà dẫn đã có chuyến thăm và làm việc tại Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Tiền Giang khi xảy ra 03 đợt liên tiếp với 352 học viên quá khích bỏ trốn tập thể và đánh 01 cán bộ quản lý trong ngày 11/8/2018, tại Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Tiền Giang... Riêng đối với vụ việc này, ngày 12/8/2018  ngay ngày hôm sau xảy ra vụ việc, ông Nguyễn Xuân‎ Lập, Cục trưởng Cục Phòng chống tệ nạn xã hội với tư cách là trưởng Đoàn công tác của Bộ LĐTBXH đến Cơ sở cai nghiện ma túy Tiền Giang, thị sát, nắm tình hình thực tế, trực tiếp đối thoại, thăm hỏi và động viên học viên tại Cơ sở với các học viên cai nghiện, báo cáo  Bộ trưởng để có ý kiến chỉ đạo.

Ông Nguyễn Xuân Lập cho biết thêm, Bộ trưởng Bộ LĐTBXH cũng gửi Công điện số 02/CĐ-LĐTBXH ngày 24/08/2018 đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan chức năng thực hiện một số nội dung về tăng cường công tác quản lý học viên trong các cơ sở cai nghiện ma túy./.