Theo số liệu được đưa ra tại Hội thảo, Việt Nam là một trong các quốc gia có tỷ lệ sử dụng internet tăng trưởng nhanh nhất ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Điều đáng nói, hơn 1/3 trong số người dùng internet ở Việt Nam lại là người chưa thành niên và thanh niên, trong độ tuổi từ 15-24. Tính đến cuối năm 2017, Việt Nam có đến 63 triệu người dùng mạng xã hội, trong đó, số tài khoản facebook là 48 triệu. Trẻ em dễ bị xâm hại trên môi trường mạng vì trẻ em và thanh thiếu niên đang dẫn đầu trong việc tiếp thu và sử dụng công nghệ thông tin ở Việt Nam. Tuy nhiên, trẻ em lại có hiểu biết chưa đầy đủ về những nguy cơ tiềm tàng khi sử dụng internet. Phần lớn trẻ em tự học cách dùng internet, chiếm 68%, chỉ có 11% học từ nhà trường nhưng hầu hết các trường học cũng mới chỉ dạy kỹ năng công nghệ thông tin, không dạy về sử dụng mạng an toàn. Trong khi đó, người giám hộ và chăm sóc thì do những hạn chế về kiến thức, kỹ năng gặp nhiều khó khăn để giám sát có hiệu quả các hoạt động của trẻ em trên môi trường mạng.

Cục trưởng Cục Trẻ em Đặng Hoa Nam phát biểu tại hội thảo

Mỗi ngày, có hơn 720 nghìn hình ảnh về xâm hại trẻ em được đưa lên mạng. Đối với khu vực Đông Nam Á và Việt Nam, hiện không tìm thấy số liệu chính thức, sẵn có về mức độ phổ biến và quy mô xâm hại trẻ em trên mạng. Đã có nhiều phương thức, cũng như thủ đoạn của tội phạm xâm hại trẻ em qua mạng internet, như: Thành lập, tham gia các diễn đàn chia sẻ phim, ảnh đồi trụy; tổ chức buổi offline thành viên tại nhà riêng, quán game hay lợi dụng các mạng xã hội, phòng chat ảo, game online... để làm quen, tiếp cận với các em, sau đó dụ dỗ, lôi kéo, thậm chí là ép buộc để thực hiện hành vi xâm hại... Đây là thực trạng đáng báo động, cần có sự hỗ trợ từ nhiều bên, đặc biệt là các bậc phụ huynh.

Theo ông Đặng Hoa Nam, Cục trưởng Trẻ em, trong những năm gần đây, Chính phủ, xã hội, doanh nghiệp và người lao động rất quan tâm đến vấn đề cách mạng công nghiệp thế hệ thứ 4 hay còn gọi là cách mạng 4.0 trong đó có vấn đề liên quan đến công nghệ số. Cuộc sống an toàn, lành mạnh của trẻ em trên môi trường mạng cũng như trên thế giới công nghệ số đang đặt ra nhiều vấn đề khá cấp bách hiện nay. Làm sao để thế giới công nghệ số và môi trường mạng phát huy đến mức tối đa cái lợi ích cho trẻ em và cần phải nâng cao nhận thức cho xã hội, cho các cơ quan, tổ chức, gia đình và chính trẻ em về những tiêu cực và rủi ro đến với trẻ em trên môi trường mạng và công nghệ số tác động. Bên cạnh đó, về mặt tiêu cực của môi trường mạng tác động đến trẻ em được đặt ra như: Thông tin liên quan đến bạo lực tình dục trái với thuần phong mỹ tục, không phù hợp đến lứa tuổi phát triển của trẻ em; Hội chứng nghiện mạng, nghiện game của thanh thiếu niên và căn bệnh này cũng đã được các nước cảnh báo; Vấn đề trẻ em bị bóc lột, bị bạo lực trên môi trường mạng như tiết lộ bí mật đời sống riêng tư trên môi trường mạng; Xâm hại trẻ em(bạo lực tình dục) trên môi trường mạng.Trẻ em là nhóm phải đối mặt với nhiều loại rủi ro trên mạng nhất. Trẻ em hiện nay được tiếp cận sớm với công nghệ và công nghệ đang phát triển với tốc độ nhanh chóng nên nhiều bậc phụ huynh gặp khó trong việc giám sát có hiệu quả các hoạt động của trẻ em trên môi trường mạng.

Công nghệ số tác động rõ nét đến đời sống, sự phát triển của giới trẻ (Ảnh minh họa)

Việc sử dụng internet nhiều đã giúp nhiều bậc phụ huynh chọn xu hướng xử dụng mạng xã hội để giao tiếp và chia sẻ thông tin. “Phụ huynh chụp hình ảnh con em mình và lưu giữ làm kỷ niệm thì không sao. Nhưng khi đăng những hình ảnh này lên mạng xã hội thì cần cân nhắc xem điều này đã vì lợi ích tốt nhất của trẻ em hay chưa?” - ông Đặng Hoa Nam nêu vấn đề.

Phân tích thêm về vấn đề này, Cục trưởng Cục Trẻ em cho biết: “Nhiều người vẫn cho rằng thế giới mạng là ảo. Nhưng những tác động từ mạng xã hội lại hoàn toàn thật, như: Các tổn thương với trẻ em, những sang chấn tâm lý với trẻ em từ mạng xã hội gây nên”. Theo lãnh đạo Cục Trẻ em, đã có nhiều vụ bắt cóc hoặc xâm hại trẻ em bắt nguồn từ việc phụ huynh đăng tải thông tin, hình ảnh của trẻ em trên mạng xã hội. Những thông tin này đã vô tình cung cấp thông tin để các đối tượng xấu có thể hãm hại trẻ em.

Trước thực trạng đó, theo ông Nguyễn Sơn Tùng, đại diện Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), hiện nay, có hai giải pháp đó là: Quản lý Nhà nước và dành cho gia đình. Ông Tùng cho biết từ những hoạt động của trẻ em trên mạng internet như: Giao tiếp qua nhắn tin, gọi điện, email hay chia sẻ dữ liệu về hình ảnh, vị trí; chơi trò chơi trực tuyến, tạo nội dung số trên youtube, livestream; sử dụng mạng xã hội facebook, twitter... có những giải pháp để cha mẹ có thể bảo vệ con em mình, chẳng hạn: Để các thiết bị truy cập internet ở vị trí có thể quản lý được như chỉ để máy tính, thiết bị thông minh có kết nối internet ở phòng ngủ của cha mẹ để theo dõi hoạt động trên mạng của các con. Kích hoạt chức năng an toàn cho trẻ trên trình duyệt web; thiết lập chức năng tìm kiếm an toàn đối với công cụ tìm kiếm nhằm loại bỏ những kết quả không phù hợp với trẻ; cài đặt một số công cụ nhằm lọc hoặc ngăn chặn những nội dung không phù hợp...

Trong khuôn khổ hội thảo, đã có nhiều tham luận xoay quanh vấn đề bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng. Bà Nguyễn Phương Linh, Giám đốc Viện nghiên cứu quản lý phát triển bền vững cũng đã giới thiệu chương trình "SNET 2018 - Think before you share", sử dụng mạng xã hội thông minh, an toàn do Viện và Cục Trẻ em phối hợp thực hiện. Chương trình nhằm thực hiện mục tiêu nâng cao nhận thức cộng đồng và kết nối sự tham gia của các bên liên quan (trẻ em, gia đình, nhà trường, các nhà hoạch định chính sách) về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng. Bên cạnh đó, còn nhiều tham luận và những

Nội dung hội thảo thu hút sự quan tâm của các chuyên gia và các cơ quan truyền thông

Tại Hội thảo, nhằm thông tin với báo giới về các hoạt động nhân Tháng hành động vì trẻ em năm 2018, bà Nguyễn Thị Nga, Phó Cục trưởng Cục Trẻ em cũng cho biết: Năm nay, Tháng hành động với chủ đề: “Vì cuộc sống an toàn, lành mạnh cho trẻ em trong thế giới công nghệ số” sẽ được tổ chức để thúc đẩy phong trào toàn dân chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em; tuyên truyền phổ biến, vận động các cơ quan, tổ chức, cơ sở giáo dục, gia đình, cá nhân thực hiện chính sách, chương trình, kế hoạch, dự án, xây dựng các công trình và vận động nguồn lực cho trẻ em. Mục đích, nội dung của Tháng hành động vì trẻ em năm nay đó là đảm bảo thực hiện tốt hơn quyền trẻ em, đặc biệt là quyền được tham gia vào các vấn đề của trẻ em và quyền được bảo vệ để không bị xâm hại trong thế giới công nghệ số; Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, nhà trường và gia đình trong việc phát huy các tác động tích cực, hạn chế các tác động tiêu cực của thế giới công nghệ số đến sự phát triển toàn diện của trẻ em; Thúc đẩy việc phổ biến, giáo dục, kiến thức, kỹ năng sử dụng công nghệ số an toàn, lành mạnh, kỹ năng phòng ngừa bạo lực, xâm hại trẻ em trên môi trường mạng cho cha mẹ, giáo viên, người chăm sóc trẻ em và trẻ em; Thực hiện tốt “Mùa hè an toàn cho trẻ em”, tổ chức thực hiện tốt phối hợp giữa nhà trường, gia đình và chính quyền cơ sở, các tổ chức, đoàn thể trong việc quản lý trẻ em./.    

Trần Huyền